AZƏRBAYCAN DÜNYA ƏDƏBIYYATİNDA Beynəlxalq Simpoziumun materialları
120
Ən sonda isə hələ də uzaqlarda bir işartı kimi görünən, hələ də cücərəcəyinə
inandığımız ümidlər boy göstərəcək. Abdulkadir İnaltəkinin haqqında danışdığımız
şeirini son iki bəndiundəki kimi:
Bir gеcə qoynunda yatım еllərin,
Bizsiz q
ərib qalan yеtim еllərin.
Gül olub bağında bitim еllərin,
Kül
əkləri öpsün yanaqlarımı.
Qaytarın özümə torpaqlarımı!
Sığal çəkim çəməninə, gülünə,
Od qalayım ocağına, külünə,
Qa
lxım çıxım dağlarının bеlinə,
Ordan sеyrə dаlım yaylaqlarımı,
Qaytarın özümə torpaqlarımı! (2)
Abdulkadir
İnaltəkinin bu şeirində belə bir misra da var—“Gözlərimdən
ахаn Araza taydı”. Şeirin, hətta bir misranın yükü o qədər ağırdı ki, bu misranın
ç
əkisinin ağırlığına səbəb isə bu poetik nümunədə danışılan dərddir—Vətən dərdi,
qardaş dərdi, Azərbaycan dərdi…
Professor Maarif
ə Hacıyeva A. İnaltəkin haqqında danışarkən onu belə
t
əqdim edir:--“Ürəyi Azərbaycan sevgisi lə dolu olan Azərbaycan sevdalısı” (3).
Bu fikir heç d
ə təsadüfi deyil.
Onun haqqında Azərbaycanın bir çox qəzetlərində, jurnallarında müxtəlif
s
əpkili onlarla məqalə, müsahibə dərc olunub. Həmin məqalələrin biri 2009-cu ildə
“T
əzadlar” qəzetində dərc olunub. Həmin məqalədə deyilir ki, “İlk dəfə 1994-cü
ild
ə Azərbaycana qədəm qoymasına baxmayaraq, sanki 100 ildir, bəlkə də 1000
ildir bu torpaqda yaşayıb. Azərbaycana, Qarabağa, bu torpağın insanlarına həsr
etdiyi şeirləri isə, o qədər orijinal, ağrılı və yanğılıdır ki, elə bil o dərdləri bizimlə
bir yerd
ə yaşayıb. Sanki qaçqınlarla bir yerdə Qarabağdan didərgin düşüb və
nisgill
ə dolu Qarabağa, Xocalıya təsirli şeirlər yazıb” (3).
A.
İnaltəkinin “Bəxtiyar öldümü?” şeirini diqqətinizə çatdırmaq istəyirəm.
H
əmin şeirdə bir vətəndaş yanğısı ilə (baxmayaraq ki, o Azərbaycan
v
ətəndaşı deyil) xalq şairinin ölümündən nə qədər kədərləndiyini hiss etdirir. Bu
hissi oxucu da mü
əlliflə birgə yaşayır. Çünki şeirin ümumi ovqatında təkcə bir şair
itirm
əyin yox, eləcədə də bir şəxsiyyət itirməyin, bir insan itirməyin, bir ziyalı
itirm
əyin, bir dost itirməyin acısı var. Şeirin əvvəlində Bəxtiyar Vahabzadənin
vaxtı ilə anasına yazdığı “Anam öldümü?” şeirindən epiqraf verilib. Şeirin bir bən-
dind
ə belə deyilir:
S
ən, mənim xətrimi çox istəyirdin,
Bir mill
ətin iki övladıydıq biz.
M
ənə: «Ana yurdun oğlu» - deyirdin.
İki can Vətənə sevdalıydıq biz. (4)
Bu misralardan da göründüyü kimi, A.
İnaltəkin Bəxtiyar Vahazadədən də
“Ana yurdun oğlu” fəxri ünvanını almışdır. Bunun özü də Abdulkadir İnaltəkinin
n
ə qədər Azərbaycan vurğunu, Azərbaycana bağlı biri olduğundan irəli gəlir.
AZƏRBAYCAN DÜNYA ƏDƏBIYYATİNDA Beynəlxalq Simpoziumun materialları
121
Müsahib
ələrinin birində jurnalistin “—Abdulkadir bəy, bir neçə gündür
Bakıdasınız, özünüzü necə hiss edirsiniz? (3)—sualına verdiyi cavabın özündə də
şeirlərindəki sevginin təzahürü var.
--M
ən özümü Bakıda həmişə doğma vətəndə olduğu kimi hiss etmişəm.
Bakıda olarkən günlərin tez keçməsindən narahat oluram. Azərbaycanla bağlı
mü
əyyən fəaliyyətdə olduğuma görə, bu yerləri daha yaxşı tanımağa çalışıram.
Buraya h
ər gəlişimdə, yaxşı mənada qəribə hisslər keçirirəm. Müəyyən şərait
insana pis t
əsir etsə də mən onu görmürəm. çünki insan sevdiyi insanı qüsursuz
görm
əlidir. Ola bilsin Azərbaycana vurğunluğumdandır ki, mənfi cəhətləri görə
bilmir
əm” (3).
Yenid
ən Abdulkadir İnaltəkinin şeirlərindən nümunələrə diqqəti yönəltmək
ist
əyirəm. Onun “Bir yanda mən ağladım, bir yanda Azərbaycan” şeiri haqqında
s
əhifələrlə yazı yazmaq, saatlarla danışmaq olar.
Şeirin ilk misrasını oxumaq kifayətdir ki, bu kövrək ürək sahibinin nə qədər
Az
ərbaycana bağlı olduğunu dərk edəsən:
Ölm
ədən toprağına ayaq
basmaq nə xoşdur,
Sevincind
ən ürəyim qanad açan bir quşdur.
Yüz illik h
əsrətimiz artıq vüsal olmuşdur,
Allahım, şükür sənə, gəldi gözlədiyim an,
Bir yanda m
ən ağladım, bir yanda Azərbaycan. (5)
Gördüyünüz kimi, Az
ərbaycan toprağına ayaq basmağın sevinci, yüz illik
h
əsrətin vüsal olması—iki sevənin qovuşması kimi təqdim olunur və bu sevinc
anınıda riqqətə gələn ürəklər gözlərdən sevinc yaşları axıdır.
Şeirin digər bəndlərində də bu ruh halını şahidi oluruq:
Den
ən, qadan alım, Bakıdırmı burası?
Bir ömür ür
əyimndə qanayıbdır yarası,
H
əsrət çəkən qəlbimin qovuşmaqdır çarası,
H
əyatıma təzədən bağışladı təzə can,
Bir yanda m
ən ağladım, bir yanda Azərbaycan.
H
ər daşında tarixin silinməz izi qalıb,
H
ər qarış toprağında həsrətin gözü qalıb.
Ür
əyimdə qövr edən dərin bir sızı qalıb,
Qarabağı düşündüm, gözlərimə doldu qan,
Bir yanda m
ən ağladım, bir yanda Azərbaycan. (5)
Bu misraların hər birində A. İnaltəkinin ürəyinin bir nəbz atışı var. Hər
misrada Az
ərbaycan dikəlir, boy göstərir. Bu, həm də şairin ürəyinin şeirlərdəki
m
ənzərəsidir. Bu şeirlərin hər birində Abdulkadir İnaltəkinin Azərbaycaa, Azərba-
ycan xalqına olan sevgisi, Azərbaycan dərdlərinə olan yanğısı var. Bu da təbiidir.
Çünki Abdulkadir İnaltəkin bir Azərbaycan sevdalısıdır. Və onun şeirlərində Azər-
baycan sevgisi bundan sonra da yeni-yeni misrlarla, fikirl
ərlə, duyğularla qarşımıza
çıxacaq.