Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankı Banklara Nəzarət Departamenti
Yüklə 1,1 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Geniş araşdırma tədbirlərinin həyata keçirməmək üçün
- YAXŞI təcrübə 2 PİS təcrübə
- YAXŞI təcrübə 2 Müştərinin davamlı monitorinqi
- Monitorinq zamanı aşkarlanan faktlar
Nəzarət Departmenti ÇPY/TM ilə mübarizəyə dair Təlim Müştərinin Riskinin Qiymətləndirilməsi - Maliyyə təşkilatının risklərin qiymətləndirməsi prosesinin çirkli pulların yuyulmasına qarşı nəzarət mexanizmlərinin dizaynı (quruluşu) barədə məlumat verməsinə dair sübutlar var. - Maliyyə təşkilatı çirkli pulların yuyulmasına riskinə dair yaxşı məlumat mənbələrini müəyyən etmiş, məsələn FATF-ın qiymətləndirmə və tipologiya hesabatları, MMX-nın xəbərdarlıqları, mətbuat üçün hesabatlar, məhkəmə qərarları, qeyri-hökumət təşkilatlarının və özəl araşdırma xidmətləri təchizatçılarının hesabatları. - Maliyyə təşkilatı müştərilərlə əlaqələr üzrə menecerin çirkli pulların yuyulması riskini görmək və obyektiv qiymətləndirmək imkanlarına təsir edə biləcək müştəri ilə hədsiz dərəcədə yaxınlıq etməsi riskini müəyyən edir. Bu riskin effektiv idarəedilməsinə kömək edir. - Qeyri-düzgün risklərin təsnifləşdirilməsi sistemi hər hansı əlaqələrin ―yüksək riskli‖ kimi təsnifləşdirilməsini demək olar ki, mümkünsüz edir. - Geniş araşdırma tədbirlərinin həyata keçirməmək üçün yüksək riskli ölkələrə aşağı risk dərəcələri verilmişdir. - Əlaqələr üzrə menecer öz qərarını dəstəkləmək üçün kifayət qədər dəlil gətirmədən müştəriyə verilən risk dərəcəsinə zidd hərəkət etmək imkanlarına malikdir. - Maliyyə təşkilatı müştərilərilərə nə üçün yüksək, orta və ya aşağı risk dərəcəsinin verildiyini başa sala bilmir. YAXŞI təcrübə 2 Müştərinin eyniləşdirilməsi Çirkli pulların yuyulması riskinin qiymətləndirilməsi maliyyə təşkilatının ÇPY ilə mübarizə səylərinin əsas hissəsini təşkil edir və ÇPY-na qarşı effektiv siyasət və prosedurlarının hazırlanması üçün vacibdir. Maliyyə təşkilatları çirkli pulların yuyulması riskini müəyyən etmək, qiymətləndirmək, nəzarət və idarə etmək üçün sistemlər və nəzarət mexanizmlərini yaratmalıdır. Bu sistemlər və nəzarət mexanizmləri geniş əhatəli və maliyyə təşkilatının fəaliyyətinin xüsusiyyətlərinə, həcminə və mürəkkəbliyinə mütənasib olmalıdır. Maliyyə təşkilatları risklərin qiymətləndirməsi prosesinin hər zaman aktuallığını saxlamaq üçün onu müntəzəm olaraq nəzərdən keçirməlidir. Özünü qiymətləndirmək üçün suallar: • Fəaliyyətin hansı sahələri çirkli pulların yuyulması baxımından daha böüyk risklər daşıyır? (Maliyyə təşkilatınız müxtəlif növ müştəri və ya benefisiar mülkiyyətçi, məhsul, biznes xətti, coğrafi ərazi və təchizat xəttləri ilə bağlı riskləri müəyyən etmişdirmi (məsələn, internet, telefon, filiallar)? Təşkilat bu risklərin mümkün təsirini qiymətləndirmişdirmi?) • Risklərin qiymətləndirilməsi gündəlik fəaliyyətlər barədə məlumat verirmi (təsəvvür yaradır, onları başa düşməyə kömək edir)? (Məsələn, tətbiq edilən müştəri araşdırmasının səviyyəsi və ya əlaqələrin yaradılması və ya davam etdirilməsi qərarlarınız barədə məlumat verməsinə dair sübutlar mövcuddurmu?) PİS təcrübə Nəzarət Departmenti ÇPY/TM ilə mübarizəyə dair Təlim Müştərinin Riskinin Qiymətləndirilməsi - Fərdi biznes əlaqələri ilə bağlı çirkli pulların yuyulması riskini nəzərdən keçirərkən, aşağıdakı amillər nəzərə alınır: a) şirkətin strukturları; b) siyasi əlaqələr; c) ölkə riski; d) müştərinin və ya benefisiarın reputasiyası; e) gəlir mənbəyi; f) vəsaitlərin mənbəyi; g) hesab üzrə gözlənilən fəaliyyət; h) sektor riski; və i) dövlət müqavilələrində iştirak. - Yeni və ya mövcud müştərilərin potensial gəlirliyi çirkli pulların yuyulması riskinin qiymətləndirməsinə lazımsız təsir göstərmişdir. - Filial və ya törəmə təşkilat ÇPY ilə bağlı tələblərə riayət olunmasını qiymətləndirmədən qrupun risk qiymətləndirilməsinə əsaslanır. YAXŞI təcrübə 2 PİS təcrübə Nəzarət Departmenti ÇPY/TM ilə mübarizəyə dair Təlim Müştərinin Riskinin Qiymətləndirilməsi - İri pərakəndə maliyyə təşkilatı potensial çirkli pulların yuyulması hallarını müəyyən etmək üçün gördüyü digər tədbirlərdən əlavə əməliyyatların monitorinqi üzrə avtomatlaşdırılmış sistemdən istifadə edir. - Maliyyə təşkilatı istifadə etdiyi əməliyyatların avtomatlaşdırılmış monitorinqi sistemlərinin imkanlarını və məhdudiyyətlərini başa düşür. - Kiçik maliyyə təşkilatları müştərilərin davranışını araşdırmaq üçün etibarlı manual prosedurlarda istifadə etmək imkanındadırlar. - Maliyyə təşkilatı biznes əlaqələri ilə bağlı riskləri başa düşmək üçün adekvat tədbirlər görmək imkanında deyil və ona görə də məqsədli monitorinq apara bilmir. - ÇPYM qeyri-adi əməliyyatların onun diqqətinə çatdırıldığına dair az dəlil gətirə bilir. YAXŞI təcrübə 2 Müştərinin davamlı monitorinqi Maliyyə təşkilatı öz biznes əlaqələrinin risk-əsaslı davamlı monitorinqini həyat keçirməlidir. Davamlı monitorinq biznes əlaqələrinin maliyyə təşkilatının müştəri barədə biliklərinə uyğun olmasını təmin etmək üçün əməliyyatların araşdırılması və maliyyə təşkilatının bu əlaqələr barədə biliklərinin köhnəlməməsini təmin etmək üçün tədbirlərin görülməsi deməkdir. Bunun üçün maliyyə təşkilatları müştərinin araşdırılması kontekstində əldə edilən sənəd və məlumatları (o cümlədən, biznes əlaqələrinin məqsədi və nəzərdə tutulmuş xüsusiyyəti barədə məlumat) yeniləməlidir. Əvvəllər əldə edilmiş sənəd və məlumatların düzgünlüyü və ya adekvatlığı barədə hər hansı sübhə yaradıqda, müştərinin araşdırılması tədbirləri yenidən həyata keçirilməlidir. Biznes əlaqələri ilə bağlı risklər artıqda, maliyyə təşkilatları bu əlaqələrin geniş davamlı monitorinqini həyata keçriməlidirlər. Özünü qiymətləndirmək üçün suallar: • Potensial çirkli pulların yuyulması hallarını müəyyən etmək üçün əməliyyatlar necə monitorinq edilir? Biznesin hecmi, xüsusiyyəti və mürəkkəbliyi kimi amilləri nəzərə alaraq monitorinqin (avtomatlaşdırılmış, manual və ya hər ikisi) adekvatlığı və effektivliyi sizi qane edirmi? • Maliyyə təşkilatı qeyri-adi fəaliyyətləri və, müvafiq hallarda, müştərinin verdiyi izahları araşdırırmı? • Qeyri-adi əməliyyatlar necə araşdırılır? (Həyacan signallarının/Xəbərdarlıqların bir çoxu, xüsusilə də avtomatlaşdırılmış sistem tərəfindən verildikdə, yalnış olur. Maliyyə təşkilatı hansı davranışın həqiqətən şübhəli olmasını necə müəyyənləşdirir?) • Monitorinq zamanı aşkarlanan faktlar müştərinin risk profilinə necə daxil edilir (əks etdirilir)? PİS təcrübə Yüklə 1,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|