Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi Y.Ş.Şıxəliyev, İ.Ə. Qasımov, M. A.Şıxlinskaya
Yüklə 0,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Rifampisin (R)
7
daxilinə qısa təsirli barbituratlar və yaxud piridoksin (1 ml 5% məhlul əzələ daxilinə), və tiamin (1 ml 5% əzələ daxilinə), az-az hallarda isə qlütamin turşusu, seduksen təyin olunur. Qanda şəkərin və elektrolitlərin miqdarı və turş-qələvi vəziyyəti öyrənilməlidir. Yumaqcıq filtrasiyası hemodializin aparılması üçün öyrənilməlidir. Həblərlə zəhərlənmə baş veribsə, preparatın qəbuIundan sonra yaxın saatlarda mədənin yuyulması müsbət nəticə verir. Bəzi hallarda hepatit baş verə bilər. İzoniazid, eksofolliativ və makulopopulyoz dermatitin, trombositopeniyanın, aqranulositozun, dərman qızdırmasının, vaskulitin yaranmasına səbəb ola bilir. Vərəm xəstələrində izoniazid ağ ciyər kapilyarlarının rezistentliyini azaldaraq qanhayxırma və ya ağ ciyər qanaxması kimi ağırlaşmalara da səbəb olur. Tək-tək hallarda izoniazidlə kimyəvi profılaktika zamanı ağır hərarət reaksiyaları müşahidə olunmuşdur. Metabolik asidozun aşkar olunması zamanı təcili bikarbonat natriumun birdəfəlik və yaxud da təkrarı, pH və natriumun konsentrasiyasına nəzarət etməklə yeridilməsi məsləhətdir. Əvvəlcə astmatik diuretiklərin verilməsi bir neçə saat davam edir və sonra qəbul və xaric olunan mayeyə nəzarət olunur. HİNT preparatları 10 mq/kq-dan artıq hamilə qadınlarda, ürəyin işemiyası zamanı, hipertoniya xəstəliyinin II-III mərhələlərində, ağciyər-ürək çatışmazlığının III dərəcəsində, bronxial astmada, psoriaz və ekzemanın kəskinləşmə mərhələsində, xroniki böyrək çatışmamazlığında, kəskin hepatitdə və qaraciyərin sirrozunda əks göstərişdir. Rusiya Federasiyasının Səhiyyə Nazirliyinin vərəm xəstələrinin müalicəsi üzrə 1998-ci il tarixli dövlət standartlarına uyğun olaraq izoniazid alan xəstələrə piridoksin (vitamin B 6 ) sutka ərzində 60-100 mq mütləq şəkildə təyin olunur. Beynəlxalq tövsiyyələrə əsasən sutkada 0.3 mq Izoniazid qəbul edən xəstələrdə hipovitaminoz, disproteinemiya yoxdursa, spirtli içki qəbul etmirsə B6 vitamini təyin olunmur, lakin fasiləli terapiyada sutkada izoniazidin 15 mq/kq qəbulu zamanı vitamin B 6 10 mq təyin olunur. Izoniazidin PASK –la birgə qəbulu izoniazidə rezistentliyi ləngidir, qanda konsentrasiyasını yüksəldir. Streptomisinlə birgə qəbulu isə hər ikisinin sidiklə ixracını zəiflədir, qanda konsentrasiyasını yüksəldir, neyrotoksiki təsiri artırır. Glükokortikokosteriodlər izoniazidin qanda konsentrasiyasını zəiflədir, terapevtik effekti azaldır. Izoniazid antidepresantların və barbituratların təsirini yüksəldir. Izoniazidlə birgə spirtli içkilərin qəbulu hepatitlərin yaranma riskini yüksəldir. İzoniazidin sulfonilamidlərlə birgə qəbulu birincinin mənfi təsirini yüksəldir. Ona görə də izoniazidin qəbul dozası azaldılmalıdır. Izoniazidin hipoqlikemik preparatlarla birgə qəbulu onun effektliyini azaldır. 8
Metazid, ftivazid, solüzid, lorusan da HİNT preparatlarına aiddir. Ftivazid – izonikatinoil –hidrozon- vanilin- suda həll olunmayıb, mədə- bağırsaq traktından ləng sorulur. Onun aktiv maddəsinin bakteriositatik konsentrasiyası qanda nisbətən az müşahidə olunur. Dərmanın molekulunun yarısını bakteriostatik təsirə malik olmayan vanilin təşkil edir. Ftivazidin bir hissəsinin bağırsaqda sorulmadığını nəzərə alsaq, 1 qr ftivazid 0.3qr izoniazidə ekvivalent olur. Ftivazidin sutkalıq dozası 1-1.5 qr olub, 2-3 dəfəyə qəbul edilir. Qanda onun yüksək konsentrasiyası qəbuldan 2 - 6 saat sonra müşahidə olunur. Lakin bu, izoniazidin müvafiq konsentrasiyasından 2 dəfə az olur. Ona görə də, güclü inoaktivator kimi izoniaziddən istifadə məqsədyönlüdür.
qrupu ilə birləşmişdir. Başqa sözlə, Ftivaziddən fərqli olaraq qeyri-aktiv bakteriostatik hissə yoxdur. O Ftivazidə nisbətən aktivdir. Suda həll olunur və əksər hallarda mədə-bağırsaq sistemindən çox pis sorulur. Ona görə də o, izoniazidə nisbətən artıq dozada sutkada 1.0 qr təyin edilir (0.5x2). Sutkalıq dozanı bir dəfəyə qəbul etmək olar. Solyuzid - həll olan izonikotinoil –hidrazonun dietil ammonium duzu. Suda həll olan iznoiazidlə müqayisədə üstünlüyə malik deyil. Ampulalarda steril şəkildə istehsal edildiyi üçün dərmandan izoniazidin yeridilməsinə ehtiyyac duyulduqda istifadə edilə bilər. Preparat 0.5% məhlul şəkildə 1 ml və 2 ml-lik ampulalarda istifadəyə verilir. Solyuziddən funksiya edici fistulaların yuyulmasında, uşaqlıq boynuna yeridilməsində, kazeoz-limfa vəzilərinə yeridilməsində, sidik axarlarının yuyulmasında, onurğa-beyin kanalına yeridilməsində, irinli serozid və peritanitlərdə və s. istifadə edilir. Xüsusən solyuziddən spesifik endobronxitlərdə aerozol şəkildə istifadə olunur (3-4 ml 5 %-li məhlul). Endobronxial və introtraxeal şəkildə 2-3 ml 5%-li məhlul işlədilir. Eyniylə yuxarıda göstərilən proseslərdə izoniazidin 5 % li və 10 %-li məhlulundan da istifadə etmək olar.
Lorusan sutkada 0.3qr-dan gündə 3 dəfəyə qəbul edilir. Bu preparat izoniazid qəbuluna çətinlik olduqda, fəsadlar baş verdikdə çox effektli təsir göstərir. Izoniazid və onun analoqlarının bir-biri ilə kombinasiya edilməsi yol verilməzdir. Çünki, onda əks reaksiyaların baş vermə ehtimalı artır. Bu qrup dərmanlar residiv əleyhinə yalnız tabletka şəkilində çəki və sutkalıq doza nəzərə alınaraq təyin edilir. Rifampisin (R) – vərəm əleyhinə güclü bakteriosid preparat sayılır. Rifampisin kapsulalarda 150 və 300 mq, tabletlərdə 450·600 mq və vena daxili yeritmək üçün 300 mq ampulalarda quru maddə kimi buraxılır. Uşaqlar üçün flakonlarda 2%·li 50 ml (20 mq/ml) sirop buraxılır. Vərəm xəstəliyinin müalicəsi zamanı sutkada 9-10 Yüklə 0,54 Mb. Dostları ilə paylaş:
|