Azərbaycan Mədəniyyətində Ata Babalar Sözləri



 Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 

86

Hǝr iş vǝdǝyǝ baxar, vǝdǝ heç şeyǝ baxmaz. 

Hǝr iş ustasının ǝlindǝ asandır. 

Hǝr işi atüstü görmǝzlǝr. 

Hǝr işi insafla gör. 

Hǝr işimiz düzǝlib qalıb saqqal darağımız. 

(Bitib hǝr yarağı, qalıb saqqal darağı) 

Hǝr işin başı – sağlıq. 

Hǝr işin ǝvvǝli çǝtindir. 

Hǝr işin sonuna baxarlar. 

Hǝr işıq bir kölgǝ salar. 

Hǝr yazan şair olmaz. 

Hǝr yazan şair olsa, dibǝrlǝr çaqqal olar,  

Çox çalışan xırdavatçı axırda baqqal olar. 

Hǝr yazılana inanmazlar. 

Hǝr yerdǝ olsa, qanlını, ǝlbǝttǝ, qan tutar. 

Hǝr yerin bir dǝbi var. 

Hǝr yerin dovşanını o yerin tazısı tutar. 

Hǝr yetǝn gözǝlǝ gözǝl demǝzlǝr. 

Hǝr kǝs ata bilǝr, amma vura bilmǝz. 

Hǝr kǝs atdığı oxun hara dǝyǝjǝyini bilsin gǝrǝk. 

Hǝr kǝs bildiyini, dǝyirman – döydüyünü. 

Hǝr kǝs yüz il yaşamasa, günah onun özündǝdir. 

Hǝr kǝs ki, bilmir, vǝ bilir ki, bilmir, çolaq eşşǝk üstǝ özünü mǝnzilǝ 

yetirǝr. 

Hǝr kǝs nejǝ olsa, başqasını da, özü kimi bilǝr. 

Hǝr kǝs odu öz kömbǝsinǝ çǝkǝr. 

Hǝr kǝs öz ağlını bǝyǝnǝr. 

Hǝr kǝs öz adını çǝkǝr. 

Hǝr kǝs öz dǝrdilǝ, dǝyirmançı su ilǝ. 

Hǝr kǝs öz dǝrdindǝn danışar. 

Hǝr kǝs öz evinin hǝm nökǝri vǝ hǝm dǝ ağasıdır. 

Hǝr kǝs öz eybini bilir. 

Hǝr kǝs öz ǝkdiyini biçǝr. 

Hǝr kǝs öz ǝmǝlinin meyvǝsini dǝrǝr. 

Hǝr kǝs öz yurdunu bǝyǝnǝr. 

Hǝr kǝs öz kisǝsindǝn yeyǝr. 

Hǝr kǝs öz kömbǝsini gözlǝr. 

---



 Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 

87

Hǝr kǝs öz gǝlir-çıxarına baxar. 

Hǝr kǝs öz ölüsünü oxşayır. 

Hǝr kǝs öz ürǝyindǝn su içǝr. 

Hǝr kǝs özündǝn dǝm vurar. 

Hǝr kǝs nǝ eylǝsǝ özünǝ eylǝr. 

Hǝr kǝs hǝr şeyi öz ölçüsü ilǝ ölçǝr. 

Hǝr kǝs şǝrarǝt ǝksǝ, peşimançılıq biçǝr. 

Hǝr kǝsǝ öz vǝtǝni ǝzizdir. 

Hǝr kǝsǝ öz adǝti xoş gǝlǝr. 

Hǝr kǝsǝ öz yükü ağır gǝlǝr. 

Hǝr kǝsin balası öz gözündǝ göyçǝkdir. 

Hǝr kǝsin bir dǝrdi var, heç kǝsǝ demǝz, ağlar. 

Hǝr kǝsin bir işi var. 

Hǝr kǝsin dǝlisi evdǝ, dǝrdi qarnında. 

Hǝr kǝsin dǝrdi özünǝ bir at yüküdür. 

Hǝr kǝsin iradǝsi öz ǝlindǝdir. 

Hǝr kǝsin keçǝjǝyi özünǝ görǝ olar. 

Hǝr kǝsin malı özünǝ görǝ qiymǝtlidir. 

Hǝr kǝsin öz ağlı. 

Hǝr kǝsin öz bǝxti. 

Hǝr kǝsin uşağı özünǝ şirindir. 

Hǝr kǝsin hörmǝti öz ǝlindǝdir. 

Hǝr kǝsin çörǝyi xǝmirinǝ görǝdir. 

Hǝr kimin ki, bağı var, keyf çǝkmǝyǝ çağı var. 

Hǝr kişi güjünǝ görǝ yük tutar. 

Hǝr kişinin nǝbzinǝ görǝ şǝrbǝt verǝrlǝr. 

Hǝr könülün bir yazı, bir qışı var. 

Hǝr gördüyünü dost sanıb, sirrini açma. 

Hǝr külǝk dağı yerindǝn tǝrpǝdǝ bilmǝz. 

Hǝr gedişin bir gǝlişi var. 

Hǝr gejǝnin bir gündüzü var. 

Hǝr gǝlirin bir çıxarı var. 

Hǝr gözǝldǝ bir eyib olar. 

Hǝr göldǝn bir qurbağa, Göy göldǝn min qurbağa. 

Hǝr gördüyünǝ aldanma. 

Hǝr gördüyünü atana oxşatma. 

Hǝr gün bir olmaz. 

---



 Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 

88

Hǝr gün günahkar, bir gün tövbǝkar. 

Hǝr güldǝn gülab olmaz. 

Hǝr gülün bir qoxusu, bir ǝtri var. 

Hǝr nǝ gedǝr ömürdǝn gedǝr. 

Hǝr gün ömürdǝn bir kǝrpij düşür. 

Hǝr gün nǝ tapsan, odur. 

Hǝr meyvǝ öz ağajında. 

Hǝr meyvǝ öz vaxtında yetişǝr. 

Hǝr meyvǝnin kalı dǝysǝ, insanın kalı dǝymǝz. 

Hǝr meyvǝnin öz dadı var. 

Hǝr nǝ desǝn özünǝ gedǝr. 

Hǝr nöqsanı özündǝ gör. 

Hǝr nǝ yedin dadındır, hǝr nǝ verdin adındır, hǝr nǝ qalsa yadındır – 

oğluna qalsa yad qızı ilǝ yeyǝjǝk, qızına qalsa yad oğlu ilǝ. 

Hǝr nǝyǝ ǝl vururam, qulpu qalır ǝlimdǝ. 

Hǝr otun öz kökü var. 

Hǝr oxuyan Molla Pǝnah olmaz. 

Hǝr ölümǝ qǝhrǝmanlıq demǝzlǝr. 

Hǝr parıldayan qızıl olmaz. 

Hǝr pǝrdǝ dalında yüz sirr var. 

Hǝr rast gǝlǝnǝ dost demǝ. 

Hǝr saatın bir hökmü var. 

Hǝr saqqala salam vermǝzlǝr. 

Hǝr saqqallı baba olmaz. 

Hǝr saqqallıya dǝdǝ demǝ. 

Hǝr saqqalı ağ olana ağsaqqal demǝzlǝr. 

Hǝr sarğı hǝr yaraya sarılmaz. 

Hǝr sǝbrin axırı var. 

Hǝr sǝhvi üzǝ vurmazlar. 

Hǝr sǝhǝng suda sınmaz. 

Hǝr sözün bir pǝrsǝngi var. 

Hǝr sözün öz yeri, öz mǝqamı var. 

Hǝr su keçid vermǝz. 

Hǝr suda mǝrjan olmaz. 

Hǝr tullanan qoz bitsǝ, meymun qozsatan olar. 

Hǝr ujaboylu ağaj sǝrvi-xuraman olmaz. 

Hǝr uzun ağaja çinar demǝzlǝr. 

---



 Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 

89

Hǝr üzǝ gülǝnǝ dost demǝzlǝr. 

Hǝr fǝslin bir meyvǝsi var. 

Hǝr xoruz öz yerindǝ eşǝlǝnǝr. 

Hǝr xoruz öz hǝyǝtindǝ banlar. 

Hǝr xoş görünǝn kimsǝyǝ aldanma, heyifsǝn, hǝr xoş görünǝn kimsǝdǝ 

vijdan ola bilmǝz. 

Hǝr heyvanın balası dalınja gedǝr, eşşǝyin balası qabağınja. 

Hǝr hürǝnǝ daş atsan, Daş daş üstǝ qalmaz. 

Hǝr çağırılan yerǝ getmǝzlǝr. 

Hǝr çǝrǝnçiyǝ javab versǝn, boğazın yırtılar. 

Hǝr çiçǝyin bir ǝtri var. 

Hǝr jǝfanın bir sǝfası var. 

Hǝr şey bitǝr, kosanın saqqalı bitmǝz. 

Hǝr şey öz vaxtında. 

Hǝr şey ustasının ǝlindǝdir. 

Hǝr şeyǝ barmaqarası baxmazlar. 

Hǝr şeyǝ dodaq büzmǝ. 

Hǝr şeyǝ göz dǝyǝr, müflisǝ göz dǝymǝz. 

Hǝr şeyi bilmǝk olmaz. 

Hǝr şeyi vaxtında ǝksǝn, dürr bitǝr. 

Hǝr şeyi demǝk olmaz. 

Hǝr şeyin azı yaxşıdır. 

Hǝr şeyin ǝvvǝli çǝtin olar. 

Hǝr şeyin öz adı var. 

Hǝr şeyin öz vaxtı var. 

Hǝr şeyin öz yeri var. 

Hǝr şeyin sonu vardır. 

Hǝr şeyin tǝzǝsi, dostun köhnǝsi. 

Hǝr şeyin xiridarı gǝrǝkdir. 

Hǝr şeyin çoxu zǝrǝrdir. 

Hǝrdǝn ipǝk, hǝrdǝn köpǝk. 

Hǝrzǝ sözün mǝrǝzi gǝlǝr. 

Hǝrzǝ-hǝrzǝ danışma, ağzın yamana öyrǝnǝr. 

Hǝrǝ bir barmaq batırar, hǝnasına dǝllǝk Muradın. 

Hǝrǝ bir sap versǝ, çılpağa köynǝk olar. 

Hǝrǝ bir tük versǝ, kosa da saqqallı olar. 

Hǝrǝ bir jürǝ başını itirib. 

---