Azərbaycan Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi Aqrar Elm Mərkəzi

 
 
 
 
Cədvəl 1 
Badımcan meyvələrinin texnoloji və keyfiyyət əlamətləri 
 
S/
s 
Sortun adı 
M
ey. u
mu
. 
k
üt. 
 
çə
ki
 s
i,
 q
 
Lə
ti
n ç
ək
is
i, 
q
 
Q
ab
ığı
n ç
ək
i 
si
, 
q
 
Sap
lağı
n ç
ək
is
i, 
q
 
Meyvələrin 
forması (indeks) 
Q
u r
u mad
də
ni
n 
fai
zi
, 
%
 
Q
ab
ığı
n q
al
ın
lı
ğı
, 
mm
 
M
eyvə
ni
n 
dad
ı, 
b
al
 
M
eyv. r
ən
gi
 
S
axl
ama
  
mü
dd
əti
 
gü
n.
  
U
zu
n
.,
 sm
 
En
i,
 sm
 
h
/d
, 
sm
 
1 
Gəncə 
152,3 
118,7 
23,5 
10,0 
12,8 
4,9 
2,6 
8,7 
31,0 
5,0 
Bə 
növ
şəyi 
14 
2 
Billur  
148,5 
116,0 
21,9 
10,6 
13,4 
4,8 
2,8 
8,6 
30,0 
4,9 
Tü 
nd 
bən. 
14 
3 
Zəhra  
141, 5 
111,0 
21,0 
9,4 
14,4 
4,3 
3,3 
8,0 
28,0 
4,8 
- 
12 
4  Ordubad  
142,6 
104,7 
22,6 
15,3 
11,4 
4,2 
3,7 
9,0 
26,0 
5,0 
qara 
10 
 
 
Aparılan tədqiqatlardan aşağıdakı nəticələr əldə edilmişdir.  
 
1.
 
Quru  maddənin  miqdarına  görə  (8,7  –  8,9  %)  və  meyvələrin  dadına  görə  Gəncə  və 
Ordubad sortlarının becərilməsi daha məqsədəuyğun hesab edilir.  
2.
 
Uzun  müddət  saxlanmaya  və  qabığın  qalınlığına  görə  Gəncə  və  Billur  sortları  digər  iki 
sortan daha fərqlidir. 
3.
 
Hər dörd sortun kütlə çəkisi  yüksək olmasına baxmayaraq, Gəncə sortunun kütlə çəkisi 
daha yüksək olmuşdur.  
  
ƏDƏBİYYAT 
 
1.
 
Abdullayeva    X.T.,  Həsənov  C.Ə.  “Tərəvəz  və  bostan  bitkilərinin  genotiplərinin 
toplanması,  öyrənilməsi  və  qiymətləndirilməsi”  //  Biomüxtəlifliyin  Genetik  Ehtiyatları,  
1-ci  Beynəlxalq Elmi Konfransın  materialları. Bakı 2006 s.150 – 152  
2.
 
Babayev Ə.H. “Meyvələrin bərklik göstəricilərinin yüksəldilməsı”  Bakı 2001 s.89 – 93, 
s. 200 
3.
 
Əliyev Ş.A. “Tərəvəzçilik” Bakı Unversiteti Nəşriyyatı  1997 s.4 -5  
4.
 
Матвеев В.П., Рубцов М.И. «Овощеводство» // Москва «Колос» 1978 стр.292 – 293 
 
 
ТЕХНОЛОГИЧЕСКИЕ И КАЧЕСТВЕННЫЕ ПОКАЗАТЕЛИ ПЛОДОВ 
БАКЛАЖАНА 
 
НАНА, Институт Генетических Ресурсов, Азадлыг 155, AZ 1106, Баку, Азербайджан 
 
Изучались  технологические  показатели,  пяти  сортообразцов  баклажана.  Целью 
исследования,  являлось  изучение  технологических  и  качественных  показателей 
сортообразцов, наряду с урожайностью, для рекомендации возделывания их, в хозяйствах. 
 
 

---

 
 
 
 
TECHNOLOGICAL AND QUALITATIVE INDICATORS OF EGGPLANT FRUITS 
 
ANAS Genetic Recourses Institute, Azadlıq av. 155, AZ 1106, Baku, Azerbaijan.  
 
Technological  parameters  of  five  eggplant  varietysamples  were  studied,  The  purpose  of 
research  was  to  study,  technological  and  qualitative  indicators  of  varietysamples,  along  with 
productivity, for recommendations cultivation on farms. 
 
 
UOT: 636:6166 
 
İRİ BUYNUZLU HEYVANLAR ÜCÜN MÜXTƏLİF BİTKİ QARIŞIQLARINDAN 
YÜKSƏK KEYFİYYƏTLİ SİLOSUN HAZIRLANMASI 
 
  P.M.MƏMMƏDOVA, N.S.USEYNOVA, E.Ə.HACIYEVA 
Azərbaycan ET Yemçilik, Çəmənçilik və Otlaqlar İnstitutu 
Az0111, Abşeron rayonu Aşağı Güzdək qəsəbəsi, E-mail: [e-mail] 
 
Məqalədə 2012-2014-cü illər ərzində Azərbaycan Elmi Tədqiqat  Yemçilik, Çəmənçilik və 
Otlaqlar  İnstitutunun  ərazisində  və  laboratoriya  şəraitində  aparılmışdır.  Bu  məqsədlə 
təsərrüfatda tələbata uyğun həcmdə qarğıdalı və yonca  bitkiləri əkilmişdir. Qida maddələri ilə 
zəngin olan keyfiyyətli silos kütləsi almaq ücün 60% qarğıdalı ilə 40% yonca qarışığı nisbətində 
silos hazırlamaq məqsədə uyğundur. 
 
Acar sözlər: kombiləşdirilmiş silos, inkişaf fazası, yüksək qidalılıq, keyfiyyət göstəriciləri 
Ключевые слова:  комбинированный  силос, фаза развития, высокая питательность, 
показатели качества 
Key words: combined silage, stage of development, high feeding, measures of quality 
 
 Ərzaq probleminin həllində heyvandarlığın intensiv inkişaf etdirilməsi mühüm əhəmiyyət 
kəsb edir. Heyvandarlığın inkişaf etdirilməsi və məhsuldarlığının artırılmasında hər şeydən əvvəl 
möhkəm  yem  bazasının  yaradılması  tələb  olunur.  Yem  bazasının  möhkəmləndirilməsi  dedikdə 
isə nəinki müxtəlif yemlərin istehsalının artırılması həmçinin onların tədarükü və yemləmə üçün 
hazırlanması  zamanı  qidalılıq  dəyərinin  yaxşılaşdırılmasında  yeni  mütərəqqi  üsulların  tətbiqi 
nəzərdə  tutulmalıdır.  Belə  mütərəqqi  üsullardan  biri  yaşıl  yemlərdən  silosun  hazırlanmasıdır. 
Bunun  üçün  yem  istehsalında  kifayət  qədər  məhsuldarlığı,  texnologiyası,  qənaətçiliyi,  yüksək 
qidalılığı ilə fərqlənən  bitkilər seçilməlidir. Kənd təsərrüfatı heyvanları üçün silosun əhəmiyyəti 
böyükdür.  Müasir dövrdə  yemlərin bu növü olmadan iri buynuzlu heyvanların keyfiyyətli  yem 
rasionunu  təsəvvür  etmək  çətindir.  İ.L.  Allaberdin  (1998),  V.İ.  Levaxina  (2001),  İ.F.  Qorlova 
(2001),  L.Q.  Boyarskoqo  (2002),  İ.E.  Voroninanın  (2004)  apardıqları  elmi-tədqiqat  işlərinin 
yekun nəticələrinə əsasən  bir çox ölkələrin müxtəlif regionlarında silos iri buynuzlu heyvanların 
yem rasionunun 50% -ni  və daha artıq təşkil edir.  
Heyvandarlığın  yem  bazasının  möhkəmləndirilməsində  etibarlı  ehtiyat  mənbələrdən  biri 
qarğıdalıı bitkisidir. Yüksək potensiala malik olan bu bitkidən həm yaşıl  yem, həm  də silosluq 
kütlə  alınır  ki,  bu  da  heyvandarlığın  yaşıl,  şirəli,  qaba  və  qüvvətli  yemlərə  olan  tələbatının 
ödənilməsində mühüm əhəmiyyət kəsb edir.  
Məlumdur  ki,  silos  yaşıl  yemlərin  bir  çox  xüsusiyyətlərini  özündə  saxladığına    görə  o, 
qaba, qüvvəli və kökümeyvəli yemləri qismən əvəz edir. Silos bütün heyvanlara yedizdirilə bilər. 
O, həzmi yaxşılaşdırır, mal-qara tərəfindən iştahla yeyilir.  Silosu heyvanlara yedirtdikdə digər 
yemlərin,  xüsusən  də  qaba  yemlərin  orqanizm  tərəfindən  mənimsənilməsini  yaxşılaşdırır,  qida 
maddələrinin həzmə gediciliyini yüksəldir. Silosun bir üstünlüyü də qışda heyvanların yaşıl otlaq 

---