Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi məHƏMMƏd füzuli adına Əlyazmalar institutu
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Əsrar Dədə «Təzkirətüş-şüəra». s. 217-220.
Azərbaycan Ģairləri Osmanlı təzkirələrində 279 Bakınız keyfinin əncamına bintül-inəbin. Getdi zövq ü tarabın qalmadı könlümdə nəĢat, Dəymədi nəĢəsi ələminə bintül-inəbin. Heyf ol aqilə kim ömr-i giran-mayəsini, Sərf edə iĢrət-i əyyamına bintül-inəbin. Eyd-i nakamlıq istərsən əgər dəhrdə sən, Cəhd qıl ta ərəsin kamına bintül-inəbin. Sad fərcam isən et dide-yi ibrətlə nəzər, Nikbət-i camına, fərcamına bintül-inəbin. Gəncinə rənc demiĢ hədi-i rəh nuĢuna niĢ, Ey dü sad lan ola əndamına bintül-inəbin. DüĢmən-i əql ü ədəb rahzən-i zehn ü zəka, Bakınız sirkatə iqdamına bintül-inəbin. Ey olan mehrinə məftun səni tayib edəməm, Bari sal vüslət-i akĢamına bintül-inəbin. Müzif-i əql ü muzırr-ı bədən ü hasir-i mal, Bakınız nəfinə, asamına bintül-inəbin. Hazır ol bəzmə vəli içmə, koy əhbab içün, Sonra bak cənginə, düĢnamına bintül-inebin. Ġster isen seni nəfs etmeye iğva zinhar, Qanma Rəmzi gibi ehkamına bintül-inebin. Bir qəsidəsində رززادش ىلاخ ما هسٌك , ىم دادٌب ىمدد ىقاس دش دكب لك لصف لاخ ما هساك قشع بٌبط زا ﭙ ىشلك ىح ءام نم روخب ىم ماج تفك لد درد جلاع مدبس ر ىكواك و مج و دٌشمج ماج زا نبرت رب منكرت ىؼامد ىم ىوبات نك مشوخ رس هﺌﺸﻨ ىدج دٌﭐ صقرب نودرك ىرتشم دزاس هرهز طاسنا نامك زا دٌنٌب مقوش و هدب ًقاس اٌقاس مج ماج رودو تسناتساك رٌس لك لصف , ىنوروبنط نزب برطم Handan çıkarıldığı zaman söylədiyi hicviyə Ey nefyeden məni Ģu muhakkar məqamdan, Bilməm sana çi sud bu sevda-yi hamdan. Handan məni salarsan əgər taĢra incimem, ġeytan çıkardı cəddimi Darüs-səlamdan. Sən kasə-lis-i bəzm-gah-i Əmr ü Zeydsin, Ben geçmiĢemmuaĢeret-i has u amdan. Çok zahid-i mürayi gördüm sənin gibi, Qəndil sirkat eylədi Beytül-haramdan. Həm-namın urdu Heydərə mehrab içində tiğ, Hof etmeden Xuda vü Resul ü imamdan. Azərbaycan Ģairləri Osmanlı təzkirələrində 280 Acdan bayıldı bir gece iftar vermedin, ġərm etmədin fazilət-i mah-i siyamdan. Çərkəs qulam mərkəzə etsin Ģikayəti, Ġsmətli xace kandə…qulamdan. Bir akĢam köprüdən keçərkən Ģu qitəyi söyləmiĢdir: AkĢam olanda köprüdə tufan-i Nuh olur, Papurdan çıxanda bu dərya çiçəkləri. Guya ki, Xızır ab-i həyat ilə bəsləmiĢ, Ġsa çəməngəĢində bu tərsa çiçəkləri. Azərbaycan Ģairləri Osmanlı təzkirələrində 281 Ruhi Ruhi Bağdadda doğulmuĢ Azərbaycan Ģairlərindəndir. F.e.d. A.Musayeva Ruhi Bağdadini Füzulidən sonra Bağdadda yetiĢən XVI əsr türk Ģairlərindən ən birincisi olduğunu yazır 356 . Əsl adı Osman olub Qanuni Sultan Süleyman dövründə Bağdad bəylərbə- yi olan Ayaz paĢanın adamlarından birinin oğludur. Atası Bağdad- da könüllü bölüyünə daxil olmuĢ, orada evlənmiĢdir. Ömrü səya- hətlərdə keçmiĢ, ġamda vəfat etmiĢdir. Əsrar Dədə mövləvi oldu- ğunu və Qalata, Konya mövləvi dərgahlarında yaĢadığını yazır. A.Musayevanın apardığı arĢdırma nəticəsində Ruhi «Divan»ının 22 əlyazma nüsxəsi üzə çıxarılmıĢdır 357 . Azərbaycan ədəbiyyatĢünaslığında Ruhi Bağdadinin həyat və yaradıcılığı geniĢ Ģəkildə tədqiqata cəlb edən fil.e.d. A.Musaye- va olmuĢdur. Alimin bu dəyərli əsərində Füzulidən sonra Bağda- dın yetirdiyi ən böyük türk Ģairi Ruhi Bağdadinin mühiti, həyatı, poetikası araĢdırılmıĢ, divanının əlyazmalar əsasında transfonoli- terasiyası təqdim edilmiĢdir. Əsrar Dədə «Təzkirətüş-şüəra». s. 217-220. Pərvərde-yi xak-i ənbərnak-i Bağdad darüs-səlamdan bir Ģair-i benamdur ki, iləl-an asar-i pür-iĢtiharları beynəl-füqəra vəĢ- Ģüəra məqbul olub, məzaq üzrə vaqidür. Müqəddəma Bağdadda daxil-i ədad-i qafile-yi mövləviyan olub, təbləri əksəriya səfər ü səyahətə mail olmaqla bir zaman darüd-dövle-yi Ġstanbula xirqə- bər-düĢ-i əzimət və Qalata mövləvixanasında buriya-əndaz-i iqa- mət olub, xeyli müddət süxənvəran-i ixvanla vərziĢ-i Ģeir ü inĢa və 356 Мусабяйли А. Рущи Баьдади: мцщити, щяйаты, поетикасы вя диваны. Бакы, Елм, 2005, с. 926. 357 Йеня орада с. 926. Azərbaycan Ģairləri Osmanlı təzkirələrində 282 təhsil-i elm-i məna eylədilər. Bədəhu tərəf-i astane-yi Cəbrail-aĢi- yane-yi Cənab-i Pir qüddisə sirrühül-münirə dil-rübdə olub, darül- vilaye-yi Konyada bər-əyyam türbe-yi mövləviyyəyi ziyarət və iz- har-i vəcd ü halət eyləyərək andan dəxi canib-i Hicaza təyy-i iq- dam-i əzimət və axirül-əmr bin on dörd tarixində DəməĢqüĢ-ġam- da rehlət itmiĢdür. Bəzi əĢarı qələndəranə olmaq həsəbiylə bəktaĢiyyüt-təriq ol- maq iqtiza etməz. Əz-cümlə bu qəzəli nisbət-i mövləviyyəsini na- tiqdür. Qəzəl Bulmağa rəh-güzər-i məmləkət-i mənayı, PiĢrov idinəlüm himmət-i Mövlanayı. Tarmar eyləyəlüm tabla-yi həsti müdam, Ruh-i Əttara yenə anduralum yağmayı. Dilimüz nay-sifət məhrəm-i əsrar olsun, AtəĢ-i ah ilə pür-suz idəlüm dünyayı. Girəlüm tiğ-i qənaətlə bu dəm meydanə, Sər bəsər fəth idəlüm kiĢvər-i istiğnayı. Mətle-yi Ģəms-i həqiqət olalum, ey Ruhi, Zərrəyə saymayalum mehr-i cahanarayı. Əziz-i müĢarün-ileyhün Ģivə vü rəftarı daima sinəçak ü dərdnak və tən-i əğyardan bi-bak, bəlki hərkəsi yar bilmiĢ bir dər- viĢ-i pak olub. Qitə Səhha indən-nasi inni aĢiqun, Qeyrə ən ləm yarifu eĢqil-mən. Ruhuhu ruhi və Ruhi ruhuhu, Mən ra ruheyni aĢa fil-bədəni. Ġktau və li in Ģitüm sılu, Küllə Ģeyin minkümu indi həsənün. Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|