Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
75 gedif. Bunu ayılder eliyillər. Deellər ki, san ı a noldu? Qız açer söylüür ki, belə-belə. Qardaşdarı deer ki, indi sən qorxma. Biz ona tələ qurajeyıx. Bunun qardaşdarı qapının ağzında dərin bir quyu qazellar. Bunun üsdünə də nəzih bir şey atellar ki, qoy div gələn kimi quyuya tüşsün, quyuda divi öldürəh. Bular özdəri də öyün dörd bir yanında pusquda durollar. Döy gəler: – Adam-badam iysi gəler, şakqıdı badam iysi gəler. Ay qız, tez barmağın ı ı çıxart – deyə-deyə gəler. Qapının ağzına çatanda birdən nəriltiynən bu quyunun divinə tüşör. Bu qızın qardaşdarı çıxellar bu döyü öldürməyə. Döy deer ki, məni öldürmüyün ı . Mən hansın ı ıza tüpürsəm, daş olajaxsın ı ız, hansın ı ıza nəfəsimi versəm, qoyun olajaxsın ı ız. Ob- şim, isdiyillər ki, bunu öldürələr. Ona kimi bu döy bulara nəfəs verer, bu üş qardaşın üçü də qoyun olor. Döy də qaler bu quyu- nun divində, çıxa bilmer, burda ölör. Qız ağlıya-ağlıya bu qo- yunnarı qavağına qater, hər gün aparıf otarermış. Bir gün də yol- nan getdiyi yerdə əli çomaxlı ağsakqal bir kişiyə rasd olor. Deer: – Ay qızım, niyə ağleersan ı ? Deer ki, belə-belə, bax mənim başıma belə bir iş gəlif. Mənim qardaşdarım döyü öldürördülər. Döy də qardaşdarıma tüpürdü, döyün nəfəsinnən qoyun oldular. İndi mənim bunnar- dan başqa heş kimim yoxdu, mən də başımı götürüf buları apa- reram bir başqa ölküyə. Aparem bularnan günümü keçirem. Allah-taala göndərifmiş bu adamı munun qavağına. Kişi Nərdanaxatuna deer ki, sən gözün ı ü yum. Nərdanaxatun gözünü yumor. Bir dəfə əlindəki ağaşnan böyüh qardaşının beli uzunu çəker, ağaşnan möhkəm vuror. Vuranda bu dönör olor adam. Əmbə qıza deer ki, mən vuranda sən “of” demə. “Of” desən ı , qardaşın ı yarıdan aşağı daş olajax. İkisində gözünü yumor, bax- mer, üçüncü qardaşında dözə bilmer, gözünün altınnan baxer. Munu çomaxnan vuranda bir dəfə “of” eleer. “Of” eliyən kimi qardaşı qurşaxdan aşağısı daş olor, uxarısı insan olor. Bu adam 76 da qeybdən gəlifmiş, qeyb olor. Bunnar bu daş qardaşdarını da götürör aparellar, ömrü boyu onu saxleellar. Göydən üç alma tüşdü. Biri nağıl söylüyənin, biri qulax asanın, biri də mənim. 4. QILLICA Biri varıymış, a qızım, biri yoxuymuş. Bir arvat varıymış, bir kişi. Buların var-yox bircə qızı varıymış. Bu arvat ağzı yan- mış, sən demə, paltarrarını tihdirdikcə qızın üsdündə tihdirər, yığarmış. Ölümünü bilermiş dana. Günnərin bir günündə bu ar- vat azarreer ölör. Bunun qırxı çıxannan son ı ra kişi arvat almax isdiyir. Harya, hası məmləkətə gedersə, paltar heş kimin əyninə olmor. Qayıder gəler. Bir gün oturollarmış. Deer: – A qızım, dur anan ı ın paltarının bir dəsini geyin göröm, san ı a hancarı duror. Sən boyda qız alem. Bu duror geyiner. Geyinəndə görör kün, pah, qızın üs- dədi hamısı. Birəz kişi köpöyoğlu fikir eleer. O zamana belə zamanaymış. Deer kin, yaxşı, bu paltarda əməl yoxdusa, niyə qızın üsdündə tikdirif? Öz-özünə deer, arvat özü qızın üsdün- də tikdirif kin, qızı alem. Təzdən bu kişi buna deer: – A qızım, gə san ı a bir söz deem. Deer: – Ay dədə, de. Niyə demersən ı ? Deer: – A qızım, gederəm kəfinimizi 67 kəsdirəm. Deer: – Nə deersən ı , ay dədə? Deer: – A bala, mən səni alajam, daa keçif, paltar sənin ı üs- dün ı dədi. 67 Kəfin – kəbin 77 Onun paltarı da qənöüzüymuş 68 , zər vaveymış 69 . Bu kişi munnan əl çəhmiyəndə qon ı şularında bir gənəşək 70 qarı varıy- mış. Qız yüyürür geder munun yanına. Deer: – Ay nənə, belə-belə. Dədəm bax belə deer. Mənnən əl çəhmer, mən nağayrem? Deəndə deer: – A bala, get arpa əliyəni də, xəlviri də ötü də dədən ı ə ver, özün də bir nəhrə qur. Başını ötü geni 71 . Camahatın içinə çıxammıyjan, səni dədən ı alajax. Get özün də bir nəhrə qur, de- nən, ay dədə, qarı deer kin, bu xəlvirdə su gəlsə, kəfin tüşör. Köpöyoğlunun da axlı kəser. Kişi köpöyoğlu xəlviri yö- türör bulağa tələser. Xəlvir dolarmı? Üş gün çalışer, dolmor. Qız gözünə döndüyüm təmiz nə ki al-şal var, hamısını üsdünə geyiner, üsdünnən də bir keçi dərisini geyiner, əlinə də bir ha- sa aler, haydı. Az geder, üz geder, oğul, üş gün geder, beş gün geder, bir rahat yer taper. Geder bir çayın küllüyündə yater qıllıcada. Savax qaravaşdar kül töhməyə gələndə görör burda bir qıllıca yater. Yüyürör geder xanıma deer: – A xanım, belə-belə, burda bir qıllıca yater küllühdə. Deer: – Nə danışersan ı ? Deer: – Allah hakqı, bir qıllıca yater. Adamdı deer, əmə qıllı- cadı. Bu qaravaşdara deer kin, gedin ı sürüyün də itin yanına bağlıyın ı . Bular gəler munu çəker də itin yanına bağleellar. İt mırıldadıxcax bu geri çəkiler, it mırıldadıxcax bu geri çəkiler. Qaravaş yüyürör geder, deer: 68 Qənöüz – qanovuz, parça növü 69 Zər vava – zərxara 70 Gənəşək – məsləhət 71 Geni – uzaqlaş Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|