Azərbaycan respublikasi səHİYYƏ naziRLİYİ azərbaycan tibb universiteti
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
20 laşmalı və qarın üzvləri ilə təmas zamanı bitişmə prosesi, fistul törətməməlidir [80, 115, 209, 227]. Mükəmməl protezin bir səthi antimikrob preparatlarla hopdurulmalı, digər səthi isə daxili üzvlərlə təmas zamanı bitişmələrin, fistulların inkişaf etməməsi üçün xüsusi örtüklərlə örtülməlidir. Bu baxımdan bir səthi sellüloza ilə ortülmüş sintetik torlar bö- yük üstünlüklərə malikdir və hazırda operativ ginekologiyada əvəzsiz material hesab olunur [156, 199, 218]. 1.3. Yırtıqların endovideoskopik cərrahiyyəsinin inkişaf tarixi və müasir vəziyyəti Ötən əsrin sonlarında yeni texnoloji vasitələrin yaradılması onların yırtıq cərra- hiyyəsinə daxil olması ilə nəticələndi. Bu yırtıqların ilk “qapalı plastikası” (endovi- deocərrahi) üsullarının klinik praktikaya daxil olması ilə yekunlaşdı. 1979-cu ildə ABŞ-da R. Ger-in rəhbərliyi altında cərrahlar qrupu laparoskopun nəzarəti ilə qarın boşluğu tərəfdən yırtıq qapısını endosteppler istifadə etməklə metallik sancaqlarla qa- padılar. Lakin yırtıq qapısının tikiş və ya sancaqlarla qapadılması metodikası bö- yükölçülü defektlər və ya qarın divarının toxumalarının zəifliyi (böyük ölçülü qasıq- xayalıq, ventral, residiv və postoperasion yırtıqlar) zamanı səmərəli olmadı [112, 163, 206, 219]. Son 15-20 il ərzində endovideocərrahi plastika üsullarının təkmilləşməsi keyfiy- yətli, etibarlı protezləşdirici materialların və endocərrahi texniki avadanlıqların isteh- salı ilə birbaşa əlaqədardır [71, 73, 142, 193]. Lakin videocərrahi əməliyyat metodi- kalarının mürəkkəbliyi, bahalılığı, əks-göstərişlərin çoxluğu [92, 189, 210, 216], təh- lükəli intraoperasion ağırlaşmaların və residivlərin [107, 125, 126, 196] başvermə riski bu üsulların əsas qüsurlarıdır [48]. 1959-cu ildə Nyhus L.M. qasıq kanalının arxa divarına peritondankənar yanaşma üsulunu təklif etdi. Bu qasıq kanalının dəyişilmiş ön divarına toxunmadan yırtıq qapı- sını qapamağa imkan yaratdı. Həmin üsul ABŞ-da geniş yayılmağa başladı [138, 170- 173, 192, 209, 211-215, 231, 249]. Lakin keyfiyyətli sintetik materialın olmamasına 21 görə o, şərqi Avropada, Rusiyada, ölkəmizdə və inkişaf etməkdə olan digər ölkələrdə tət-biqini tapmadı [1, 12, 114, 139, 167, 193]. Endovideocərrahi hernioplastikanın inkişafı bilavasitə plastik materialın keyfiy- yətinin və dayanıqlığının artırılmasından asılıdır. Lichtenstein I.L. (1989), Klein S.R. (1992), Hawasli A. (1992), Campos L. (1993), Le Blanc K.A. (1993) və əksər tədqi- qatçılar açıq və ya endovdeoskopik üsullarla yırtıq qapısının etibarlı, gərilməsiz plas- tikasını uğurlu nəticələrin əsası hesab edirlər. Məhz buna görə sintetik protezin özünə qarşı tələblər günbəgün artmaqdadır [187, 204, 218, 222, 227]. Ölkəmizdə də yırtıqların istər açıq, istərsə videocərrahi atenzion plastika əməliy- yatları zamanı polipropilen tərkibli torlara daha çox üstünlük verilir. Lakin bəzi klini- kalarda Rusiya Fedeasiyasının istehsalı olan torlar (“Эслан” (lavsan), “Карбоникус- И” (karbon lifli), polipropilen tərkibli “Линтекс” və “Эсфил”) da tətbiq olunur [99, 100]. Açıq və qapalı hernioplastika əməliyyatlarında sintetik torların harada yerləşdi- rilməsi və fiksasiyası məsələləri müzakirə mövzusu olaraq qalmaqdadır. İmplantat defekt nahiyəsini tam qapamalıdır. Yırtıq qapısının ölçülərindən kiçik protezlərin yer- ləşdirilməsi, yırtıq qapısının tam qapanmaması əksər cərrahlara görə residivlərin sə- bəblərindəndir [25, 56, 138, 185, 212]. H. Becker-in (Almaniya) məlumatlarına görə implantatın ölçüləri ilə residivlərin tezliyi arasında düz əlaqə mövcuddur [221]. Belə ki, qasıq yırtıqları timsalında torların ölçüləri 8X12 sm-dən az olduqda residivlər 52%, 8X12 sm olduqda 10,1%, 8X13 sm olduqda 3,5%, 11X15 sm olduqda isə 0,3% hallarda əmələ gəlir. Yəni implantatın etibarlı fiksasiyası fiksatorların sayı və fiksasi- ya üsullarından əlavə, qoyulmuş torun adekvat ölçülərindən çox asılıdır. Polipropilenin yaradılması və videoendocərrahi texnologiyaların inkişafı L.M. Nyhus-un ideyasına yenidən baxmağı zəruri etdi. 80-ci illərdən başlayaraq qasıq ka- nalının arxa divarının müxtəlif plastika üsulları ilşənilməyə başlandı. Fizioloji xüsu- siyyətlərinə və etibarlılığına görə Corbitt J.D. üsulu ön plana çıxdı. J.D. Corbitt yırtıq kisəsini yuxarıdan bağlayaraq kəsmiş, nəticədə sintetik torun hər 2 parçası qarın diva- rı və boşluğu tərəfdən peritonla örtülmüşdür. Bu metodikanın tətbiqindən sonra J.D. 22 Corbitt 200 xəstədən yalnız 1-də, Rutkow İ.M. isə (1994) 1700 xəstədən 3-də residiv müşahidə etmişdir [190, 265]. Statistik məlumatlara görə bu üsulun tətbiqindən sonra residivlərin tezliyi 2%-i aşmamışdır [146, 195, 214]. Lakin son illərdə ədəbiyyatda 6%-lik residivvermə məlumatlarına rast gəlinir [221]. Qənaətbəxş nəticələrinə baxmaya-raq bu üsulun bir sıra qüsurları və çatışmayan cəhətləri vardır. Ən əsası Corbitt üsulu çox bahadır, texniki cəhətdən olduqca mürəkkəbdir, xüsusi hazırlıq, yüksək ixtisaslı endocərrahlar briqadası, xüsusi texniki vəsait və endotraxeal intubasiya şəraitində ümumi anesteziya tələb edir. Ona görə də bu üsulun xüsusi göstərişlər əsasında, ikitərəfli qasıq yırtıqlarının və simultan cərrahi əməliyyatların icrasına göstəriş olduqda tətbiqi məqsədəuyğundur [23, 78, 124, 172]. İlk laparoskopik (transabdominal) hernioplastika əməliyyatı 1990-cı ildə ameri- kan cərrahı Schultz L. tərəfindən yerinə yetirilmişdir [267]. Qarın boşluğu tərəfdən parietal periton kəsildikdən sonra yırtıq möhtəviyyatı qarına salınmış, yırtıq qapısı sərbəstləşdirilmiş, ikiləçəkli sintetik protezin kiçik ləçəyi “doldurucu-tıxac” kimi qasıq kanalına yeridilmiş, böyük ləçəklə isə defekt qarın boşluğu tərəfdən örtülmüş və fiksasiya edilmişdir. Lakin protezin parietal peritonla örtülməməsi metodikanın qüsurlarındandır. Bu qarın orqanları ilə bitişmələrin, kəskin bağırsaq keçməməzliyinin, fistulların əmələ gəlməsinə, 15% hallarda isə residivlərin inkişafına səbəb olur. Ona görə də protezin peritonlaşdırılması bu ağırlaşmaların inkişaf riskini xeyli aşağı salır. Bu üsulun tərəfdarları 2-8-9% hallarda residivlə üzləşmişlər [92, 138, 160, 187, 208]. Hazırda bu üsul transabdominal plastika (TAP) üsulu kimi tanınmışdır. Endovideoskopik herniologiyada Nebraskili (ABŞ) cərrah R. Fitzgibbonsun xid- mətləri əvəzsizdir. O, transabdominal yolla torlu protezin peritonönü (preperitoneal) sahəyə yerləşdirilməsi üsulunun müəllifidir. Pnevmoperitoneum yaradıldıqdan sonra defekt nahiyəsində parietal periton kəsilir, toxumalardan diqqətlə ayrılır, kisə möh- təviyyatı qarın boşluğuna salınır, protez defekt nahiyəsinə fiksə edilir, sonda periton loskutları bir-birinə tikilir. Nəticədə protez periton qişası ilə örtülür. Müəllif 59 xəstə- dən ancaq 1-də residiv baş verməsini qeyd etmişdir [198]. Bu metodikanın ardıcılları- Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|