Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasinin akademiK Ə. HÜseynov adma Kİbernetika institutu
Yüklə 2,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Dördüncü fəsil
- Beşinci fəsil
- Altıncı fəsil
- Layihə anlayışı və təriflər GİRİŞ
Bu fəsil əsasən layihələrə verilən təriflər, layihəni səciyyələndirən əlamətlər, layihənin növləri və təsnifatı, layihənin mühiti və iştirakçılan, layihənin məqsədi, strukturu və həyat dövrü kimi məsələləri əhatə edir. Eyni zamanda layihəni səciyyələndirən on əlamətin hər biri ayn-aynlıqda izah edilmiş və layihələr təsir edən qüvvələrin qrafik təsviri göstərilmişdir. ikinci fəsil: İkinci fəsildə layihələrin idarə edilməsi prosesi ve zərurəti, layihələrin idarə edilməsindən faydalanan tərəflər və layihələrin intellektual idarəetmə sistemləri ilə bağlı mövzularm izahatı verilmişdir. üçüncü fəsil: Burada layihələrin idarə edilməsinin Qərb modeli, layihələrin idarə edilməsi üzrə Avropa və Amerika beynəlxalq təşkilatlan haqqında, keçmişin və bu günün müsbət tendensiyalanmn təhlilləri haqqmda məsələlər açıqlanmışdır. Dördüncü fəsil: Burada layihənin təşkilati strukturlarmın yaradılması prinsipləri və təşkilati strukturlann növləri, layihə komandasının üzvlərinin bilik və təcrübələrinin beynəlxalq standartlar əsasında qurulması prinsiplərinə baxılmışdır. Eyni zamanda Yapon sahibkannm idarəetmə üslubu nəticəsində yüksək nəticələrin əldə edilməsi nümunə kimi və bir model kimi göstərilmişdir. Beşinci fəsil: Layihələrin idarə edilməsində yaranmış münaqişələrin növləri, layihə rəhbərinin münaqişələrdə rolu, münaqişələrin nəticələri, münaqişənin digər işlərə təsiri və onun idarə edilməsi modelləri kimi mövzular bu fəsildə öz əksini tapmışdır. Altıncı fəsil: Burada əsasən keyfiyyətin idarə edilməsi, keyfiyyətin idarə edilməsində layihə rəhbərinin rolu və apardığı siyasəti, onun bu istiqamətdə strategiyası, keyfiyyət sistemi və bu sistemə olan tələblər araşdırılmışdır. Bölmənin so 16 nunda keyfiyyət sisteminə və siyasətinə olan tələblərə nümunələr verilmişdir. Yeddinci fəsil: Bu fəsildə layihələrin idarə edilməsində biliklər modeli, şlüz texnologiyası və biliyin transfer edilməsi mexanizmi açıqlanmışdır. İkinei paraqrafda layihələrin idarə edilməsinin metodologiyasının konseptual modeli açıqlanmış ve izahı verilmişdir. Səkkizinci fəsil: Bu fəsildə layihə ofisinin yaradılması, onun idarə edilməsi, treninqlərin keçirilmə standartları, təşkilatın layihə menecerləri ilə təmin edilməsi və diger standartlann izahatı verilmişdir. 17 Layihə anlayışı və təriflər GİRİŞ Layihə sözü texniki sahə termini kimi yaddaşımıza həkk olunmuşdur. Bir çoxları “layihə” dedikdə binanın və ya hər hansı bir mexanizmin layihəsi kimi qəbul edir. Bizim təsəvvür etdiyimiz “layihələrə” inkişaf etmiş ölkələrdə “dizayn” deyirlər. Layihə isə daha geniş, daha da məzmunlu və mürəkkəb bir sistemdir. Bu səbəbdən layihənin hələ də bu günkü günə qədər dəqiq və yeganə tərifi yoxdur. Hər bir alim, hər bir mütəxəssis layihəyə öz düşüncələri çərçivəsində tərif vermişdir. Bu bölmə layihə anlayışmı daha da dərindən öyrənmək məqsədi daşıyır. Birinci fəsil doqquz paraqrafdan ibarətdir. Bu fəsil əsasən layihələrə verilən təriflər, layihəni səciyyələndirən əlamətlər, layihənin növləri və təsnifatı, layihənin mühiti və işti- rakçılan, layihənin məqsədi, strukturu və həyat dövrü kimi məsələləri əhatə edir. Eyni zamanda layihəni səciyyələndirən on əlamətin hər biri ayn-a)nlıqda izah edilmiş və layihələr təsir edən qüvvələrin qrafik təsviri göstərilmişdir. 18 4 h *■ 1.1. TƏRİFLƏR öa ictimai yaşayış binalanmn inşası, sənaye obyektlərinin likilməsi, kompüter sistemləri üçün proqram təminatının yaradılması yeni texnologiyanın və texnikanın kəşfi, yeni müəs- Hişənin açılması, kino və filmlərin çəkilişi, vergi sisteminin dəyişdirilməsi və bu kimi digər dəyişiklər layihə xarakterli tədbirlər adlanır. Bu tədbirlər ilə layihə arasında fərq nədən ibarətdir? Layihə nə deməkdir? Layihələrə verilən təriflərin bir qismi aşağıdakı kimidir : LAYİHƏ - elə bir hərəkətlər çoxluğudur ki, burada insanlar, materiallar və maliyyə resurslan cəmləşib məhdud vaxt və büdcə şəraitində nadir işlər paketini yerinə yetirmək üçün təşkil edilmişdir. Layihələr müəyyən keyfiyyət və kəmiyyət dəyişiklikləri aparmaqla yerinə yetirilir. LAYİHƏ - nadir məhsul istehsal edən və xidmət göstərən müvəqqəti müəssisədir. Burada “müvəqqəti’Mik layihənin başlanğıc və sonu olması ilə bağlıdır. Layihənin baş 19 lanma (start) tarixi olduğu kimi onun nə zamansa sona çatma (fınish) tarixi də mövcuddur. Hər bir layihənin istehsalı yeganədir, yəni nadirdir. VEBSTER lüğətinə əsasən layihənin tərifi: '‘i'--*: 'V '?>• ' ABŞ-m Layihələrin İdarə Edilməsi İnstitutunun layihələrə verdiyi tərif [I]: LAYİHƏ - əvvəlcədən təyin olunmuş müəyyən məqsədli bir müəssisədir. Layihənin uğurla başa çatması müəyyən edilmiş məqsədlərə çatmaq deməkdir. . Layihələrin İdarə Edilməsi İngiltərə Assosiasiyasının layihələrə verdiyi tərif [19]: Almaniya menencerlərinin tərifi [27]: LAYİHƏ - təkraredilməz şərtlərlə xarakterizə olunan məqsədli müəssisədir. Bu şərtlər aşağıdakılardır: - məqsədin müəyyənləşdirilməsi; - vaxt, büdcə və başqa ehtiyatlar üzrə məhdudiyyətlər; - ətraf mühit təsirlərinin müəyyənləşdirilməsi; - layihələrin yerinə yetirilməsi planı. 20 Yüklə 2,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|