Azərbaycan Mədəniyyətində Ata Babalar Sözləri



 Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 

90

Hǝrǝkǝt sǝndǝn, bǝrǝkǝt mǝndǝn. 

Hǝrǝkǝt harada, bǝrǝkǝt orada. 

Hǝrǝmxana quşudur. 

Hǝrǝnin başından bir avaz gǝlir. 

Hǝrǝnin bir adǝti var. 

Hǝrin dǝ yandırdı  mǝni, bǝlin dǝ yandırdı  mǝni, susadım su istǝdim, 

suyun da yandırdı mǝni. 

Hǝrif olma! 

Hǝrif hǝrifi uzaqdan tanıyar. 

Hǝsǝn dǝ  qǝlyan çǝkǝr, Hüseyn dǝ  qǝlyan çǝkǝr, tǝnbǝki bol olanda 

siçan da qǝlyan çǝkǝr. 

Hǝsǝn keçǝl, keçǝl Hǝsǝn – nǝ fǝrqi?. 

Hǝsir altından su yeridir. 

Hǝsiri oğurlayıb mǝsjidǝ salır. 

Hǝftǝ sǝkkiz, mǝn doqquz. 

Hǝftǝdǝ bir bazar, onu da dǝrviş pozar. 

Hǝjǝri öpmǝyǝnǝ hajı demǝzlǝr. 

Hǝjdǝn gǝlǝn mǝn, xǝbǝr gǝtirǝn sǝn? 

Hǝjjǝ gedǝn gǝldi, saja gedǝn gǝlmǝdi? 

Hǝşǝmin azdırsa, xırmanını böyük tut. 

Hiylǝ ilǝ iş görǝn, möhnǝt ilǝ jan verǝr. 

Hiylǝ ilǝ tikilǝn ev, bǝhanǝ ilǝ yıxılar. 

Hiylǝbazın şamı yarıyajan yanar. 

Hiylǝgǝr doqquz ojaq yıxmayınja bir ojaq tikmǝz. 

Hikmǝt sahibinǝ hǝr yarpaq bir kitabdır. 

Hikmǝtdǝn sual olmaz. 

Hind dilǝnçisinǝ dönübdür. 

Hindistan fili ağjaqanaddan qorxar. 

Hirs gǝlǝndǝ ajığını ud. 

Hirs gǝlir, göz qaralır, hirs gedir, üz qaralır. 

Hirsin dövlǝtǝ zǝrǝri var. 

(Hirsin jana ziyanı var). 

Hırnan-zırı anlamır. 

Hoqqabazlar kimi, hǝr şeyǝ bǝli demǝ. 

Höyür sürüyǝ qurd batmaz. 

Hünǝr ǝhlinin qǝdrini bilmǝk gǝrǝk. 

Hünǝr sahiblǝri darda qalmaz. 

---



 Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 

91

Hünǝrin bilmǝdiyini ajizi döymǝ. 

Hürǝ bilmǝz, itlǝri başa salar. 

Hürǝn it qapmaz. 

Hürǝndǝ anası kimi hürǝr. 

Hürǝ-hürǝ axırda it olub. 

Hürǝr-hürǝr, burnu şişǝr. 

Hürkütmǝyinjǝ sanamaq olmaz. 

Hürmǝyin bilmǝyǝn it, kǝndǝ qonaq gǝtirǝr. 

 

 

 

İblis ilǝ mollanın sirri birdir. 

İddiası tǝrlan, özü yapalaq. 

İy bilir. 

İy bilmǝyǝn tula dǝrisini kola vermǝz. 

İyirmisindǝ yel çǝkǝn altmışında sızıldar. 

İylǝnmiş ǝtǝ milçǝk qonar. 

İyirmi mǝdaxili, iyirmi bir mǝxariji olanın vay halına. 

İylǝnmiş suyu içmǝzlǝr. 

İynǝ alǝmi bǝzǝr, özü lüt gǝzǝr. 

İynǝ batırana çuvalduz    batırarlar. 

İydǝ varsa, jǝhrǝdǝ dǝ var, onu ǝyirǝn qarıda da var. 

İynǝ verǝrsǝn, sap da istǝr. 

İynǝ-iynǝ, uju düymǝ, hoppan-huppan, yarıl-yırtıl su iç, qurtul! 

İynǝ ilǝ gör (quyu) qazır. 

İynǝ gǝtir, sap gǝtir, Şahqulu, yamaq gǝtir. 

İynǝ gözündǝn baxaram, jümlǝ jahanı yıxaram. 

İynǝ olub yaxama sanjılma. 

İynǝ olub sanjılmısan ǝtǝyimǝ. 

İynǝ salsan yerǝ düşmǝz. 

İynǝ torbada qalmaz. 

İynǝ udmuş köpǝyǝ dönüb. 

İynǝ uju qǝdǝr bir deşik bir küpü boşaldar. 

İynǝ üstündǝ oturan kimi oturub. 

İynǝ hara, sap da ora. 

İynǝni axtaran dǝvǝni itirǝr. 

İynǝni özünǝ batırar, çuvalduzu yoldaşına. 

---



 Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 

92

İynǝnin işini çuvalduz görmǝz. 

İki adam bir adama qoşundur. 

İki adam danışanda üçünjüsü danışmaz. 

İki ağız bir olsa, bir ağız heç olar. 

İki ayaq bir başmağa yerlǝşmǝz. 

İki ayağın var, ikisini dǝ kirayǝ elǝ. 

İki arvadlı ev bǝrǝkǝtsiz olar, süpürülmǝmiş (zibilli) qalar. 

İki arvadlının ağzının dadı olmaz. 

İki arvadlının donu yırtıq olar. 

İki at bir ağaja bağlanmaz. 

İki atlı  ağam vay, birini xan bağışlayajaqdı, birini dǝ lobya satıb 

alajaqdı. 

İki baş bir qazanda qaynamaz. 

İki baş – dörd ayaq. 

İki başlı heyvandan yox, iki dilli insandan qorx. 

İki bit, bir birǝ, kǝndxudanı saldılar girǝ. 

İki vermǝsǝn, bir ala bilmǝzsǝn. 

İki qapıda gǝzǝn köpǝk aj qalar. 

İki qiblǝyǝ namaz olmaz. 

İki qılınj bir qına sığmaz. 

İki qulaq iki eşitmǝk üçündür, bir ağız bir demǝk üçün. 

İki dǝvǝ ǝllǝşǝndǝ otluq xarab olar. 

İki dilǝnçi bir qapıda dilǝnmǝz. 

İki dişi var qabaqda, çörǝk qoymaz tabaqda. 

İki dovşan dalınja yüyürǝn heç birini tuta bilmǝz. 

İki dostun arasına girmǝzlǝr. 

İki düşün, bir danış. 

İki evi bir elǝmişik, düyünü batman yarım. 

İki ǝli yaxasındadır. 

İki eşit, bir danış. 

İki eşşǝyin arpasını bölǝ bilmir. 

İki eşşǝk bir axurdan arpa yemǝz. 

İki eşşǝkdǝn bir at yaxşıdır. 

İki ǝl bir baş üçündür. 

İki ǝl bir başı saxlamayajaq?! 

İki itin arasına bir sümük atmazlar. 

İki yana baxan çaş qalar. 

---



 Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 

93

İki kǝsǝk bir daşa ǝvǝz olmaz. 

İki kişi danışanda, üçünjüsü sǝn olma. 

İki gözü var idi, birini dǝ borj elǝdi. 

İki gülǝşǝnin biri basılar. 

İki nǝsihǝtdǝn bir sǝrǝnjam yaxşıdır. 

İki nǝfǝr desǝ ki, sǝrxoşsan, başını qoy yerǝ. 

İki su bir çörǝk yerini tutmaz. 

İki fındıq bir qozu qırar. 

İki hǝkimi olan xǝstǝ sağalmaz. 

İki janbaz bir ipdǝ oynamaz. 

İkinji arvad yamaqdır. 

İkisi birǝ dǝymǝz, biri – heçǝ.  

İkisini dǝ bir ilan sanjıb. 

İkiüzlü adamdan dost olmaz. 

İgid arxasında igid gizlǝnǝr. 

İgid basdığını kǝsmǝz. 

İgid qovğasız olmaz. 

İgid döyüşdǝ mǝlum olar. 

İgid igidǝ xor baxmaz. 

İgid ilqarından dönmǝz, dǝvǝ ovsarından. 

İgid ya tǝr altda, ya yer altda. 

İgid yarasız ölmǝz. 

İgid yarasına igid qatlaşar. 

İgid yüz yaşar, fürsǝt bir düşǝr. 

İgid lǝqǝbilǝ tanınar. 

İgid meydanda mǝlum olar.  

İgid odur, atdan düşüb atlana, igid odur, hǝr ǝzaba qatlana. 

İgid odur ki, apardığını gǝtirsin. 

İgid oğul düşmǝnǝ ǝyilmǝz. 

İgid oğul javan eylǝr atanı. 

İgid ölǝr, adı qalar, müxǝnnǝtin nǝyi qalar? 

İgid ölǝr ünü qalar, öküz ölǝr köpü qalar. 

İgid sǝsinǝ güj vermǝz. 

İgid ürǝyi haça olar. 

İgid janlı, kabab qanlı. 

İgidǝ hünǝrinǝ görǝ ad verǝrlǝr. 

İgidi yaxşı saxlar,  yaxşı arvad, yaxşı at. 

---