Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
78 – A xanım, vallah, elə yazığımız gəler ki, it mırıldadıx- cax bu geri çəkiler. Deer: – Gedin ı açın ı , buraxın ı itin yanınnan, qoyun ı qapıda-ba- jada hərrənsin. Artığın ı ızdan-urtuğun ı uzdan da aparın ı verin ı , yazıxdı. Bir gün belə, beş gün belə. Buların bir balaca damı va- rıymış. Geder gejə orda yatermış. Günüzü də duruf hərrəner- miş. Bu qız da, deer, elə göyçəhdi, elə göyçəhdi, Aya deer, sən doğma, mənəm, Günə deer, sən çıxma, mənəm. Göyçəh uşaxdı, deer, yaraşıxlı. Bir gün bu qaravaşdar qaynar aser 72 . Bulara köməh eleer, yüür-eleer. Əynindəki də qıllıcadı. Qorxusunnan əynin- dəki dəriyi çıxardammer. Deer kin, siz Allah, man ı a tavax da verin ı , savın da verin ı . Gedem çayda qaynar asem, paltarımı yüyüm, çimem, yazığam. Can-can, a yazıx. Bular xanıma deellər. Xanım deer ki, verin ı . Sən denən, pəççahın oğlu get- sin də bağda gizdənsin də, buna tamaşa eləsin. Pəçcahın oğlu yörör kün, ya yaradan Allah, qız qıllıcıyı soyunuv orya tullu- yanda dünyə-ələmə şux saldı. Bu qız yaxça paltarını yüyür, çimer, arıxlaner, duruxlaner, saçı kürəyinin arasınnan darıyer tökör. Pəçcahın oğlu muna vurulor. Gəler anasına deer kin, ay ana, aş pişir də, man ı a Qıllıcadan yolla. Deer: – Bala, qıllıca nədi? Qıllıcanın əlinə şeymi verəllər? Deer: – San ı a deerəm, onnan yolla. Bular axşam yiməyini pişirer. Xanım oğlunun yiməyini qaravaşdardan yolluyur. Anadı dana, ürəyi əlmer, deer, qara- 72 Qaynar aser – çayın qırağında qazan asıb paltar yuyur. 79 vaş nədi, mənim oğluma yiməh aparmax nədi. Oğlu yiməyi qaravaşın əlinnən aler da deer: – Apar munu anamın başınnan tök. Man ı a yiməyi Qıllı- cadan yolla. Arvadın ələci kəsiler də, oğul, muna yiməyi Qıllıcadan yolluyur. Xanım gətirer aşı verer, Qıllıcıya deer ki, apar ver şahzadiyə. Xanım əmə munnan şüphüyə tüşör. Deer: – A bala, bu nə sirridi, qoyun görəh. Pusun ı , əmə görün ı , bu nağayrajax? Qıllıca başında sini edəndə oğlan ciyəri yanmış oynuya- oynuya gəler də siniyi qızın başınnan alıf yerə qoor. Deer: – Dəriyi soyun. Dəri nədi geyinifsən ı ? Deer: – Qorxumnan geyinmişəm. Soyunduror, taxdın altda tulluyur. Oturollar, qızın işığı- na gülüşə-gülüşə çörəh yiillər. Başına ələni qız söylüyür. Oğ- lan deer: – Hə, indi mən anama-atama deyəjəm, bizə toy eliyəjəy- lər ha, bax toynan aleram səni. Deer ki, noolar. Qaravaşdar artıxlarını yığıflarmış, göz- düyüllər, Qıllıca əlmer. Bir də xanım deer ki, a bala, gedin ı görün ı bu kopaqqızı nijoldu? Xalxın uşağını öldürəllər birdən. Qaravaşdar gəlif göröllər pəçcahın oğlu bir göyçəh qıznan qa- vax-qavağa oturuf yiməh yiillər, Qıllıca da taxdın altda yater. Yüyürör geder deer: – Ay xanım, öyün ı yıxılmasın, Qıllıca taxdın altındadı, oğlun da bir qıznan çörəy yiir ki, dünyə-ələmə şux salıf. Tökülüf gələndə öröllər həqiqatan gerçəhdi. Təzdənnən qırx gün, qırx gejə pəçcah oğluna toy çaldırer. Ay, il keçənnən son ı ra munun bir oğlu olor. Munun adı- nı qoollar Məhəmmət. 80 Bu dədəsi köpöyoğlu gələndə örör, Allah, qız nəəzer 73 , qaçıf. Əəğına dəmir çarıx geyiner, əlinə dəmir hasa aler, elvə- el tüşör. Gəler, gəler buların qapısına çıxer. Qaravaşdar da eşihdə çörəh pişirermiş. Bu da samavarın qırağında çay qay- nadermış. Köpöyoğlu qızı tanıyır. Deer: – Məni qonağ eliyərsin ı izmi? Deellər: – Qonağ Allah qonağıdı, niyə eləmirih? Ağız, orya isdol qoyun ı . Oturollar, bu kişi çörəh-çay yiif-içənnən son ı ra bu qız deer: – O kişiyi qonağ eləmiyin ı . Qız tanıyır. Deəndə pəçcah deer: – A bala, qonağı qapıdan qualamax olarmı? Qonaxdan ziyan gəlməz. Deer: – Yox, onnan ziyan gələjəh. Mümkün olmor. Qaler köpöyoğlu gejə. Yatellar. Savağ olor. Uşax da beşihdədi. Qız geder hər şeyi arxeyınneer gəler, deer: – Gözdəriyin qadasını alem, Məhəmmət, dursan ı . Görör durmor. Gəler yorğanı qaldıranda görör, Məhəm- mədin yeri qandı. Burdan da gejə kişi duruf uşağı boğazdıyıf, qannı puçağı da qızının civinə qoyuf. – Ay munu kim elədi? Qız deer: – Bax, o qonax kişi eliyif – demer ha dədəmdi – Sizə dedim ki, qonağ eləmiyin ı . Niyə qonağ elədin ı iz?! Bu köpöyoğlu deer: 73 Nəəzer – nə gəzir 81 – Gəlin ı civ gəzəh – gör, fəndə bax, – hər kimin civin- nən qannı pıçax çıxsa, o öldürüf. Civ gəzellər, anan ı ölsün, qara geymişin civinnən pıçax çıxer. Aha. – A bala, niyə öldürüfsən ı ? Ağleer, özünü öldürör, ant bu, Quran bu, mən eləməmi- şəm. Ağleer, saçını yolor. Pəçcah deer ki, olmaz, pıçax civin- dəydi. Ətirer də bir eşşəyin gözünü oyollar, gəlinin də gözünü oyollar, bir xurcun da azıx 74 qoyullar, çörəh, yuannıx 75 – hər şey dana. Munu eşşəyə mindirellər, çağıyı da qucağına verel- lər, deellər ki, haana edersən ı , get. Çıxardellar dana. Bu dəni- zin qırağınnan ağlıya-ağlıya gedhagetdə, elə dənizə baterdı kı, bilmer dana, gözü yörmör. Fida olom san ı a, Allah, yeddi dənə məleykə çığırer: – Ay qız, gəlmə, gəldih. Ordaja dur, eşşəyin ı i əylə. Məleykələr gələndə başına ələni danışer. Deer ki, bə be- lə-belə oldu. Məleykələr bəyaxdan bir əlini çəkellər oğlanın boğazına, onu sağaldellar, bir əlini çəkellər, qızın gözü sağaler, bir əlini də çəkellər, eşşəyin gözünü sağaldellar. Son ı ra deer: – A bala, bax bu dənizin qırağınnan bir cığır geder. Bu cığırnan get, bir meşiyə çıxajan ı . O meşənin içində naxırçı var. Ona rast gələjən ı . Onun da bircə anası var. Aparsa, getgi- nən, indi görəh axırı noolor. Qız razılığ eleer. Bu yazıx oturor, çörəh-zad yiir. Eşşəyi də otduyur, gədə də oynuyur yanında. Göyənəyiymiş 76 , otu- rormuş meşənin qulağında. Bir də baxer, oannan bir cavan oğlan çiynində çuvux bəri çıxdı. – Salamməlöyküm. – Əlöykəsalam. 74 Azıx – azuqə 75 Yuannıx – yavanlıq 76 Göyənəy – çəmənlik, göy otluq Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|