Azərbaycan Hüquqçular Assosiasiyası azərbaycan respublikasinin
Yüklə 3,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Maddo 28. Əcnobilorin, vətəndaşlığı olmayan şəxslərin, xarici hüquqi şəxslərin iştirak etdiyi işlərin aidiyyəti
- Azərbaycan Respublikasmm tərəfdar çıxdığı dövlətlərarası beynəlxalq müqavilələr
- Maddə 29. Mübahisənin münsiflər məhkəməsinə verilməsi
- Maddo 30. Bir-biri Uo əlaqədar olan bir neçə tələbin aidiyyəti
- Maddə 31. Aidiyyətin dəyişdirilməsinə yol verilməməsi
Şərh olunan maddəyə əsasən, fiziki və hüquqi şəxs olmasından asılı olmayaraq, Azərbaycan vətəndaşları və təşkilatları ilə xarici hüquqi şəxslərin, xarici invcstisiyalı hüquqi şəxslərin, beynəlxalq hüquqi şəxslərin, sahibkarlıq fəaliyyətini həyata keçirən əcnəbilərin, vətəndaşlığı olmayan şəxslərin iştirakı ilə olan mübahisələrə Beynəlxalq müqavilələrdən irəli gələn mübahisələrə dair Azərbaycan Respublikasının İqtisad Məhkəməsində baxılır. Ancaq bu cür mübahisələr iqtisadi mübahisələr olmalıdır. Tərəflərin sazişi və Azərbaycan Respublikasmm tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrlə və dövlətlərarası sazişlə başqa hallar nəzərdə tutula bilər. Maddo 28. Əcnobilorin, vətəndaşlığı olmayan şəxslərin, xarici hüquqi şəxslərin iştirak etdiyi işlərin aidiyyəti Əcnəbilərin, vətəndaşlığı olmayan şəxslərin və xarici hüquqi şəxslərin iştirakı etdikləri işlərə, əgər dövlətlərarası sazişlərlə, beynəlxalq müqavilələrlə və ya tərəflərin sazişi ilə digər hallar nəzərdə tutulmayıbsa, məhkəmələr baxırlar. Məhkəmələr, həmçinin əcnəbilərin, vətəndaşlığı olmayan şəxslərin və xarici hüquqi şəxslərin iştirak etdikləri işlərə də baxırlar. Tərəflərin sazişi, beynəbcalq müqavilələr və dövlətlərarası sazişlərlə başqa hallar da nəzərdə tutula bilər. Konstİtusiyanm 151-ci maddəsində beynəlxalq aktların hüquqi qüvvəsi göstərilib. Həmin maddəyə əsasən. Konstitusiya və referendum yolu ilə qəbul edilən aktlar istisna olmaqla, Azərbaycan Respublikasının qanunvericilik sisteminə daxil olan normativ hüquqi aktlarla Azərbaycan Respublikasmm tərəfdar çıxdığı dövlətlərarası müqavilələr arasmda ziddiyyət yaranarsa, həmin beynəlxalq müqavilələr tətbiq edilir,
dedikdə. Konstitusiyanın 109-cu maddəsinin 17-ci bəndinə uyğun olaraq təsdiq edilmiş müqavilələr nəzərdə tutulur.
Maddənin məzmunundan görünür ki, məhkəmələrə aid mübahisələr üç halda münsiflər məhkəməsinin həllinə verilə bilər: 1)
qanunda nəzərdə tutulan hallarda; 2)
beynəlxalq müqavilələrdə nəzərdə tutulan hallarda; 3)
tərəflərin sazişi ilə. Münsiflər məhkəməsi iki formada yaradıla bilər, yəni konkret mübahisənin həll edilməsi üçün birdəfəlik münsiflər məhkəməsi və daimi fəaliyyətdə olan münsiflər məhkəməsi. Qeyd etmək lazımdır ki, hazırda mübahisələrin münsiflər məhkəməsinin həllinə verilməsinə demək olar ki, rast gəlinmir. 38
işlərin münsiflər məhkəməsi tərəfindən baxılmağa verilməsi üçün yuxanda göstərilən üç haldan əlavə tərəflərin əlavə yazılı razılığı da tələb olunur. Mübahisənin münsiflər məhkəməsinə baxılmağa verilməsi barədə razılıq yazılı formada verilməlidir. Mübahisənin münsiflər məhkəməsinə verilməsi barədə razılaşma tərəflərin qarşılıqlı razılığı əsasmda ləğv edə bilər. Mübahisənin münsiflər məhkəməsinə baxılmağa verilməsi barədə razılığm birtərəfli qaydada pozulmasına yol verilmir.
Maddədə bir-biri ilə əlaqədar olan bir neçə tələb birləşdirilərkən, aidiyyətin müəyyən edilməsi qaydası göstərilmişdir. Maddənin göstərişinə görə, birləşdirilən tələblər bir-birilə əlaqədar olmalıdır. Belə əlaqə olmadıqda, tələblər birləşdirilə bilməz və verilmiş iddia ərizəsi qaytarılmalıdır (MPM, 152.1.7-ci maddə). Tələblərin birləşdirilməsinin təşəbbüsçüsü həm iddiaçılar, həm də hakim ola bilər. İddianı bir neçə iddiaçı bir və ya bir neçə cavabdehə verə bilər. Hakimin bir neçə tələbi birləşdirməsi MPM-in l69-cu maddəsinə uyğun olaraq həyata keçirilir. İstər iddiaçı tərəfindən, istərsə də məhkəmə tərəfindən iddia tələbləri birləşdirilərkən, bu tələblərdən biri və bİr neçəsi ümumi məhkəmələrə aiddirsə, tələblərə ümumi məhkəmədə baxılmalıdır. Maddənin bu tələbi imperativ xarakter daşıyır və bunu hansı məhkəmənin (ümumi və ya İqtisad məhkəməsinin) müəyyən etməsinin əhəmiyyəti yoxdur. Maddə 31. Aidiyyətin dəyişdirilməsinə yol verilməməsi 31.1. Aidiyyət qaydalarının pozulmasına yol verilmir. 31.2. Aidiyyət qaydalarına riayət etməklə məhkəmənin öz icraatına qəbul etdiyi iş, sonradan başqa məhkəməyə aid olsa da, mahiyyəti üzrə həmin məhkəmədə həll edilməlidir. Maddənin məzmunundan görünür ki, məhkəmə aidiyyətinin pozulması ilə işlərə məhkəmələr o vaxt baxa bilər ki, iş qəbul edilən vaxt aidiyyət qaydalarına əməl edilmiş, ancaq sonradan qanunvericiliklə həmin işə baxılması başqa məhkəmənin səlahiyyətinə aid edilib (məsələn, baxılması İqtisad məhkəməsinə aid edilmiş iş qəbul edilərkən aidiyyət qaydalarına riayət edilmiş və sonradan həmin nÖv İşlərin baxılması qanunvericiliklə ümumi məhkəmələrin səlahiyyətinə aid edilsə də, qəbul edilmiş işə İqtisad Məhkəməsi baxmalıdır və ya əksinə). Bu, onunla bağlıdır ki, əwəla, iş icraata qəbul edilərkən aidiyyət barədə qanun 39
Yüklə 3,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|