Azərbaycan Hüquq İslahatları Mərkəzi fəaliyyətinin əsas məqsədini ölkəmizdə
Yüklə 1,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Sual 5. Əmək müqaviləsi bağlanarkən işçi hansı sənədləri təqdim etməlidir Cavab
- Sual 6. Mənim beş və səkkiz yaşlarında iki uşağım var. Bu halda mənə əlavə məzuniyyət düşürmü Cavab
- Sual 7. Analıq məzuniyyətində olan qadın uşaq ölü doğularkən işə çıxmaq hüququna malikdirmi Belə olan
fəaliyyətinə başladığı ilk gündən işə qəbul edilmiş sayılır. Nəzərə almaq lazımdır ki, işçi sınaqdan çıxmış hesab edildiyi andan etibarən əmək müqaviləsinə yalnız Əmək Məcəlləsi ilə müəyyən edilmiş qaydada və əsaslarla xitam verilə bilər. - Sınaq müddətində özünü doğrultmamış işçinin əmək müqaviləsinə işəgötürənin əsaslandırılmış əmri ilə ilə xitam verilə bilər. Başqa sözlə, işəgötürən bu haqda əmrində işçinin sınaq müddətində özünü doğrultmadığına dair halları təsdiq edən sübutları göstərməli və əsaslandırmalıdır. Qeyd edək ki, əmək müqaviləsində sınaq müddəti müəyyən edilərkən həmin müddət ərzində işçinin sınaq zamanı özünü doğrultmadığına görə işəgötürən tərəfindən əmək müqaviləsinə xitam verilməsi şərti göstərilməlidir. Sual 5. Əmək müqaviləsi bağlanarkən işçi hansı sənədləri təqdim etməlidir? Cavab: Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin 48-ci maddəsi əmək müqaviləsi bağlanarkən işçinin təqdim etdiyi sənədləri müəyyən edir. Belə ki, həmin maddənin 1-ci hissəsinə görə əmək müqaviləsi bağlanarkən işçi əmək kitabçası, habelə şəxsiyyətini təsdiq edən sənədi və dövlət sosial sığorta şəhadətnaməsini (ilk dəfə əmək fəaliyyətinə başlayanlar istisna olmaqla) təqdim edir. Həmin maddənin 3-cü hissəsinə əsasən məcburi köçkün, onlara bərabər tutulan şəxs və ya qaçqın statusu olan, habelə Azərbaycan Respublikasında ilk dəfə əmək fəaliyyətinə başlayan işçilərlə, əcnəbilərlə və vətəndaşlığı olmayan şəxslərlə əmək kitabçası təqdim edilmədən əmək müqaviləsi bağlanıla bilər. Beləliklə, hər bir şəxs əmək müqaviləsi bağlayarkən şəxsiyyətini təsdiq edən sənədi, əmək kitabçasını və dövlət sosial sığorta şəhadətnaməsini təqdim etməlidir. Əgər şəxs ilk dəfə əmək fəaliyyətinə başlayırsa, əmək kitabçası və dövlət sosial sığorta şəhadətnaməsi tələb edilmir. Eyni zamanda məcburi köçkün, onlara bərabər tutulan şəxs və ya qaçqın statusu olanlar, Azərbaycan Respublikasında ilk dəfə əmək fəaliyyətinə başlayan işçilər, əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslərlə əmək kitabçası təqdim edilmədən əmək müqaviləsi bağlanıla bilər. Əmək Məcəlləsinin 48-ci maddəsinin 4-cü hissəsinə görə əmək müqaviləsi bağlanılarkən işçinin əmək funksiyasının xüsusiyyətlərinə uyğun olan peşə hazırlığının və ya təhsilin olması zəruri sayılan hallarda işəgötürənə təhsili barədə müvafiq sənəd təqdim edilir. Göründüyü kimi, əgər vətəndaş hüquqşünas qismində hər hansı bir idarəyə işə qəbul olunmaq istəyirsə, bu zaman o, ali hüquq təhsilini təsdiq edən diplomunu təqdim etməlidir. Əks halda, əmək müqaviləsinin bağlanması mümkün olmayacaqdır. Əmək Məcəlləsinin 48-ci maddəsinin 5-ci hissəsində əmək müqaviləsi bağlanarkən hansı hallarda işçi tərəfindən sağlamlıq vəziyyəti haqqında tibbi arayışın təqdim edilməli olması təsbit edilmişdir. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2000-ci il 3 yanvar tarixli, 1 saylı Qərarı ilə ―İşçinin səhhətinə, sağlamlığına mənfi təsir göstərən amillər olan ağır, zərərli və təhlükəli əmək şəraitli iş yerlərində, habelə əhalinin sağlamlığının mühafizəsi məqsədilə yeyinti sənayesi, ictimai iaşə, səhiyyə, ticarət və bu qəbildən olan digər iş yerlərində əmək müqaviləsi bağlanılarkən işçilərin sağlamlığı haqqında tibbi arayış tələb olunan peşələrin (vəzifələrin), iş yerlərinin siyahısı‖ təsdiq edilmişdir. Həmin siyahıda göstərilən peşələr (vəzifələr), iş yerləri üzrə (məsələn, neft-qaz sənayesində, o cümlədən dəniz qazmasında işlər, bütün növ yeraltı işlər və s.) əmək müqaviləsi bağlanarkən sağlamlıq haqqında tibbi arayış tələb edilməlidir. Sual 6. Mənim beş və səkkiz yaşlarında iki uşağım var. Bu halda mənə əlavə məzuniyyət düşürmü? Cavab: Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin 117-ci maddəsinin 1-ci hissəsinə görə əsas və əlavə məzuniyyətlərin müddətindən asılı olmayaraq, 14 yaşınadək iki uşağı olan qadınlara 2 təqvim günü, bu yaşda üç və daha çox uşağı olan, həmçinin sağlamlıq imkanları məhdud uşağı olan qadınlara isə 5 təqvim günü müddətində əlavə məzuniyyət verilir. Göründüyü kimi, qüvvədə olan əmək qanunvericiliyinin tələbinə görə Sizin beş və səkkiz yaşlarında iki uşağınız olduğu üçün əsas və əlavə məzuniyyətlərinizin müddətindən asılı olmayaraq, 2 təqvim günü müddətində əlavə məzuniyyət almaq hüququnuz vardır. Sual 7. Analıq məzuniyyətində olan qadın uşaq ölü doğularkən işə çıxmaq hüququna malikdirmi? Belə olan halda işə qayıdan qadın analıq məzuniyyətinə görə aldığı pulun ikinci hissəsini qaytarmalıdırmı? Cavab: Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin 125-ci maddəsinin 1-ci hissəsinə və Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 15 sentyabr 1998-ci il tarixli, 189 saylı Qərarı ilə təsdiq edilmiş ―Məcburi dövlət sosial sığortası üzrə ödəmələrin və əmək qabiliyyətini müvəqqəti itirmiş işçilərə sığortaedənin vəsaiti hesabına ödənilən müavinətin hesablanması və ödənilməsi haqqında‖ Əsasnamənin 65-ci bəndinə görə hamiləlik dövründə və doğuşdan sonrakı dövr üçün işləyən qadınlara 126 təqvim günü (doğuşdan əvvəl 70 təqvim günü və doğuşdan sonra 56 təqvim günü) müddətində ödənişli məzuniyyət verilir. Adı çəkilən Əsasnamənin 72-ci bəndinə uyğun olaraq hamiləliyə və doğuma görə müavinət bütün hallarda bu Əsasnamənin 28-ci bəndində əmək qabiliyyətinin müvəqqəti itirilməsinə görə müavinətin hesablanmasında nəzərə alınan qazancın 100 faizi miqdarında verilir və müraciət müddəti məhdudlaşdırılmadan ödənilir. Göründüyü kimi, qadın hamiləliyə və doğuma görə məzuniyyətə çıxdıqda, ona həmin müddət üzrə qazancının 100 faizi miqdarında müavinət verilir. Həmin Əsasnamənin 67-ci bəndinə görə hamiləliyə və doğuma görə müavinət müəyyən olunmuş qaydada verilən xəstəlik vərəqəsinə əsasən təyin olunur. Nəzərə almaq lazımdır ki, hamiləliyə və doğuma görə müavinətin ödənilməsində əsas məqsəd itirilmiş əmək haqqını bərpa etmək və ana ilə uşağın sağlamlığının mühafizəsindən ibarətdir. Yüklə 1,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|