Az ərbaycan Milli Elmlər Akademiyası İnformasiya texnologiyalari institutu
Yüklə 0,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
30
resursun istifad əçi tərəfindən istifadəsi haqqında informasiyanın formalaşdırılması üçün istifadə oluna bilər. Yuxarıda deyilənləri nəzərə alaraq Azərbaycan Milli Elml ər Akademiyasının ( AMEA) institut v ə təşkilatlarında yerl
əşən kompüterlərinin hesablama və yaddaş resurslarından ə edərək Qrid texnologiyaları əsasında yaradılması təklif olunan
paylanmış hesablama sisteminin arxitekturası şəkil 5- d ə göstərilmişdir. Yaradılan sistem AMEA-nın AzScienceNet Elm kompüter şəbəkəsinə qoşulmuş institut və təşkilatların kompüterlərinin istifad əsiz qalan hesablama resurslarından istifadə etməklə t əşkilatlar daxilində meydana çıxan mürəkkəb məsələlərin h əllində istifadə edilməsinə imkan verir. Bu isə öz növbəsində AzScienceNet k orporativ şəbəkəsinin hesablama və yaddaş resurslarından səmərəli istifadə etməyə imkan yaradacaq.
Şəkil 5. AMEA-da yaradılması təklif olunan Qrid sistemin arxitekturası
31
Bulud texnologiyaları əsasında paylanmış hesablama sisteml ərinin yaradılması KŞ əsasında mürəkkəb məsələlərin həlli üçün paylanmış hesablama sisteml ərinin yaradılmasında bulud texnologiyaların- dan geniş istifadə olunur. Böyük hesablama və yaddaş resurslarına malik olan bu cür sistemlər yüksəksürətli əlaqə kanalına malik olan kompüter şəbəkələri əsasında yaradılır. Yüks
əksürətli əlaqə kanallarından istifadə etməklə, müxtəlif t əşkilat və müəssisələrin istifadəçilərinin bulud sisteminin xidm ətlərindən istifadəsi iqtisadi cəhətdən daha sərfəlidir. Bulud texnologiyaları – istifadəçiyə xidmət şəklində İnternet və ya lokal şəbəkə vasitəsilə əlyetərli olan proqram-aparat t əminatıdır. Bulud texnologiyaları müəyyən resurslara (hesablama resurslarına, proqram və məlumatlara) uzaq m əsafədən müraciət etmək üçün rahat interfeysdən istifadə etm əyə imkan verir. İstifadəçi kompüteri, bu halda, şəbəkəyə qoşulmuş adi terminal rolunu oynayır [36]. Bulud texnologiyaları konsepsiyası kompüter texnologiya- larının infrastrukturunun və proqram təminatının bilavasitə şəbəkə mühitində yaradılmasını və istifadə edilməsini təmin edir. Bu texnologiyanın köməyi ilə istifadəçinin məlumatları bulud sisteml ərində saxlanılır, emal edilir və eyni zamanda brauzerl
ərin köməyilə, emal proqramlarının işə salınması və n əticələrə baxılması təmin edilir. Bulud texnologiyaları sisteminin infrastrukturu, kompüterl ərin hesablama və yaddaş resurslarının klasterləşməsi və virtuallaşdırılmasından geniş istifad
ə etməklə, verilənlərin emal və yadda saxlanması m ərkəzlərinin yaradılmasını təmin edir. Bulud texnologiyaları konsepsiyası Massaçusets Texnolo- giya İnstitutunun professoru Con Makkartinin 1960-ci ildə irəli sürdüyü hesablama resurslarına kommunal xidmət kimi baxılması ideyası əsasında yaradılmışdır. Bu konsepsiyada hesablama resu rslarına kommunal xidmət (işıq, qaz və su t əchizatı sistemində olduğu kimi) formasında baxılması təklif 32
olunmuşdur. 1969-cu ildə Advanced Research Projects Agency Network (ARPANET) layih əsinin tanınmış alimlərindən və İnternetin yaradıcılarından biri olan Leonard Kleynrok söyl
əmişdir [37]: “Bu gün kompüter şəbəkələri hələ özünün “uşaqlıq” dövrünü yaşayır, böyüdükdən və yetkinləşdikdən sonra is ə çox güman ki, onların da elektrik və telefon kimi kommunal xidm ətə çevrilərək fərdi evləri və ya ofisləri təmin ed əcəyini görəcəyik. Bu cür xidmət modelinə əsaslanmış hesablama kommunal xidm əti 21-ci əsrin bütün kompüter s ənayesinin kütləvi transformasiyasından xəbər verir.” Eynilə, kompüter istifad əçiləri (istehlakçıları) də kompüter xidm ətlərindən istifadəyə görə provayderlərə ödənişlər etm əlidirlər. Bundan əlavə, artıq istehlakçıların böyük sərmayə qoymağına və ya mürəkkəb İT infrastrukturunu yaratmasına ehtiyac qalmayacaq. İlk real layihə 1999-cu ildə qurulan Salesforce.com şirkəti tərəfindən həyata keçirilmişdir. Məhz o zaman "Proqram t əminatı kimi Servis" ("SaaS") ifadəsi yaranmışdı. Salesforce şirkətinin bulud texnologiyaları sah
əsindəki uğuru İT sənayesinin nəhəng şirkətlərinin də marağını cəlb etdi və onların da bulud texnologiyaları sahəsində t ədqiqat apardıqları barədə məlumatlar yayılmağa başladı [36]. “Bulud” texnologiyaları konsepsiyası son bir neçə onillik ərzində informasiya texnologiyalarının təkamül inkişafının n əticəsi və müasir biznes çağırışlarına cavab olaraq yaranmışdır. Gartner Group analitikləri informasiya texnologiyalarının bir çox hissəsinin 5–7 il ərzində “bulud” texnologiyalarına keçiriləcəyini proqnozlaşdıraraq, onu g ələcəyin ən perspektivli strateji texnologiyası adlandırırlar. Onların qiymətləndirməsinə görə, 2015-ci ilə bulud hesablamal arı bazarının həcmi 200 milyard dollara çatdırılacaq [35
].
Yaxın 3 il ərzində (2015-2018) ictimai buludlarda yerinə yetiril ən hesablamaların ildə 44% sürətlə artacağı gözlənilir. Korporativ bulud xidm ətləri sektorunda müvafiq artım sürəti 8,9% h əddində qiymətləndirilir. Bulud texnologiyaları sah əsində ixtisaslaşan Amerikanın Nasuni şirkətinin hesablama- Yüklə 0,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|