Azerbaijani
Çap mediasında etika, pe$"karlıq v" özünüt"nziml"m"
Yüklə 375,45 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 8. Çap mediasında etika, pe$"karlıq v" özünüt"nziml"m"
#"! !
Missiyanın müsahibl!rinin !ks!riyy!ti Az!rbaycan mediasında pe"!karlıq m!s!l!sini ortaya qoydu. Onlar müqavil!l!r, qeyri-qanuni maa"lar v! qanunsuz elan edilm!mi" öd!ni"l!r baxımından z!if i" "!rtl!ri daxil olmaqla s!n!td! etik standartlar m!s!l!sini ciddi problem hesab etdil!r. Onlar h!m d! pe"!karlıq m!s!l!sind! inki"af v! defamasiya üçün hüquqi q!rarların islah edilm!si arasında açıq !laq!ni qeyd etdil!r. Jurnalistl!r v!zif! borcunu yerin! yetirm!k üçün azadlıqdan zövq almır. Siyasi v! hökum!tin t!sir v! müdaxil! s!viyy!si jurnalistikanın keyfiyy!tinin sonradan pisl!"m!sin! "!rait yaradıb v! jurnalistl!rin t!hlük!sizliyin! ciddi "!kild! t!sir edib.
Jurnalistl!r v! redaktorlar öz siyasi sponsorlarına – hökum!t v! ya siyasi partiyalara çox yaxındırlar. Onların çoxu bunu n!z!r! almır, hansı K#V-d! i"l!m!sind!n asılı olmayaraq onlar öz jurnalistika f!aliyy!tind! bu probleml!rin eyni formaları il! üzl!"ir. Bu, müxalif!t mediası kimi hökum!t t!r!fdarı olan K#V-l!r t!r!find!n d! etiraf edilm!lidir. %n vacibi is! pe"!kar jurnalistin xüsusi siyasi mara$a ba$lı olan bir k!s kimi deyil, h!qiq!tin müst!qil, obyektiv müxbiri kimi görünm!sidir.
Mediada redaktor müst!qilliyinin v! pe"!karlıq standartlarının yüks!lm!sind! olan çatı"mazlıq açıq-aydın görünür, bu da bütünlükd! siyasi debat v! c!miyy!td! xalqın i"tirakına imkan ver!c!k. Bu, ölk!d!ki demokratik prosesl!ri gücl!ndir!c!k v! dövl!t, hökum!t m!murlarını müvafiq qanunların m!lumatlandırılmı" xalq müzakir!sini aparmaq üçün lazım olan informasiya il! t!min ed!c!k.
Jurnalistl!rin günd!lik i"ind! siyasi müdaxil!nin güclü s!viyy!sind!n ba"qa, jurnalistl!rin i"l!m!y! m!cbur edildiyi d!h"!tli v!ziyy!tl!r z!if etik standartların !sas t!r!fidir. Jurnalistl!r düzgün olmayan v! qanunsuz müqavil!l!r !sasında, az v! qeyri-mü!yy!n !m!k haqqı v! i" stabilliyi olmadan i"l!diyind!n jurnalistl!rd!n pe"!karlıq v! etik davranı" t!l!b etm!k mümkün deyil. Jurnalistl!r öz ist!yi il! i"! götürüldükd! v! ruhlandırıldıqda, onlar öz müdirl!rind!n onların pe"!karlıq müst!qilliyin! hörm!t t!l!b etm!k mövqeyind! olmur.
Missiyanın diqq!ti müst!qil jurnalistikanın gücl!ndirilm!sind! vacib olan dig!r m!s!l!: prezidentin jurnalistl!r! m!nzill!rin tikilm!si üçün be" milyon AZN (t!xmin!n 4,48 milyon avro) ayrılmasına dair s!r!ncamına yön!ldi 44 . Bu da yeni Davranı" M!c!ll!si il! ziddiyy!t t!"kil edir. Bu M!c!ll!d! jurnalistl!rin xalqı düzgün informasiya il! t!min etm!k bacarı$ına mane olan h!r hansı "!xsi, siyasi v! ya maliyy! haqları, qiym!tli mükafatlar v! ya azad xidm!tl!r ala bilm!diyi öz !ksini tapıb.
Missiya bildirir ki, !g!r jurnalistl!r Dövl!t t!r!find!n bu cür maliyy! v!saitl!ri il! t!min olunma$a razıla"salar, onda sonralardan mediada korrupsiyanın yaranmasına g!tirib çıxaracaq bu cür maddi v!saitl!rin sui-istifad!sind!n uzaqla"maq m!qs!dil! dövl!t! media üçün d!st!k kimi maddi v!saitl!rin ayrılması üçün "!ffaf prosedurlarla müst!qil, multi- s!hmdar komit!nin yaradılması z!ruridir. Bu cür pul v!saitl!rinin ayrılmasında m!suliyy!t da"ıyan komit! üçün !sas meyarlardan biri çap mediası t!r!find!n Davranı" M!c!ll!sinin icra s!viyy!si olmalıdır. Komit! h!m d! yeni etik qayda pozuntularına dair münt!z!m hesabatlar verm!kl!, m!c!ll!nin icrasını yoxlamalıdır.
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! "" ! http://en.trend.az/news/society/media/1746769.html ! ##! ! Missiya zamanı görü"!n bir çox ekspertl!r bunun z!ruri media islahatı v! pe"!kar jurnalistikanın inki"afının ba" tutacaq, medianın bütün vacib t!r!fl!rini !hat! ed!c!k istehsal t!"!bbüsl!ri vasit!sil! mümkün oldu$una razıla"dılar.
2010-cu il sentyabrın 6-da missiya !r!f!sind! Az!rbaycanlı Jurnalistl!r üçün Davranı" M!c!ll!sinin düz!li"l!r edilmi" variantı AT%T-in Bakı ofisi v! Az!rbaycan M!tbuat &urasının birg! konfransında q!bul edildi. Prezident Administrasiyasının üzvl!ri, deputatlar, yerli v! beyn!lxalq ekspertl!r t!dbird! i"tirak edirdil!r 45 . Yeni s!n!d Az!rbaycanın M!tbuat &urası t!r!find!n hazırlanmı" keçmi" Davranı" M!c!ll!sin! !saslanır. O dörd prinsipi !hat! edir: h!qiq!t! xidm!t, d!qiqlik v! obyektivlik; informasiya m!nb!l!rin! hörm!tl! yana"maq; "!r!f v! l!yaq!tin qorunması, "!xsi h!yatın toxunulmazlı$ı; jurnalistin özünün v! çalı"dı$ı orqanının "!r!finin qorunması.
Missiya sentyabrın 6-da AT%T-in t!dbirind! yerli aktyorların jurnalistl!rin pe"!karlıq m!s!l!sin! dair dialoqa c!lb edilm!sinin müsb!t addım oldu$unu bildirs! d!, bu dialoq özlüyünd! Az!rbaycanın media mühitind! olan bir çox probleml!ri h!ll ed! bilm!z. Missiya Az!rbaycan hökum!tinin ölk!d!ki ifad! azadlı$ının d!h"!tli v!ziyy!tin! gör! jurnalistl!ri günahlandırmaqla mediaya qar"ı öz c!za praktikasının istiqam!tini d!yi"dirm!k s!yind!n narahatdır 46 . Ölk!d! jurnalistl!rin pe"!karlıq s!viyy!sind! probleml!rin oldu$u açıq-aydın görünür, lakin ifad! azadlı$ı üçün daha ciddi mane!l!rin !ks!riyy!ti birba"a s!lahiyy!tli orqanlara aiddir, bunlara jurnalistl!rin h!bsi v! jurnalistl!r! qar"ı zorakılıq ed!nl!rin c!zasız qalması, h!mçinin reklamın dövl!t K#V-l!rind! öz !ksini tapdı$ı iqtisadi mühit v! !m!k haqqının yolverilm!z d!r!c!d! a"a$ı olması daxildir.
Daha sonra ölk!d! media islahatları il! m!"$ul olacaq istehsal sah!si üzr! i"çi qrupunun yaradılması z!ruridir. #"çi Qrupu istehsalın bütün sah!l!rini !hat! etm!lidir: i"çil!r, redaktorlar, jurnalistl!r, onların ittifaqları, media QHT-l!r v! M!tbuat &urası. Bu orqan redaktorların müst!qilliyin! dair t!limatlar v! redaktorlara dair qanunlar, özünüt!nziml!m! vasit!l!ri, pluralist v! strukturlu media mülkiyy!ti, h!mçinin beyn!lxalq standartlarla birg! i" "!rtl!ri daxil olmaqla, uzunmüdd!tli media islahatı üçün strategiya hazırlamalıdır. Bu strategiya ölk!d! geni" ifad! azadlı$ı mühitini n!z!r! alaraq inki"af etdirilm!lidir. !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! 45
46
https://wcd.coe.int/ViewDoc.jsp?id=1642017 !
Yüklə 375,45 Kb. Dostları ilə paylaş:
|