Nəzarət
Departmenti
ÇPY/TM
ilə mübarizəyə dair Təlim
Müştərinin Riskinin Qiymətləndirilməsi
- Maliyyə təşkilatı dövlət orqanları ilə əlaqələrin
qurulması üzrə effektiv
prosesə malikdir və
ondan istifadə edir.
-Maliyyə
təşkilatı
terorizmin
maliyyələşdirilməsi risklərinə dair
məlumatın
mənbələrini müəyyən edir: məsələn FATF-ın
qiymətləndirmə və tipologiya hesabatları,
MMX-nın xəbərdarlıqları, Maliyyə Tədbirləri
üzrə İşçi Qrupunun sənədləri, məhkəmə
qərarları, və sairə.
- Bu məlumat
əməliyyatların monitorinqi
sistemləri barədə təsəvvür yaradır.
- Şübhəli fəaliyyətlə bağlı narahatçılıqlar
maliyyə təşkilat daxilində
adətən baş verən
hallar barədə məlumat verir.
- Maliyyə cinayətlərinə dair
təlimlər terorizmin
maliyyələşdirilməsini əhatə etmir.
-
Sərhədlərarası bizneslə məşğul olan maliyyə
təşkilatı ofis açdığı
və ya fəaliyyət göstərdiyi
ölkələrdəki terorizmlə bağlı riskləri
qiymətləndirmir.
-Maliyyə
təşkilatı
terorizmin
maliyyələşdirilməsi risklərinə aid məlumatın
müştərilərin araşdırılması tədbirləri ilə nə
dərəcədə
əhatə
olunmasını
nəzərdən
keçirməmişdir.
YAXŞI təcrübə
2
Terorizmin maliyyələşdirilməsi ilə mübarizə
Maliyyə təşkilatları hökumətə terorizmə qarşı araşdırmalar aparmaqda kömək edə biləcək
məlumatın verilməsində mühüm rol oynayır. Maliyyə təşkilatların terorizmlə bağlı nəzarət
mexanizmlərinin bir çoxu çirkli pulların yuyulmasına qarşı tədbirləri ilə üst-üstə düşə bilər
(məsələn, risklərin idarəedilməsi, müştərinin araşdırılması tədbirləri, əməliyyatların monitorinqi,
şübhəli əməliyyatlar barədə məlumatların çatdırılması və dövlət orqanları ilə əlaqələr).
Özünü qiymətləndirmək üçün suallar:
• Terorizmin maliyyələşdirilməsi ilə bağlı
risklər necə qiymətləndirilir? Qiymətləndirmədə, misal
üçün, müştəri bazası, coğrafi yerləşmə, məhsul növləri, məhsulların yayılması vasitələri ilə bağlı
risklər nəzərə alınırmı?
• Terorizmin maliyyələşdirilməsi ilə bağlı məsələlərə dair
dövlət orqanları ilə əlaqələrə görə
kimin məsuliyyət daşıdığı aydındırmı?
PİS təcrübə
Nəzarət Departmenti
ÇPY/TM ilə mübarizəyə dair Təlim
Müştərinin Riskinin Qiymətləndirilməsi
- Bütün işçilər
şübhələri barədə məlumatların
verilməsi prosedurlarını başa düşür və onlara
riayət edir.
- Maliyyə təşkilatının
ŞƏH hadisələrin aydın
təsvirini verir və hüququ mühafizə orqanlarının
istifadə edə biləcəyi xırdalıqları daxil edir (məsələn,
adları, ünvanları, pasport nömrələrini, telefon
nömrələrini, e-ünvanları).
- ŞƏH-da şübhələrin səbəbləri
aydın göstərilir.
Onlar sadəcə çarpaz yoxlama deyil əvvəlki ŞƏH-
lərə istinadları daxil edir.
- Qərarların
sənədləşdirilməsinə dair aydın
prosedurlar mövcuddur.
- Maliyyə təşkilatının şübhəli əməliyyatlarla bağlı
üçüncü şəxslərin verdiyi məlumatların istifadə
edilməsi prosesləri aydın və effektivdir.
- Məsul şəxs
bütün daxili hesabatları onların
həqiqətə uyğun olmasını yoxlamadan MMX-ya
ötürür. Bu cür ―müdafiə‖ xarakterli (hər hansı
mövqeyi müdafiə edən) hesabatların faydası azdır.
- Məsul şəxs səbəbini göstərmədən işçilərin
bildirdiyi bütün
iradları rədd edir.
- Maliyyə təşkilatı işçilərə daxili hesabatların
hazırlanmasına dair
təlim keçirmir və bu məsələni
onların şəxsi məsuliyyətinə buraxmaqla şübhəli
fəaliyyət barədə məlumat verilməməsi riskini artırır.
- Məsul şəxs ŞƏH-in biznesə ziyan vura biləcəyi
hallarda şübhəli fəaliyyətə
göz yumur. Buna görə o,
cinayət məsuliyyətinə cəlb oluna bilər.
- Maliyyə təşkilatı
məlumatın verilməsi müraciəti
ilə bağlı qeyri-aydın və aidiyyatı olmayan
məlumatlar verir.
YAXŞI təcrübə
2
Hüquq mühafizə orqanları ilə əlaqələr
Maliyyə təşkilatı bu əlaqələrə görə məsul şəxsi
təyin etməlidir. Təyin edilmiş məsul şəxs Şübhəli
Əməliyyatlar haqqında Hesabat (ŞƏH) vasitəsilə Maliyyə Monitorinqi Xidmətinə (MMX) çirkli pulların
yuyulması ilə bağlı əldə etdiyi
faktlar və ya şübhələri barədə məlumat vermək öhdəliyini daşıyır.
İşçilər öz şübhələri barədə məlumat verməli və bunu maliyyə təşkilatının təyin etdiyi məsul şəxsə verməklə
edə bilər. Məsul şəxs isə öz növbəsində əldə etdiyi bütün məlumatlara əsasən MMX-ya hesabatın
verilməsinin lüzumluğunu müəyyən etməlidir. Hüquq mühafizə orqanları maliyyə təşkilatından müştəri
barədə məlumat əldə etmək hüququna malikdirlər.
Özünü qiymətləndirmək üçün suallar:
•
Dövlət orqanları ilə müxtəlif
növ əlaqələrə görə kimin məsuliyyət daşıdığı aydındırmı?
•
Maliyyə təşkilatında
ŞƏH-larla bağlı
qərar-qəbulu prosesi necə həyata işləyir?
•
Prosedurlar işçilərə aydındırmı?
•
İşçilər şübhələri barədə
məsul şəxsə məlumat veririmi? Vermirsə, məsul şəxs bu cür məlumatların
nəyə görə verilmədiyini müəyyən etmək üçün səy göstərirmi? Məsul şəxs əldə etdiyi məlumatla nə
edir? received?
•
ŞƏH əsaslı olmasına dair qərarları təsdiqləyən məlumatlar mövcuddurmu?
PİS təcrübə