Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
89 Quş balasının birin Məhəmmədə verer. Məhəmmət ge- der. Atın tükün yandırer, at gəler. Quşa deer ki, get atnan gəz, mən nə vax çağırsam, gəlin ı . Quş atnan geder, gəzellər. At ot- duyur, quş da ağacın başında yemnən-yümnən tapar, yiər. Məhəmmət genə meşəynən geder gəzer. Görör ki, bir də- nə aslan elə inildəner, elə inildəner, nətəri. Buna yazığı gəler. Baxer görör ki, bunun əyağının altına bir yekə çökür 81 batıf, yaradı, irinniyif, şişif dayna, ona görə belə incider. Yavaş-ya- vaş yaxına geder də, beyqafıl o tikanı çəkəndə yarası tökülüf axer. Məhəmmət qaçer ki, aslan bunu yiəjəh. Qaçanda aslan deer ki, ayə, a Məhəmmət, qaşma, diyan, burə əl. Məhəmmət gələndə aslan deer ki, balamın birin san ı a verəjəm, tafşırajam. Bir qoşunun qavağıdı, apar saxla yanın ı da, san ı a heş kim heş nə eliyə bilməz. Bunu da aparer atın yanına. Məhəmmət geder çıxer bir padşahın torpağına. Padşahın torpağında o yana-bu yana baxer, deer: – Ay Allah, mən neyniyim, nökər gedimmi, yoxsa na- ğayrım? Padşahın bağmanı varmış. Gəler onun yanına, deer ki, ay bağman, məni oğulluğa götürərsən ı mi? Deer: – Götürrəm. Bağmanın da uşağı-zadı yoxmuş, bunu götürər oğullu- ğa. Bağda bunnan baravar bu da işdeer. Bir az işdiyənnən son ı ra görör ki, ayə, bağın içində bir tikili var, ətrafına əppə- nəndə 82 görör ki, ayə, bu, hamamdı, padşahın qızdarının çim- məh yeridi. Öyrəner ki, hası günnən hası günə padşahın qız- darı gəlif burda çimer. 81 Çökür – tikan 82 Əppənəndə – hərlənəndə 90 Əyə, bir şey yadımnan çıxıf, qoy onu deyim. Qavaxca- dan Məhəmmədi suya salmışdılar, ağ suya salmışdılar, olmuş- du ağappağ, qırmızı sudan yanaxlarına vurmuşdular, qara suynan da saşdarın yumuşdu, saşdarı elə parıldaşerdı ki, elə gözəl bir oğlan olmuşdu ki, şoxu salerdı. Bağmanın yanında da nökər duranda başına bir qoyun dərisi keçirmişdi. Elə bi- lerdilər ki, bu, keçəldi. Hamı da buna keçəl deerdi. Həə. Bu öyrəndi ki, kiçih qız hası hamamda çiməjəh, or- tancıl qız da hasında, böyüh qız da hası otaxda çiməjəh. Bir az da qavax geder, soyunor, girer kiçih qızın hamamına. Kiçih qız gələndə görör ki, ayə, hamamın içi həm işıldaşer, həm qızarer, həm də elə gözəldi, nətər. Gəlif baxanda görör ki, bağmanın oğludu, hamamda çimer. Ay Allah, öldüm eleer, yıxıler. Diz- dərinə döyəndə oğlan paltarın tez geyiner də, qaçer. Qızın bajı- ları gəler, deellər ki, ay öyün ı yıxılsın, nə var, noluf? Deer: – Ay öyün ı üz yıxılsın, nə olajax? Bir dənə oğlanıydı, ha- mamda çimerdi. Hamam alışıf yanerdı, elə gözəl bir oğlanıdı, onu gördüm, aşiq oldum. Soruşullar ki, ay öyün ı yıxılsın, bilersən ı mi kimiydi? Deer: – Hə, bilerəm. Çimif çıxıf gedillər öyə. Son ı ra padşah bağmana deer ki, get üş dənə gül bəzə, birini böyüh qıza, birini ortancıl qıza, bi- rini də kiçih qıza. Bu gəlif gülləri bəziyəndə bu oğlan deer ki, ay bava, qoy o gülün birciyin mən bəziyim, o birilərin sən. Deer: – Oğul, mən neçə illərdi işdeerəm, gül bəzəməyi-filanı bilirəm, sən bəziyə bilməzsən ı . Oğlan deer: – Yox, qoy birini mən bəzəyim. Gədiyi çox isdiyirmiş. Deer: – Bəzə. 91 Bəziyir. Əyə, apareller, bu bəzəh o biri bəzəhlərə oxşa- mer, bu bəzəh qəşəh bəzəh olor. Padşahın böyüh qızının gülü- nü verer, ortancıl qızın gülünü verer, həmən oğlanın da gülü- nü kiçih qıza verer. Bu qızdar üş dənə qarpız alellar. Pıçaxları da qızdar üsdə taxer, gülü də taxer, qarpızdarı xonçada göndə- rellər atalarına. Atası baxer ki, ayə, güldü, qarpızdı, pıçaxdı. Bu fikirrəşer ki, ayə, bu qarpızdarı kəsif yiməh lazımdısa, bir pıçax bəsdi, bu gül nədi, zad nədi. Vəziri çağırer, deer: – Ayə, vəzir, burya əl. Vəzir gəler, deer ki, nədi? Deer: – Buları yoz görüm, nədi? Vəzir böyüh qızın da, ortancılınkını da, kiçih qızın da qarpızını kəser. Deer padşaha: – Bu qarpızdara baxdın ı ? Deer: – Hə, baxdım. Deer: – Böyüh qızın deer ki, ay ata, vaxdım keçif, məni ərə ver. Ortancıl qızın da deer ki, ay ata, yetirmişəm, vaxdım ke- çir, məni də ver. Kiçih qız deer, vaxdımdı, məni də ver. Deer: – Həə, bunu ağlım kəsdi. Əlan verir pütün ölkəyə, cavan oğlannarın hamısı gəlsin. O vaxdı qızdar ərə gedəndə alma verərmişdər əlinə, əlində oy- nadarmış, oğlannar qavağına keçəndə hası oğlan xoşuna gəlsə, almeyi şıppıltıynan onun belinə vurarmış. Böyüh vəzirin oğlu gəlif keçəndə böyüh qız onu almıynan vuror, ortancıl qız da kiçih vəzirinkini vuror. Bular gedər. Qaler kiçih qız. Elə almeyi oynada-oynada duror, heş kəsə vurmor. Padşah deer ki, ayə, ölkədə qalan oğlan varmı? Deellər ki, hə, bircə nəfər qalıf. Deer: 92 – Kimdi? Deellər: – Bağmanın oğulluğudu, o qalıf. Oğlan axı başına qarın geyinərmiş, əyninə də cında pal- tar. Padşah deer ki, gedin ı onu da gətirin ı . Gəlif oğlan keçəndə alma çatdıyır boynunun kökünə. Boynunu belləyə-belləyə (söyləyici əli ilə boynuna işarə edir – top.) qaçer, qız da onun dalınca qaçer. Qız əl çəhmer, geder oğlannan. Kiçih qız gedənnən son ı ra padşah bu qızın dərdinnən azara tüşör: – Ayə, mənim qızım keçəl oğlana gedə, belə şey olar? Padşah möhgəm xəsdə olur. Padşaha buyrollar ki, maral əti yesən ı , bəlkə sağalasan ı . Bu kürəkənnəri deellər ki, tüfəh, qı- lış, qalxan götürəh, harda maral var, ovluyax gətirəh. Bu kiçih qız yalvarır ki, ayə, a Məhəmmət, amanın günüdü, sən də get. Deer: – Az, a bədbaxtın qızı, mən piyada hara gedim, nəynən gedim? Qız deer ki, atamın axsax qatırı var, onu götürəjəm, xəl- vəçcə onu min get, qara tüfəngin də birini götür, bilerəm ki, sən bajarajan ı . Bu geder axsax qatırı gətirer. Keçəl miner bu qatıra, paltarın da götürör xəlvəçcə, qatırı belləyə-belləyə ge- dir. Hamı da buna baxıb, şəbeydi 83 gülöllər ki, ayə, hamı ya- lan, şor motalı gerçəh 84 , keçəl gəler, keçəl tutajax maralı, gə- lin. Buna şəbədə eliyə-eliyə gedellər. Bu geder də bir dərənin içinə girəndə qatırı yıxer, əyaxlarını bağleer da, orya qoyor. İbişqıyı çəker, tükü tutor, həmən vaxda aslan, qara at, Zümrüt quşu özünü yetirer. Ləzzətdicə paltarı geyiner, bəy balası kimi. Buların dalınnan atnan gedəndə, göröllər ki, əyə, sən öl, bir oğlan gəler, gəl görəsən ı dünyaya şövq saler. Altında atı, 83 Şəbeydi – şəbədə 84 Hamı yalan, şor motalı gerçəh – deyim Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|