315
Bular üçü də həkim olduğu üçün deyir, görəsən bu adam ço-
vanmı olub? Bəlkə burda yolun qırağında heyvanın yanındey-
mış, yıxılıb belə olufdu. Gəlin müəyyənnəşdirəh. Birinci
həkim yaxınnaşır, deyir:
– Ə, bu çovan olmuş olsa, bunun davanını – çarığın üzən-
gisi deyillərmiş o vaxdı, – üzəngi yara eləmiş olajax, yanı döyənəh.
Çarığın birin çıxardır, coravın da çıxardır, baxır görür
kü, əyağının altında heş bir nişanə yoxdu. Elə bil, evdən eşiyə
çıxmıyıfdı. Bu adam nəsə çovan döyül, əyağ üstə çox
olmuyuf, çarıx geymiyif. Deyir:
– Yox, bu adam çovan olmuyuf.
İkinci həkim yaxınnaşır. Deyir ki, əyə, qoy görüm, mən
biləjəm. Çiynini açır, deyir:
– Ayə, bu hambaldısa, mütləq palanın kəndiri çiynini
mazol etməlidi.
Açır baxır, görür bunda da o nişana yoxdu. Deyir ki, bu
hambal da olmuyuf. Vallah, nəçi oluf diyəmmirəm. Üçüncü
yaxınnaşır. Deyillər, sən fikrini de. Bu, yıxılmış adamın çənə-
sinnən tutur, belə-belə qurdalıyır oana-bana. Görür kü, çənəsi
yerində düz döyül. Deyir:
– Mən bildim. Bu ya aşıx olufdu, ya da məəllim oluf.
Söyləməhdən çənəsi çüyünnən çıxıf, yerində durmur. Mən
onnan müəyyən eliyərdim.
104. GƏLƏN İL O BİRİ AYAĞINI UZADARSAN
Gənə bir kasıf kişi olor, arvadı da təmbəl olor. Qonşu-
luxda toya çağırellar kişiyi. Əmbə kişi görör kü, arvad buna
coraf hörör. Kişi deyir:
– Arvad, neçə aydı corav örörsən. Məni toya çağırıflar.
Corafları gəti, geynem dana. Əyağımın burnu eşiyə çıxıf.
Deyir:
316
– Allah mana ölüm versin, a kişi. Bircə tayı hazırdı.
Kişi fikirrəşer, deyir:
– Atana Allah rəhmət eləməsin, elə o bir tayını gəti.
Bir tayını gətirer. Kişi geyiner, biri köhnə, biri təzə. O
zaman da stol-zad yoxuymuş dana, yerdən oturollarmış. Kişi
gəler bir yerdə oturor. Köhnə əyağını qatdıyır, üstündə oturor,
təzə əyağını irəli uzader. Yaxın imiş toy öyü. Arvad deyir,
gedem göröm kişinin vəziyyəti nətəər keçer. Gəler, aynadan
baxanda örör, kişi təzə əyağını uzadıf, köhnə əyağı görühmür,
altda qoyuf. Arvad durmor, elə aynadan deyir:
– A kişi, Allah mana ömür versin, ölmüyöydüm, gələn il
o biri əyağını uzadeydın.
105. BİZİM DƏ HALIMIZA BAX
Qulluğunuza ərz elijəm Hajallı Aşıx Qəhrəmannan Qara-
vəlli Səməddən. İkisi də həmyaşıdıydılar, ikisi də bir aşığıydı
ha. O hancarı aşığıydısa, o da elə aşığıydı. Gedellər Balakənə,
Qaraçöpə. Qaraçöpdə o zaman birinin öyündə qonax qaler-
mışdar. Beş-üç adam çağırellarmış, oxuyollarmış, olara döyran
yığellarmış. Belə-belə, gedif çıxellar Balakənə. Balakəndə,
bizim Touzdan köçmüş öylər var, min dokquz yüz on ikinci
ildə köçüflər. Arvadın adı Gülçiçəkdi, yoldaşının da adı Mür-
səldi. Telli Əsədin qardaşı Mürsəl. Allah verənnən gətirellər,
toyuxdan-cücədən kəsellər. Səmədnən Qəhrəman yiyir-içer. Yiiv-
içənnən sonra Qəhrəman kişi deyir (özü də birtəhər danışerdı):
– Ay Gülçiçək!
Deyir:
– Can, ay Qəhrəman, nədi, dərdin alem?
Deyir:
– Ay Gülçiçək, beş-on gündü çıxmışıx öydən. Yaman
kirrənmişəm. Bir vedrə su qoyginan, başıma tököm.
Gülçiçək içindən gülör. Deyir:
317
– Ay Qəhrəman, sana su qoymamışdan qavax, qoy sana
bir söhpət eleem, onnan sonra qoyajam suyu.
Deyir:
– De göröm, ay Gülçiçək!
Deyir:
– Bir kasıf kişiynən bir döylətdi kişi dost olollar. Bu
kasıf döylətdinin öyünə əler həməşə arvadınnan, uşağınnan.
Nolojax, şükür olan-olmuşa. O qədir bunun malı-döyləti,
yiməyi, içməyi. Hər gələndə aşan-daşan, yimək-içmək... bu
kasıvın qavağına tököllər, yiyir.
Günnərin bir günü bu döylətdinin arvadı deyir ki, ə, bu
kasıf qardaşının, gəlsən, bir öyünə edək, görəh nə cür dolaner,
hancarı dolaner? Nolojax, arvadın sözünə baxer kişi. İkisi də
gəler kasıvın öyünə. Gələndə öröllər, Allah göstərməsin, kasıf
kasıfdı da. Kasıbın arvadı deyir ki, a kişi, nağayrax, öyün
yıxılsın, neyliyək bulara? Pişirməyə bir şey yox, yeməyə bir
şey yox! Bular da oturor. Arvadnan döylətdilər ikisi biri-
birinin üzünə baxer. Gətirer bir kirri surfa saler. Yekə soğan-
narı varıymış. Soğanı halğa-halğa doğruyur, üstünü də duzdu-
yur, boşqava qoyor, gətirer qavaxlarına qoyor. Qarğıdalı
cadınnan da balaja-balaja kökələr pişiribbiş da. İki-üş də cad
qoyullar buruya. Döylətdinin arvadı ərinə deyir:
– Oy, ay kişi. Halğa-halğa soğana bax, halğa-halğa cada
bax, – deyəndə bu kasıv arvadı deyir ki, Allah mana ölüm
versin, bizim də halımıza bir baxsan. Varını verən utanmaz.
Bizim də bir halımıza bax!
İndi, – deyir, – ay Qəhrəman, mənim teleqreykama
123
bax! Teleqreykanın üstünnən belimə bağladığım şalıma bax,
başımın çalmasına bax, əlimin hasasına bax, mənim günümə-
zadıma bax! Ə, öyün yıxılmasın, bajarersansa, sən mana su
123
Teleqreyka – içərisi pambıqlı üst geyimi
318
qoy, başıma tököm! Mənim, günümü-sanımı görmörsənmi?
Mənim durub sana su qoyajax halımmı var?
106. İNŞALLAH
Məclisdə söz, gaf, danışıx alınana qədər biz qaravəliləri
danışerdıx ki, camaatı sakitdəşdirək, camaatın diqqətini aşığa
çevirək. İşimizin başlanğıcı olduğuna görə sizə belə bir qara-
vəlli deyəjəm.
Arvatnan kişi, deyir, əyləşmişdilər könül xoşduğunnan.
Bir də kişi dedi:
– Arvad, mənim könlümə bir ploy tüşüf. Gəti bir ploy
pişir, yiyəh.
Arvad dedi:
– A kişi, onda bir inşallah de, – deyəndə, kişi yaman tərs
kişiydi, dedi:
– Ay arvat, nə inşallah bazdığdı. Dur, pişir deyirəm, pişir.
İstər-istəməz qadın durdu, düyüyü artdadı, suyu qazana
töhdü, dedi:
– A kişi, bir inşallah de.
Dedi:
– Yox, lazım döyül, nə inşallah deyəsiyəm.
Aşı süzdü, dəmlədi, daralkiya çəkimmi deyəndə, qapı
döyüldü:
– Gəl, kimsən?
Qapıyı açanda gördü kü, xanın yasouludu. Dedi:
– Qadan alem, xoş gəlifsən, gəl, arvat ploy pişirif, yiyəh.
Kişinin boynunun dalınnan bir zıxma
124
vurdu, qavağına
qatdı, dedi:
– Ə, nə ploylu-çuloylu çıxıfsan? Dur qavağıma tüş.
124
Zıxma – yumruqla vurulan yügünlvari zərbə
Dostları ilə paylaş: |