Azərbaycan dünya əDƏbiyyatinda beynəlxalq Simpoziumun materialları
Yüklə 9,15 Mb. Pdf görüntüsü
|
AZƏRBAYCAN DÜNYA ƏDƏBIYYATİNDA Beynəlxalq Simpoziumun materialları 70
ve izlerdim. Semeni tabaklar ı kışın bittiğini haber verirdi. Şömine son renkli günlerini yaşardı. ” 1
bek lemenin heyecanı, hediyeler, gezintiler, sürpriz misafirler ve rengâ- renk sofra… Şekerbura, sütlü baklava ve goğalları annem mutlaka kendi elleriyle pişirmek isterdi. Kavurga, kos, iğde kurusu, kişniş, kuru geval oval kaselerle getirilirdi. Ağabeyim Nadir çok sevdiği için alca turşusu da olmalıydı mutlaka. (…) Önceden yeşertilen çimenlerin etrafından kırmızı kurde
le geçirerek bağlardı annem. Nevruz için yeşertilen buğdaya semeni derdik.
Semeni en gerekli olanıydı. (…) Balığı unutuyordum az kalsın, kavanozda ba lık konulmalıydı sofraya. Kırmızı, uzun burunlu balıklar. Nevruz Bay ramı için baştan aşağı yeni giysilerle donanırdık. Bayramda hepi
nize yeni ayakkabı almamız şart, derdi annem. ” 2
Nahide, sürgündeki eşinin yolunu gözlemekteyken tanımadığı bir adam ka- pısını çalar ve eşinin ertesi gün gelen trenle geleceği müjdesini verir. Bu haberi alan Nahide çok heye canlanır. Ertesi günü iple çeker, ama haber asılsız çıkar. Bu acıyı tek başına kaldıramayacağı için iş arkadaşı, sırdaşı Gülbeniz’in yanına gider. Bu esnada bir Azerbaycan türküsünü hatırlar. Türküden alınan bu bölüm de kül- türel bir unsur olarak zikredilebilir:
“İlkbahar geldi Turnalar geldi Tek sen gelip çıkmadın Harda kalmışsan” 3
Nahide, babasının kurşuna dizilmesi ve eşinin sürgüne gönderilmesinin ar- dından aklını yitirir gibi olmuş, üç yıl akıl hastanesinde tedavi görmüş, sonrasında da her şeyi elinden alındığı için-evi, eşyaları, işi-sokak süpürgecisi olarak hayatına devam etmek zorunda kalmıştır. Yazar, onun yaptığı iş vasıtasıyla Bakü’nün çeşitli mekânlarını da hikâyesine yerleştirir. Ahundov Parkı, Dilara Aliyeva Sokağı, Ker- belayi Abdulla Mescidi bu mekânlara örnek olarak zikredilebilir. Cihan Aktaş’ın Azize’nin Son Günü adlı hikâye kitabındaki Azerbaycan kültürüne ait unsurları altı ana başlık altında tasnif etmek mümkündür:
1-
Azerbaycan’la ilgili efsanelerden bahseden hikâyeler: “Azize’nin Son Günü”
2-
İçinde edebî eserlerden alıntıların olduğu hikâyeler: “Azize’nin Son Günü”, “Nesimi’nin Dönüşü”, “Yarım Çarşamba” 3-
Küçeler”, “Portakal Bahçesi Işığı”
1 a. g. e. , s. 113. 2 a. g. e. , s. 118. 3
etmiştir.) AZƏRBAYCAN DÜNYA ƏDƏBIYYATİNDA Beynəlxalq Simpoziumun materialları 71
4-
Halk kültürünün önemli kaynakla rından biri olan halk âdetlerinden bahseden hikâyeler:“Yarım Çarşamba”, “Portakal Bahçesi Işığı” 5-
Azerbaycan’daki sofra kültürünü, çay demleme ve çay içme usullerini yansıtan hikâyeler: “Yeşil Dallı Küçeler”, “Yarım Çarşamba” 6-
hikâyeler: “Yeşil Dallı Küçeler”, “Yaralı Kür Şad”, “Portakal Bahçesi Işığı”
Bu tebliğin amacı, bir Türk yazarının gözünden Azerbaycan Türklerine ait kültürel unsurlara yeniden bakmaktır. Yazarın hikâyelerinde dikkati çeken en önemli husus, hikâyelerin sıcak ve samimi oluşudur. Cihan Aktaş, Azerbaycanlı bir yazar gibi gözlem yapmış ve bu gözlemlerini okuyucusuna tarafsız ve sıcak bir dille aktarmıştır. Bunda, dört yıla yakın bir süre Azerbaycan’da yaşamış olmasının etki
si olduğu muhakkaktır. Yazar da görüldüğü üzere bu imkânları fazlasıyla kullanmış, Azerbaycan kültürünü hikâyelerine başarıyla taşımıştır.
THE ELEMENTS OF AZERBAİJANİ CULTURE İN CİHAN AKTAŞ’S NOVEL THE LAST DAY OF AZİZE Summary In this paper, t he elements of Azerbaijani Culture in Cihan AKTAŞ’s novel The
Cihan Aktaş, in the tales of his this novel, refers to many elements of Azerbaijani culture such as traditions and customs, meals, and elements of folk literature. The writer, in his novel named The Last Day of Azize, cites ‘Kız Kalesi’, one of the most important symbols of Baku, and legends about this castle. Kız Kalesi is shaded almost as a hero in the novel. The second story of the book has the title ‘Yeşil Dallı Küçeler’. In this story, folk songs, an important part of folk culture, become an instrument which is used to express a love story. The young hero of the tale, Sehavet Memmedov, cries for his love which he left behind while listening to the folk song “Küçelere su sepmişem”. The hero of the tale named ‘Nesimi’s Returning’ is a writer whotries to compose a writing about the poet Nesimi. The aim of the writer is to write a play which portrays Nesimi, an important poet of Azerbaijani culture, again in today’s world. The hero of the tale named ‘The Light of Orange Garden’, while waiting for her husband who was banished, tries to find solace in preparing a meal according to the traditions in Nevruz. The aim of this paper is to take a look at the cultural elements of Azerbaijani culture again, from the perspective of a Turkish writer. The most important point which calls attention in the tales of the writer is the tales being warm and sincere. The writer of the tale, Cihan Aktaş, observes life like an Azerbaijani writer and quotes these observations to his readers with objective speech. Key words: Azerbaijan, culture, history, customs, legends, folk songs Yüklə 9,15 Mb. Dostları ilə paylaş:
|