Azerbaijani
Etibarsız, idar" olunan v" parçalanmı$ media mühiti
Yüklə 375,45 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 7. Etibarsız, idar" olunan v" parçalanmı$ media mühiti
- Jurnalistika t"hsili
- %n"n"vi media
- Qar$ılıqlı anla$manın yaradılması
"*! !
Sovet #ttifaqının süqutundan iyirmi il sonra Az!rbaycanın media c!miyy!ti ifad! azadlı$ı, informasiyaya daxil olmaq v! i" rejiml!ri üzr! beyn!lxalq standartlara nail olmaq üçün h!l! d! mübariz! aparır. Birlikl"r Ölk!d! bir sıra r!smi v! qeyri-r!smi h!mkarlar ittifaqları f!aliyy!t göst!rir. Jurnalistl!rin H!mkarlar ittifaqı (125 üzv) v! Az!rbaycanın #ctimai Televiziya v! Radio Yayımları &irk!tinin #lk H!mkarlar #ttifaqı (800 üzv) öz üzvl!rinin !m!k v! pe"!kar maraqları üçün mübariz! aparan h!mkarlar ittifaqları kimi r!smi "!kild! qeydiyyatdan keçib. Az!rbaycanın Jurnalistl!r #ttifaqı (4000 üzv) v! Yeni N!sil Jurnalistl!r Birliyi (550 üzv) fikrini geni" !m!k v! ya sosial hüquqlar deyil, ifad! azadlı$ı v! jurnalistl!rin pe"! hüquqlarına yön!ld!n pe"!kar c!miyy!tl!rdir. Jurnalistika t"hsili Bir sıra yerli t!"kilatların Az!rbaycanda jurnalistika üzr! t!lim keçm!sin! baxmayaraq, jurnalistl!rin xeyrin! olan müxt!lif t!hsil mü!ssis!l!ri arasında !m!kda"lı$ın olmaması onların tam t!sirin! mane olur. T!dris mü!ssis!l!rind! jurnalistika üzr! t!dris planında t!crüb! !saslı kurslar v! modullar çatı"mır v! jurnalistikaya dair t!lim m!rk!zl!rind! t!l!b!l!rin t!lim ehtiyaclarına cavab verm!k üçün vacib olan müvafiq struktur v! uzunmüdd!tli strateji yana"ma çatı"mazlı$ı hökm sürür. H!min t!"kilatlara Bakı Dövl!t Universiteti, öz!l X!z!r Universiteti, Bakı Jurnalistika M!kt!bi v! Az!rbaycan Media M!rk!zi daxildir.
QHT c!miyy!ti d! Az!rbaycanda çox f!aldır v! bunlara Media Hüquqları #nstitutu, Demokratik Jurnalistl!r Liqası v! Reportyorların Azadlı$ı v! T!hlük!sizliyi #nstitutu (RAT#) kimi bir sıra t!"kilatlar daxildir. Onların !sas diqq!ti hüquq müdafi!sini t!min etm!kl! v! strateji m!hk!m! prosesi hallarını izl!m!kl!, qanunvericilik sah!sind! islahatları davam etdirm!kl! v! ölk!d! ifad! azadlı$ı pozuntularına milli v! beyn!lxalq diqq!ti ç!km!kl! insan hüquqları t!"kilatları kimi f!aliyy!t göst!r!r!k ifad! azadlı$ı pozuntularının monitorinqin! yön!lib. %n"n"vi media Az!rbaycanda hal-hazırda K#V-l!rin böyük !ks!riyy!ti f!aliyy!t göst!rir, lakin bunların heç d! hamısı eyni u$ur v! nüfuz d!r!c!sin! malik deyil. Az!rbaycanda hal-hazırda 162 q!zet d!rc edilir. Bunlardan 32-si günd!lik, 45-i h!ft!lik v! 85-i is! aylıq n!"rl!rdir. Günd!lik q!zetl!rd!n !n yax"ı satılanı 12 000 tirajı olan günd!lik müxalif!t q!zeti olan Yeni Müsavat q!zetidir. Dig!r m!"hur günd!lik müxalif!t q!zeti Azadlı"ın günd!lik tirajı 7500 t!"kil edir. Hakim partiyanın r!smi q!zeti – Yeni Az!rbaycan v! parlamentin n!"ri olan Az!rbaycan q!zetinin tirajı is! müvafiq olaraq 6000-8700 t!"kil edir. Rus dilli q!zetl!rd!n Zerkalo v! Exo da Az!rbaycanda daha geni" "!kild! oxunan q!zetl!r arasındadır, onların da tirajı uy$un olaraq 5000-6000 t!"kil edir. Televiziya kanallarına ANS TV, #TV, Azad Az!rbaycan TV #+! ! (ATV), Lider TV, X!z!r TV v! Space TV daxildir. X!b!r agentlikl!rin! Trend, Az!ri Press Agentliyi (APA) v! Turan daxildir. Missiya missiyanın iclaslarında bir çox müsahibl!rin bildirdiyin! gör!, !n!n!vi media birliyi daxilind! n!z!r!çarpacaq fikir ayrılı$ını qeyd etdi. Sektorun üzvl!ri sa$lam v! f!aliyy!td! olan media mühitind! olan h!mr!yliyin s!viyy!sind!n razı deyil. Bu fikir ayrılıqları media sektoru daxilind! mü"ahid! olunur, bura h!m d! paytaxt v! regionlar arasında olan fikir ayrılıqları daxildir, bu da media mühitind! xüsus!n d! pe"!karlıq standartlarının davamlı inki"afı, özünüidar! v! media birlikl!ri arasında mühafiz! baxımından n!z!r!çarpacaq bo"luqlara g!tirib çıxarıb. Hökum!t v! müxalif!t mediası arasında dialoq yox s!viyy!sind!dir v! onlar cari v!ziyy!t v! xüsusi hadis!l!r! dair çox müxt!lif fikirl!r ifad! edir, bu da onların ayrı-ayrı m!kanlarda ya"aması anlamına g!tirib çıxarır. Bu k!skin fikir ayrılıqları media c!miyy!tini öz i"ini mü!yy!n etm!k üçün lazım olan ümumi d!y!rl!ri axtarmaqdan ç!kindirir. Media üz!rind! açıq siyasi t!sirl!r jurnalistl!r arasında medianın u$urlu inki"afı üçün üstünlük hesab edil!n pe"!kar h!mr!yliyin çatı"mazlı$ını yaradıb.
Bu fikir ayrılıqları h!m d! birlikl!rin i"! c!lb etm!k v! s!m!r!li i" t!"kil etm!kd!, bütün jurnalistl!r adından eyni mövqed!n çıxı" etm!k i"ind! bacarı$ını sarsıdır. Jurnalist birlikl!ri v! dig!r pe"!kar qruplar öz h!mkarlarına d!st!k olmalı v! d!y!rli jurnalistikanın yer aldı$ı m!kanın kollektiv müdafi!sini t!min etm!lidir. Bunu etm!kl! onlar media c!miyy!tind! etik davranı"ın sosial f!ls!f!si il! h!mr!ylik yaratmaq üçün vacib ç!rçiv!ni t!min ed!c!kl!r. R!qab!t v! K#V-l!rin sayı v! müxt!lifliyind! dramatik azalma jurnalistl!rin i"l!diyi t!rzi !saslı "!kild! d!yi"ib, senzuranı gücl!ndir!n siyasi t!sirl!r v! mediaya müdaxil! media-inki"af c!miyy!tinin sonrakı polyarizasiyasına töhf! ver!r!k artıb.
Jurnalistl!r v! qruplar arasında qar"ılıqlı anla"manın az olması !sl pe"!kar media c!miyy!ti daim inki"af ets! bel!, aradan qaldırılmalıdır. Diqq!tini mediaya yön!ltmi" QHT-l!r v! möt!b!r jurnalistl!r birlikl!ri v! assosiasiyaları arasında münasib!t çox vaxt lazımi s!viyy!d! olmur, çünki onlar media m!s!l!l!rind! nüfuzlu s!sl!r kimi diqq!td! qalmaq üçün r!qab!t aparırlar. Onların mandatları v! oxucuları çox vaxt f!rqli olsalar da, müst!qil pe"!kar jurnalistikanın ümumi m!qs!dl!rini müdafi! etm!k üçün müxt!lif t!"kilatların gücünü birl!"dirm!kd! böyük s!yl!r nümayi" olunmalıdır. Missiya s!n!t v! jurnalistl!rin hüquqlarına yüks!k d!r!c!d! hörm!t etm!k üçün geni" xalq d!st!yin! nail olmaq m!qs!dil! jurnalistl!r v! v!t!nda" c!miyy!ti t!"kilatları, insan hüquqları müdafi!çil!ri, h!mkarlar ittifaqları, qadın qrupları v! azlıqların nümay!nd!l!ri arasında !laq!l!rin möhk!ml!ndirilm!li oldu$unu bildirdi. T!!ssüfl!r olsun ki, hal-hazırda Az!rbaycanda s!m!r!li h!mr!ylik f!aliyy!tinin qar"ısını alan çoxlu çatlar mövcuddur. H!tta media v! v!t!nda" c!miyy!ti arasında dialoq ba" tutsa bel!, bu dialoq demokratik c!miyy!td! olan aydın anla"maya !saslanmır, jurnalistika öz t!nqidi d!y!ri: müst!qillik üz!rind! diqq!tini qoruyub saxlamalıdır. !
Yüklə 375,45 Kb. Dostları ilə paylaş:
|