Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi naxçivan böLMƏSİ
Yüklə 5,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
təmin edilib istifadəyə verilməsidir.Qeyd edək ki,emal müəssisələrinin əksəriyyətinin işləməməsi aqrar məhsul istehsalçılarını çətin
vəziyyətdə qoyur.Belə ki,əvvələr respublikamızda istehsal olunan meyvə,tərəvəz və üzümün yarısından çoxu emal müəssisələrinə verilirdi.Lakin indi respublikamızda olan konserv zavodlarının və digər emal müəssisələrinin demək olar ki,fəaliyyət göstərməməsi tonlarla aqrar məhsulun qalıb çürüməsinə səbəb olıır.Emal müəssisə lərinin mövcud tələblər səviyyəsində yenidən qurulması məhsulların rəqabətə davamlılığım artırmaqla aqrar məhsul istehsalçılarını həvəsləndirmiş olar. Aqrar məhsulun keyfiyyətinin və rəqabət qabiliyyə tinin yüksəldilməsinə təsir edən amillərə aqrobizrıesə xidmət edən sahələrin,informasiya və məsləhət xidmətlərinin, tədris kurslarının təşkilidə daxilidir.Hal-hazırda aqrar sahibkarlar marketinq və menecment sahəsində hələ səriştəsizdirlər.Onlar biznes ideyalarının formalaşması və layihələrinin tərtibin də,kredit alınmasında çətinliklərlə üzləşirlər. Bununla
əlaqədar aşağıdakı bir sıra problemlərin həllinin və aqrar sahibkarlara lazımi vərdişlərin verilməsini vacib hesab edirik: • Rayonlarda aqrar məsləhətçilər şəbəkəsi yaradılmalıdır. Bu şəbəkələrdə yerli məsləhətçi kadrlardan istifadə olun ması. daha məqsədəuyğundur.Çünki,yerli məsləhətçilər aqrar sahibkarlarla daha tez-tez ünsiyyətdə olmaq imka nına malikdir; • Aqrar sahibkarların ehtiyacları (aqro-texnikaya,aqro-ser- visə, aqro-kimyəvi preparatlara və s.) öyrənilməli və qiymətləndirilməlidir; • Aqrar sahibkarlara yüksək səviyyəli marketinq xidmət lərinin göstərilməsi üçün rayonlarda marketinq məsləhət müəssisələri yaradılmalıdır. Ədəbiyyat: 1. Naxçıvan Muxtar Respublikası 80 (tarixi-statistik məcmuə). “Səda” nəşriyyatı, 2004, 212 s. 198
2. Standartlaşdırma haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu. Bakı, Biznesmenin bülleteni. 1996, 57 s. 3. Məmmədov C.C.,Aqrar bölmədə maddi-texniki təminat və xidmət işinin təşkili. Dərs vəsaiti.Bakı, 2004, 530 s. (s.436-453)
1.
vvww.economy.gov.az-Azərbaycan Respublikasının iqtisadi İnkişaf Nazirliyi 2. www.sahibkar.biz - Sahibkarlara yardım saytı 3. www.kitab.az -Azərbaycanda elektron kitabxana 4. www.mmazeri.com -Azərbaycan Respublikasının Elektron Qanunvericilik Bazası SƏ H Ə T HƏBİB B Ə Y L İ A zdrbaycan D övht iqtisad Universiteti • • DAXILI BAZARIN TƏNZİMLƏNMƏSİNDƏ GÖMRÜK AMİLİ Bazar iqtisadiyyatına əsaslanan ölkələrdə daxili bazarın qorunması və tənzimlənməsi iqtisadi siyasətin vacib • • şərtlərindən biridir. Ölkələrin iqtisadi inkişaf, vergi, maliyyə, kənd təsərrüfatı, staistika ilə məşğul olan nazirikləri, hətta bəzi hallarda inzibati orqanları bu sahəyə müntəzəm olaraq nəzarət edir, tənzimlənmə proseslərinin düzgün təşkilinə nail olmağa çalışırlar. Bunsuz ölkədaxili iqtisadiyyatı, yerli istehsalı inkişaf etdirmək, rəqabətə davamlı məhsulların daxili və xarici bazarda özünə münasib yer tapmasını təmin etmək mümkün deyildir. Dünyada gedən iqtisadi proseslər göstərir ki, daxili bazarın qorunması və tənzimlənməsində gömrük orqanla rının da üzərinə mühüm vəzifələr düşür. Əslində gömrük orqanları daxili bazarın açarı funksiyasını yerinə yetirir. Ölkəyə daxil olan və ölkədən xaric olan məhsulların düzgün müəyyən olunması daxili bazarın tənzimlənməsində həlledici 199
faktora malik olduğu üçün bu mühüm və məsul vəzifəni həyata keçirən gömrük orqanları bazar münasibətlərinin tənzimlənməsinin mərkəzində dayanır. Bu
məsələdə Azərbaycanda və onun ayrılmaz tərkib hissəsi olan Naxçıvan Muxtar Respublikasında gömrük orqanlarının həmin sahə üzrə fəaliyyətinin araşdırılıb ümumiləşdirilməsi mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Naxçıvan Muxtar Respublikasının təcrübəsinə əsaslanaraq demək olar ki, daxili bazarın qorunması və tənzimlənməsi planlı, ardıcıl, məqsədyönlü və əlaqəli şəkildə aparıldıqda daha müsbət nəticələr əldə etmək mümkün olur. Bu münasibətlə daxili bazarın öyrənilməsi zamanı aydın olmuşdur ki, yerli sahibkarlığın inkişafına təsir edən adekvat malların gömrük səıiıəddindən keçirilməsinin qarşısı alındıqda artıq yerli istehsalçılara əks təsir göstərən malların gömrük orqanlarından gi/:lətmə üsulu ilə, yəni qaçaq yolla keçirilməsinə zəmin hazırlanır. Bu zaman da gömrük nəzarətinin daha ciddi və səmərəli həyata keçirilməsində gömrük orqanlarının üzərinə düşən məsuliyyət daha da artır. Bu zaman gömrük sərhəddindən keçən yük və sərnişin avtomaşınlarının gizli saxlanc yerlərinə nəzarətin daha da gücləndirilməsi təmin olunur. Bu tədbirlər öz növbəsində muxtar respublikada daxili bazarın tənzimlənməsinə, yerli istehsalın daha
da inkişaf etdirilməsinə, sahibkarlıq fəaliyyətinin meydanının genişləndirilməsinə müsbət təsir göstərmişdir. Gömrük orqanları daxili bazarda qorunmalı olan malların mühafizəsi üçün Nazirlər Kabinetinə təkliflər verir. Gömrük sərhəddindən keçirilən və yerli sahibkarlığa əks təsir göstərən malların siyahısının tərtib edilməsi və onların gətirilməsinin qarşısının alınmasının daima nəzarətdə saxlanılması da gömrük orqanlarının üzərinə düşür. Regionda daxili bazarın xarici rəqabətdən qorunması məqsədi ilə gətirilməsi məhdudlaşdırılan mallar əsasən üç qrupa ayrılmışdır: 1. Gətirilməsi tam məhdudlaşdırılan mallar 200
Yüklə 5,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|