Azərbaycan döVLƏt neft və SƏnaye universiteti
Yüklə 3,74 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- TƏBİİ NAFTEN TURŞULARI ƏSASINDA MÜRƏKKƏB EFİRLƏRİN-QLİKOL EFİRLƏRİNİN ALINMASI
- TƏBİİ NEFT TURŞULARININ NİTROTÖRƏMƏLƏRİN DUZLARININ CO 2 MÜHİTİNDƏ KORROZİYASININ KİNETIKASINA
185
çirkab sularının, netşlamın nəqli və təmizləyici qurğulara ötürülməsi üçün Almaniya istehsalı olan “Börger”, VK-186- 5230 QD, VK-186-260 QD və digər nasoslar;“TOPAS” tipli biotəmizləyici qurğu – 3 ədəd, 30, 50 və 150 nəfərlik. “QSS- 500”
sistemli neftşlam emal edən
qurğu, gücü
5 m 3 /saat;“VEW Sistem Specification” tipli separator qurğusu, neftlə çirklənmiş suların təmizlənməsi üçün, gücü 5 m 3 /saat; BP-şirkətinin tətbiq etdiyi su təmizləyici qurğular: Dissolved Gas Flotation(DFG) unit; Hidrocyclone system; Granular Media Filter (GMF);Guard Filters;Sludge Storage Tanks; Centrifuge.
Magistrant:
Elmi Rəhbər: Abdullayev İlham İlqar oğlu prof.Mustafayev S.Ə. II kurs. Qrup - A3326 Neft və neft məhsullarından ayrılan naften turşuları və onların törəmələri qiymətli texniki xassələrə malikdirlər.Bu törəmələr arasında mürəkkəb efirlər polimer materiallar üçün plastifikatorlar,yüksək istismar xassələrinə malik olan sürtgü yağları,korroziya ingibitorları və bir sıra maddələrin alınmasında geniş tətbiq edilir.Bu istiqaməti inkişaf etdirmək üçün naften turşuları əsasında qlikol efirlərinin alınması olduqca perspektivli sayılır.Tədqiqatın bu istiqamətdə aparılması üçün xammal kimi dəniz neftləri qarışığından alınan kerosin-qazoyl fraksiyasının qələvi təmizlənməsindən ayrılan naften turşularından xammal kimi istifadə edilmişdir.Naften turşularının mürəkkəb qlikol efirlərini almaq üçün ilk öncə naften turşularının yüksək reaksiya qabiliyyətli xloran hidridləri alınmışdır.Bunun üçün naften turşuları neytral karbohidrogenlərdəncüt hidridlərlə təmizləndikdən sonra analiz 186
edilərək xassələri müəyyən edilmişdir: T qay =80-208
0 C/0.27
kPa, n 20
=1.4592,sıxlığı=954.4 kq/m 3 ,T ə =265.5 mq
KOH/q.Naften turşularının xloranhidridləri PCl 3 ilə aşağıdakı reaksiya üzrə alınmışdır: 3RCOOH+2PCl 3 →3RCOCl+P 2 O 5 +3HCl Sintez edilmiş xloranhidrid vakuum altında qovulduqdan sonra fraksiyalara ayrılmış və xassələri aşağıda göstərilmişdir: T qay =130-147 0 C/0.37kPa,n 20 =1.4789,sıxlığı=1018.2 kq/m 3
Sonra alınmış naften turşularının xloranhidridlərinin etilenqlikolla asilləşmə reaksiyaları aparılmışdır.Reaksiya aşağıdakı kimi gedir: RCOCl+HOCH 2 -CH
2 OH→RCOOCH 2 -CH
2 OH (1) RCOCl+HOCH 2 -CH 2 OH→RCOOCH 2 -CH
2 OOR (2) Reaksiyaya girən komponentlərin mol nisbətlərindən asılı olaraq etilenqlikolun mono- və bis- efirlərinin çıxımı dəyişir. Xloranhidridin etilenqlikola olan nisbəti 1:1 olduqda monoefirin (1) çıxımım88-90%,bis- efirlərin çıxımı 10-12% və əksinə 2:1 olduqda isə bis-efirin çıxımı 85-90%,monoefirin çıxımı isə 10-15% təşkil edir.Aralıq reaksiyaların getməməsi üçün eterifikasiya üçetilaminin iştirakı ilə benzol mühitində (reaksiya həcminin 30%-i qədər) aparılmışdır. Məlum olmuşdurki, 55-60 0 C temperaturda monoefirin maksimal çıxımına nail olunur.
TƏBİİ NEFT TURŞULARININ NİTROTÖRƏMƏLƏRİN DUZLARININ CO 2 MÜHİTİNDƏ KORROZİYASININ KİNETIKASINA TƏSİRİ Tələbə: Rəhbər: Əliyeva Almaz Rasim dos.Məmmədova N.Ə III kurs, 327.5
Müasir dövrdə texnologiyanın sürətlə inkişaf etdiyi 187
qlobal və yerli mühitdə metal tərkibli avadanlıqların korroziyadan mühafizəsi aktual problemlərdən biridir. Bu problem daha çox neft sektorunun əsası olan neft və qaz hasilatı, nəqli və emalı zamanı polad avadanlıq və boru kəmərlərinin atmosfer korroziyasının təsirinə məruz qalması ilə bağlıdır. Eyni zamanda kənd təsərrüfatı texnikası və hərbi texnikanın istismar müddətindən daha çox konservasiya şəraitində saxlandığı nəzərə alınarsa, bu sferada intensiv korroziya proseslərinin mövcudluğu aydın görünür. Korroziya prosesləri yaratdığı iqtisadi problemlərlə bərabər, planetimizin ekoloji faktorlarının da kəskin dəyişməsinə səbəb olur. Hər il dünya miqyasında istehsal olunan metalların 15-20%-i korroziya nəticəsində yararsız hala düşür.Bu baxımdan baş vermiş korroziya proseslərinin qarşısını almaq üçün yüksək effektivliyə malik korroziya inhibitorlar və inhibitorla mühafizə materiallarını almaq üçün xammalların seçilməsi vacibdir. Təqdim etdiyimiz tədqiqat işində CO 2 mühitində poladın korroziyasında sintez edilmiş təbii neft turşusunun allil və vinil efirlərinin nitrotörəmələri əsasında alınmış duzlar təklif edilmişdir. Qeyd etmək lazımdır ki, korroziya prosesi həm CO 2, həm də H 2 S mühitində öyrənilmişdir, lakin ədəbiyyatda H 2 S mühitində korroziya prosesləri və onlardan müdafiə üsulları haqqında məlumatların çox geniş olduğunu nəzərə alaraq,
biz CO 2 mühitində korroziya proseslərinin öyrənilməsinə daha çox diqqət yetirmişik. CO 2
poladının CO 2 korroziyasının kinetikasına təsiri öyrənilmişdir. Tədqiqat işində təbii neft turşusundan doymamış allil və vinilefirləri alınmış, onların nitrotörəməli sintez edilmiş və alınan nitrotörəmələr əsasında Na və K duzları alınmışdır. Alınan duzlar CO 2 mühitində korroziya inhibitoru kimi təklif edilmişdir. Aparılmış təcrübələrin nəticələri cədvəldə verilmişdir. Yüklə 3,74 Mb. Dostları ilə paylaş:
|