Azərbaycan Dövlət qtisad Universiteti
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
301 növlərinin təqdim olunması məqsədilə, əlillərin təhsil alması və peşə hazırlığı keçməsi ilə bağlı şərait yaradılmalıdır. Qeyd etmək lazımdır ki, fiziki, əqli qüsurla dünyaya gələn əlil uşaqların məktəbəqədər təlim və tərbiyəsinin həyata keçirilməsi, onların əqli və fiziki inkişafdakı qüsurlara görə xüsusi qruplarda cəmlənməsi və onlarla aparılan müvafiq fəaliyyət əlil uşaqların gələcək həyatlarında mühüm rol oynayır. Bununla yanaşı, məktəb yaşında olan əlil uşaqların evdə təhsil alması, bunun üçün maddi təminatların və güzəştlərin verilməsi, bu sahədə valideynlərə göstərilən kömək və dəstək çox önəmlidir. Eyni zamanda, əlil uşaqların məktəbdənkənar tərbiyəsi üçün şəraitin yaradılması, həmçinin əlillərin orta, orta ixtisas və ali təhsili, onlar üçün ixtisaslaşdırılmış şöbə və yaxud qrupların yaradılması, onlara artırılmış təqaüdün verilməsi cəmiyyətin üzərinə düşən mühüm vəzifələrdən biridir. Görülən tədbirlər nəticəsində əlillərin ictimai həyatda iştirakı ilə bağlı aşağıdakı məsələləri həll etmək mümkündür: - əlillərin müəyyən növ əmək fəaliyyətilə məşğulluğunun təmin olunması; - əlillər üçün xüsusi iş yerlərinin yaradılması; - əlil əməyi tətbiq edən müəssisə və təşkilatlara uyğun güzəştlərin verilməsi; - əlillərin səhhətinin peşə vəzifələrinin icrasına uyğunlaşdırması; - əlillər üçün iş yerləri üzrə kvot müəyyən edilməsi, bu sahədə işverənlərin məsuliyyətinin artırılması; - əlillərin əmək və istirahət rejiminin təşkili; 302 - əlillərə göstərilən sosial yardım növləri və onun düzgün seçilməsi (pensiyalar, müavinətlər, birdəfəlik ödənclər, dava-dərman, avtomobillər, protez-ortopediya məmulatları, xüsusi xidmət növləri və s.). Ahılların sosial müdafiəsi ilk növbədə onlara göstərilən sosial xidmətlər sistemin əsasında təşkil olunur. Ahıllara göstərilən sosial xidmət onların həmin xidmətə tələbatının ödənilməsinə yönəldilən tədbirlərlərdən ibarətdir. “Ahıllara sosial xidmət haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda sosial xidmət sahəsində ahılların hüquqları, sosial xidmətdən istifadə hüququ, qaydaları, sosial xidmətin formaları, sosial xidmət sistemi və s. müddəalar əks olunmuşdur. Qanunda sosial xidmətin aşağıdakı formaları göstərilir: 1. Evdə sosial xidmət: dərman vasitələrinin, zəruri ərzaq və əsas tələbat mallarının almağa kömək göstərmək; qida qəbul edilməsinə, digər məişət xidmətinin göstərilməsinə köməklik; tibbi yardım və onların tibb müəssisəsinə müşayət olunması; yaşayış yerində sanitariya-gigiyena şəraitinin yaranması. 2. Yarımstasionar sosial xidmət: qohumları ahıllara qulluq edə bilmədikləri halda tibbi-sosial ekspert komissiyasının qərarına əsasən onların sosial xidmət müəssisələrində yerləşdirilməsi, onlara bu müəssisələrdə sosial-məişət, tibbi və mədəni xidmətlərin, qidalanmalarının, istirahətinin təşkil edilməsi. 3. Stasionar sosial xidmət: xüsusi məqsədlə, yaradılmış müəssisələrdə ahıl adamın fiziki durumu, psixi pozuntusu və digər hallar nəzərə alınmaqla tibbi və sosial reabilitasiya tədbirləri həyata keçirilir. 303 4. Fərdi qaydada peşəkar sosial xidmət. 5. Sosial-məsləhət yardımı: bu fəaliyyət dövlət, bələdiyyə və özəl müəssisələr tərəfindən həyata keçirilir. Stasionar sosial xidmət müəssisəsi rəhbərləri, kollektivləri ahılların insan və vətəndaş hüquqlarına riayət etməli, təhlükəsizliyini təmin etməli, digər müvafiq vəzifələri həyata keçirməlidirlər. Azərbaycanda pensiyaların məbləğinin artımına, ayrı-ayrı sosial qruplar arasında narazılığın aradan qalxmasına və sosial ədalətin bərpa olunmasına dair mühüm tədbirlər həyata keçirilir. Butün bunlar ölkədə aparılan sığorta-pensiya islahatlarının növbəti mərhələsidir və bu mərhələdə atılan addımlar "2009-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında sığorta-pensiya sisteminin inkişafına dair Dövlət Proqramı"nda da yer tutur. Bu sahədə mövcud tədbirlərdən biri keçmiş dövrdə qazanılmış əmək pensiyası hüququna malik olan insanların pensiya məbləğinin müəyyənləşdirilməsi ilə bağlıdır. Başqa sözlə, pensiya təyinatında yanlış hesablama qaydasının aradan qaldırılması və onunla da pensiya təminatı sistemində şəffaflığın təmin olunması nəzərdə tutulur. Belə ki, pensiya təminatı zamanı əsas problemlər 2006-cı ilə qədər olan dövr üçün pensiya məbləğlərinin müəyyən olunması metodikası ilə bağlıdır. Hazırda, həmin qayda 2004-2005-ci illərin (və ya bundan əvvəlki istənilən ardıcıl 60 ayın) əmək haqqı arayışına istinadən hesablamaların aparılmasına əsaslanır. Bu isə müxtəlif subyektiv amillərə şərait yaradır. Yeni qaydaya əsasən, sığorta olunanların (pensiya təyin edilməmiş şəxslərin) 2006-cı ilin 1 yanvarınadək olan dövrə aid ümumi iş stajının hər ili üçün müəyyən məbləğində pensiya kapitalının 304 hesablanması nəzərdə tutulur. Göstərilən yeni sadələşdirilmiş qaydanın tətbiqi bütün sığorta olunanlar üzrə ilkin pensiya kapitalı şəklində fərdi hesablarda qeydiyyatının aparılmasına imkan verəcəkdir ki, bu da gələcəkdə vətəndaşlardan heç bir sənəd almadan müasir Avropa standartlarına uyğun avtomatlaşdırılmış pensiya təminatına şərait yaradacaqdır. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|