Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu Mingəçevir filialı
Yüklə 0,7 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Modelləşdirmə və himayədarlıq.
- Müəllimlərin hazırlanması proqramı və yoxlayıcı
13
müxtəlif müəllimləri müşahidə etməsi üçün əməkdaşlıq edən müəllimin münasib şərait yaratması faydalıdır. Əməkdaşlıq edən müəllim, həmçinin dərs deyən tələbəyə tədqiqat üçün mövzuları, eləcə də uşaq-müəllim münasibətləri ilə bağlı qeydiyyat aparmaq və sxem qurmaq (bunları bəzən sosioqramlar adlandırırlar) kimi müşahidə üsullarını təklif edə bilər. Nəhayət, müşahidələrlə bağlı müzakirə aparılmadan düzgün nəticələr çıxarmaq çətin olduğundan, əməkdaşlıq edən müəllimlər dərs deyən tələbələri öz müşahidələri barədə məlumat verməyə həvəsləndirməli və müşahidənin tələbələrin tədrisin necə yaxşılaşdığını nəzərdən keçirməlidirlər (Sistemli müşahidənin və özünüqiymətləndirmə qaydalarının müxtəlif formaları ilə tanış olmaqdan ötrü Əlavə 9 və Əlavə 10-a baxın).
Tədqiqatlar dərs deyən tələbələrin bir sıra metodları üzə çıxarmışdır. Buraya yazılı qeydiyyat (dərs zamanı diqqəti çəkən hər bir cəhətin yazıya alınması), tələbənin sinifdə necə danışması, hərəkət etməsi və vaxtdan necə yararlanması ilə bağlı rəy sorğusu, dərsin audio və videolentə alınması kimi üsullar daxildir. Əməkdaşlıq edən müəllimin müşahidədən əvvəl dərs deyən tələbə ilə xüsusi görüş keçirərək, proseslə və toplanacaq məlumatların tipi ilə bağlı fikir mübadiləsi aparması mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu zaman dərs deyən tələbə dərsin hansı hissələri ilə əlaqədar rəylərin bildirilməsində maraqlı olduğunu göstərə bilər. Dərs deyən tələbə və əməkdaşlıq edən müəllim müşahidə təcrübəsini və təcrübənin tədrisə necə təsir göstərdiyini müzakirə etmək məqsədi ilə müşahidədən sonra da xüsusi bir görüş keçirməlidirlər.
hami rolunu oynayır. Tələbəyə müəllimliyin ilk ilində gənc müəllimin üzərinə düşən məsuliyyətləri anlamaqda kömək etməyin yollarından biri əməkdaşlıq edən müəllimin tələbələri öz diqqətini bütünlüklə məktəbə yönəltməyə həvəsləndirməsidir. Əməkdaşlıq edən müəllim məktəb rəhbərinin icazəsi ilə tələbəni müəllimlərin yığıncaqlarında, seminarlarda, valideyn komitələrinin toplantılarında, valideyn-müəllim görüş-lərində və s. tədbirlərdə iştirak etməyə həvəs-ləndirməlidir. Bu, tələbəyə gələcək müəllim kimi üzərinə düşən bütün məsuliyyətləri daha dərindən dərk etməkdə kömək göstərəcək. Əməkdaşlıq edən müəllim onu da yaddan çıxarmamalıdır ki, praktikumun məqsədi mükəmməl bir müəllim formalaşdırmaqdan deyil, tələbəni öz tədris üslubunu kəşf etməyə və tam potensiala yiyələnməyə istiqamətləndirməkdən ibarətdir. Mümkün olduqca, əməkdaşlıq edən müəllim tələbənin pedaqoji nəzəriy-yəni sinifdəki tədris təcrübələri ilə əlaqələndirməsi üçün imkanlar yaratmalıdır. Əməkdaşlıq edən müəllimin ən mühüm rollarından biri onun pedaqoji sahədə müntəzəm təmasda olmağa imkan verən strategiyalar – oxumaq, seminarlarda iştirak etmək, peşə assosia-siyaları və ya şəbəkələrinə qoşulmaq və s. barədə öz təcrübəsini tələbə ilə bölüşməsidir. Müəllimlərin hazırlanması proqramı və yoxlayıcı Praktikumlarda və ixtisas üzrə digər təcrübələrdə iştirak edən tələbələrə nəzarət (yoxlayıcılıq) edilməsi müəllimlərin hazırlanması üzrə proqramın mühüm elementidir. Müəllimlərin hazırlanması proqramı çərçivəsində ixtisas üzrə yoxlayıcı bu proqramı, sinif otağını və gənc müəllimi əlaqələndirən şəxsdir. İxtisas üzrə yoxlayıcı, həmçinin tələbələr üçün məsləhətçi, təlimatçı, qiymətləndirici, yardımçı və mənbə kimi funksiyalara da malikdir. Əməkdaşlıq edən müəllimlə yanaşı ixtisas üzrə yoxlayıcı da tələbələrin peşəkar inkişafı üçün məsuliyyət daşıyır. Yoxlayıcılar dərs deyən tələbələrin uşaqlarla işini müşahidə edir və öz rəylərini bildirməklə yanaşı təkliflərini də verirlər. Bundan əlavə, onlar prosesin üçüncü tərəfi (tələbə və əməkdaşlıq edən müəllimlə yanaşı) rolunda çıxış edirlər. Ən əhəmiyyətlisi isə odur ki, yoxlayıcı dərs deyən tələbəyə ixtisas üzrə müşahidələri nəzəri biliklər və əsas fənlərdən əldə edilən biliklərlə əlaqələndirməkdə kömək edir. Yoxlayıcı bu vəzifəni sinifdə obyektiv təlim mühiti yaratmaq, spesifik hadisələrin təhlilində tələbələrə yardımçı olmaq və onlara öz təcrübələrinin tədqiqində kömək göstərən, onların formalaşmaqda olan tədris üslubunu və şəxsi fəlsəfəsini inkişaf etdirən xüsusi ədəbiyyat təklif etməklə yerinə yetirə bilərlər. Müəllimlərin hazırlanması proqramı üzrə bir çox məsuliyyətlər kitabın «İxtisas üzrə təcrübə proqramının yaradılması» bölməsində artıq təsvir olunub. İxtisas üzrə yoxlayıcının geniş məsuliyyətləri sırasına isə aşağıdakılar daxildir. müəllimlərin ixtisas üzrə təcrübədə iştirakla bağlı tələblərini bu tələblərdən irəli gələn prosedurlarla əlaqələndirmək; yoxlayıcının, əməkdaşlıq edən müəllimin və tələbənin gözlədikləri nəticələrin, rol və məsuliyyətlərinin aydın müəyyənləşdirildiyinə əmin olmaq; tələbəyə və əməkdaşlıq edən müəllimə ixtisas üzrə təcrübələrin ümumilikdə və konkret hallarda hansı məqsədlər daşıdığını aydınlaşdırmaq işində kömək etmək; dərs deyən ayrı-ayrı tələbələrin xüsusi təcrübə və ehtiyaclarını spesifik təcrübə yerlərinə uyğunlaşdırmaq; üçtərəfli görüşlərin məqsədəuyğunluğunu təmin etmək və bu görüşlərin cədvəlini tutmaq; əməkdaşlıq edən müəllimi və tələbəni akademik təqvimlə bağlı uyğun informasiya ilə təmin etmək; Yüklə 0,7 Mb. Dostları ilə paylaş:
|