Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
72 dar məhətdəl qalıllar kı, bu noolan işdi. Nardanaxatın köyrəlif qardaşdarını öpüf deer kin, həyə, mən sizin bajın ı ızam. Siz o vax mənə qulax asmadın ı ız. Arvatdarın ı ız mənə ilan, qurvağa yidirtdilər. Mənim də qarnım şişdi. Son ı ra da siz məni öldürəndə kiçih qardaşımın mənə yazığı gəlif, sizi allatdı kı, verin ı aparım, özüm bunu meşədə öldürüm. O da məni öldürmədi. Köynəyimi çıxardıf bir quşun başını kəsif onun qanına buladı. Mənnən də görüşüf getdi. Son ı ra da mən üş gün, üş gejə orda aj-susuz qaldım. Şahın oğlu burdan gəlif keçəndə məni gördü. Son ı ra da məni götürüf bura gətirdilər. Qarnımı da doxtura təmizdətdilər. Son ı ra da məni şahın oğlu aldı. Onnan da mənim ekiz oğlum oldu. Dünən sizin qavağın ı ızı kəsif qonax çağıran onnarıydı. Qardaşdarın hamsı kiçih qardaşı öpüllər kin, çox sağ ol, yaxşı kin, sən tüşüncəli oluf bajımızı öldürmədin ı . Əgər biz olsax, öldürmüşdüh. Qardaşdar öz səflərini başa tüşüllər. Böyüh qardaş deer kin, ras kı, bu arvatdar bizi alladıf bajımızı öldür- məh fikrindəymişdər, onda onnarı öldürməh lazımdı. Qardaşda- rı gedif arvatdarının hərəsini bir xam atın quyruğuna bağleellar. Atdarı da buraxellar. Bu atdar yeddi arvadın yeddisini də dağa, daşa elə çırper kı, heş bir tikə ətdəri də qalmer. Son ı ra da qar- daşdar gedif analarını gətirellər. Anası da oğullarına qəşəh qız- dar tapıf öyləndirer. Qız da şahın oğlu ilə xoşbəxd olur. 3. Biri varıymış, biri yoxuymuş, keşmiş vaxdı bir kişiynən bir arvat varıymış. Buların üç oğlu varıymış. Anaları hamiley- miş. Oğlannarı deer ki, biz qız isdeerih. Bir gün oğlannar har- yasa başqa bir şəhərə işdəməyə gedellər. Analarına deellər ki, əgər qızın olsa, qapıdan ələh asarsan ı . Yox, əgər oğlun ı olsa, onda duvax asarsan ı . Bu arvadın da paxıl bir qon ı şusu varıy- mış. Günnərin bir günündə arvadın qızı olor. Qapıdan ələh aser. Paxıl qon ı şu gəler ələyi götürör, yerinnən duvax aser. Ar- vadın oğlannarı gəler qıraxdan baxer görüllər ki, qapılarındakı 73 ələh döy, duvaxdı. Üz çevirer geder, bir meşədə özdərinə bir koma tikellər. Üş qardaş üçü də gündüz gedif hərəsi bir diyar- da işdiyirmiş, axşam da gəlif bu komada yiif-içif yatellarmış. Anası qızının adını Nərdanaxatun qoyor. Bunnarın bir dənə ala danaları varıymış. Günnərin bir günündə qızın atası rəhmətə geder. Bir az son ı ra da anası rəhmətə geder. Qız bu ala daneynan təhcə qaler. Bir il keçer, beş il keçer, bir gün bu qızın ala danası xəsdələner ölör. Qız ağlıya-ağlıya aparıf bir çayın qırağında bu dananın iççalatını yüürmüş. Ona kimi gə- ler bu qızın başının üsdünə bir qarğa qonor. Qarğa qarıldeer, deer ki, ay Nərdanaxatun, niyə ağleersan ı ? Bu da deer ki, niyə ağlameem. Mənim həyatda bir anam, bir də ala danam varıy- dı, indi heş kimim yoxdu. Anam rəhmətə getmişdi, ala danıya meylimi salmışdım. İndi ala danam da ölüf, kimsiz-kimsənə- siz qalmışam. Deyəndə bu qarğa deer: – Sən kimsiz-kimsənəsiz döysən ı . Sənin üş qardaşın ı var. Nərdanaxatun deer: – Elə şey ola bilməz, mənim qardaşım yoxdu. Bu deer ki, yox, var. Gəl sən bir torva dən götür, bağla mənim əyağıma. Mən göynən gedem, sən yernən. Mən aparıf qardaşdarın ı ın yerini göstərəjəm san ı a. Nərdanaxatun bir torva buğda dolduror, qarğanın əyağınnan aser. Qarğa göynən geder, Nərdanaxatun yernən geder. Az geder, üz geder, dərə-təpə düz geder. Geder bir meşənin içində, bir biyavannıxda bir dənə dax- mıya rasd olor. Qarğa deer ki, bu sənin ı qardaşdarın ı ın öyüdü. Nərdanaxatun girer öyə görör ki, həqiqətən burda üş yatax var. Nərdanaxatun bu öyü-eşiyi siler-süpürör, yiməh pişirer, yiir- içer, ojağı da isdi eleer, yiməyi-işməyi də hazır qoyor. Axşam qardaşdarının gələn vaxdı qaçer gizdəner ki, bir müddət belə keçirem, göröm həqiqətən bular mənim qardaşdarımdımı. Qar- daşdarı gəler görür kü, öy-eşih silinif-süpürülüf, yüülüf, yığılıf, yiməh pişif. Bular yiir, yatışellar. Deellər, görən bu nə sirdi. Bu 74 minvalnan bir müddət Nərdanaxatun belə keçinir. Bu qardaş- darın da bir dənə pişiyi varıymış. Gərəh kim ağzına nə alsa, bu pişiyə də vereymiş. Bunu da Nərdanaxatun bilmermiş. Bir gün gənə qardaşdarı çıxıf işə gedənnən son ı ra Nərdanaxatun girer, öyü-eşiyi siler, süpürör. Qardaşdarının yerini yığanda bir dənə kişmiş taper. Pişih görör bunu. Bu kişmişi götürör, ağzına tul- loor, pişiyə vermer. Pişih geder peçin içinə girir də, çişşş eleer, peçi keçirer. Nərdanaxatun indi qaler vay-naçar. Nə qədər ax- darer, gəzer, köz tapa bilmer. Nərdanaxatun baxer görür kü, uzaxdan bir öydən tüsdü gəler. Sən demə, bu da bir döyün öyüymüş. Nərdanaxatun geder burdan köz gətirer. Gətirer, ojağı qaleer. Sən demə, qızın civində sap olsun. Sap tüşüf orya, uju keçif bir ağaca – divin ojağının qırağında. Tağalax 65 dığırran- dıxcax, bu gəldihcə sap çözdənsin 66 , qalsın. Uje qardaşdarı qı- zın burda olduğunu bilellər, bunu pusollar. Bu da açer söylüür. Deer ki, mən Nərdanaxatunam, bajın ı ızam. Döy bu sapı yığa- yığa gəler. Bir gün qızın qardaşdarı işə gedənnən son ı ra gəler görür ki, qız öydə təhcədi. Qardaşdarı da həmeşə Nərdanaxa- tuna tafşırermışdar ki, qapıyı bağla, biz gəlməmiş qapıyı açma. Döy gəler, çağırer Nərdanaxatunu. Deer ki, barmağın ı ın birini qapının deşiyinnən çıxart, mən soyurum gedem. Çıxartmasan ı , qardaşdarın ı gələn kimi parça-parça eliyəjəm. Qızın ələci kəsiler, döy qardaşdarına dəyməsin deyə barmağını çıxarder, döy bunun barmağının qanını soyuror, soyuror, geder. Bir gün belə, iki gün belə. Qardaşdarına demer ki, döy qardaşdarını yi- məsin. Bir gün də div qızın barmağının qanını o qədər soyuror ki, qız yıxıler burda, özünnən geder. Axşam qardaşdarı gəler. Nə qərtə qapını itəleer, nə qədər çağırellar, görüllər Nərdana- xatun yoxdu. Qapıyı qırıf içəri girəndə görüllər ki, qız özünnən 65 Tağalax – burada: sapın dolandığı əşya, halqa 66 Çözdənsin – açılsın Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|