Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki biznes universiteti İslam İbrahimov
Ətraf mühit və təbiətdən istifadənin və ekoloji
Yüklə 2,81 Kb. Pdf görüntüsü
|
| 4. Ətraf mühit və təbiətdən istifadənin və ekoloji
ziyanın qiymətləndirilməsi Ətraf mühitin qorunmasının, onun müxtəlif qarı- şıqlarla çirklənməsinin qarşısının alınması və ziyanların qiymətləndirilməsi üçün düzgün məlumat sisteminin yaradılması böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bu məlumatlar vasitəsilə hansı regionda kimlər tərəfindən ətraf mühitə dəyən zərərin qarşısı daha tez alınır, onun genişlənərək böyük əraziləri tutmasına imkan verilmir. Təbiətdən istifadə edilməsinin və ətraf mühitin mühafizəsinin idarə olunması bəşər cəmiyyəti qarşısında duran başlıca vəzi- fədir. Lakin, bu məsələnin qoyuluşu, həlli kompleks qiymətləndirilmədikdə heç bir nəticə vermir. Hətta daha kəskin ekoloji hadisələrin törəməsinə səbəb olur. “İnsan – cəmiyyət – istehsal – təbiət” kimi mürəkkəb sxem üzrə təsərrüfat, rayon, respublika və dünya miqyasında həll olunmalıdır. Buradan belə bir nəticəyə gəlmək olar ki, müasir təsərrüfatçılıq şəraitində təbii ehtiyatlardan istifadə etdikdə, prosesə iqtisadi səmərəlilik baxımından qiymət verməklə yanaşı, onun ekoloji cəhətdən müha- fizəsi də nəzərə alınmalıdır. Son bir neçə onilliklər ər- zində Azərbaycan dövləti təbiətin qorunması haqqında bir sıra qanun və qərarlar qəbul etmişdir. Bu qanun və qərarlarda iqtisadiyyatın, o cümlədən kənd təsərrüfatının daha da inkişaf etdirilməsi, əhalinin getdikcə artan mad- di, mədəni və estetik tələblərinin təmin olunması, təbii 174 sərvətlərdən (torpaq, faydalı qazıntılar, su, bitki və hey- vanlar aləmindən, abidələrdən) planlı surətdə istifadə olunması, ehtiyatların xüsusi qayğı ilə qorunması vacibliyi göstərilmiş və tövsiyə olunmuşdur. Azərbay- can Respublikası Nazirlər Kabineti tərəfindən 1980-ci ildə “Respublikada təbiətin mühafizə olunmasına və tə- bii ehtiyatlardan səmərəli istifadə edilməsinə nəzarəti gücləndirmək haqqında” qərar qəbul edilmişdir. Həmin qərarda Respublikada təbiəti mühafizə tədbirlərinin hə- yata keçirilməsinə nəzarəti gücləndirmək, təbii mühitin vəziyyətini yaxşılaşdırmaq, tullantıların təbii mühitə və əhalinin sağlamlığına zərərli təsirini aradan qaldırmaq, təbiəti mühafizə sahəsində olan tapşırıqların vaxtında və keyfiyyətlə yerinə yetirilməsi üçün təşkilati-texniki təd- birlər hazırlayıb həyata keçirmək nəzərdə tutulmuşdur. Sənaye müəssisələri və qurğuları, digər kənd təsərrüfatı obyektləri tikintisi və yenidən qurulması layihələrində ekoloji tələblərə əməl edilməsi məsələlərinə də xüsusi diqqət yetirilmişdir. Bununla yanaşı Respublika höku- məti tərəfindən müxtəlif illərdə “Təbiəti mühafizə” (27.10.1960), “Xəzər dənizinin çirklənmədən qorunması üzrə əlavə tədbirlər haqqında” (16.10.1977), “Azər- baycanda təbiətin mühafizəsini gücləndirmək və təbii ehtiyatlardan istifadə edilməsini yaxşılaşdırmaq sahə- sində əlavə tədbirlər haqqında” (1978), “Ölkədə vahid, ixtisaslaşdırılmış aqrokimyəvi xidmətin yaxşılaşdırıl- ması haqqında” (1979), “Atmosfer havasının mühafizəsi haqqında” (1989), “Heyvanlar aləminin mühafizəsi və ondan istifadə haqqında” (1980), “Qırmızı kitab haqqın- da” (1983) qərarlar qəbul olunmuşdur. Bu qanun və qə- 175 rarlar müəyyən dərəcədə ətraf mühitin qorunması, onun zərərli tullantılarla çirklənməsinin qarşısının alınmasına xidmət etmişdir. Son 30-35 il ərzində elmi-texniki tərəqqinin inkişafı, onun istehsalata tətbiqinin güclən- məsi, yeni sənaye müəssisələrinin yaradılması ətraf mü- hitin zərərli qarışıqlarla çirklənməsinə səbəb olmuşdur. Kosmosun fəthi, yeni silah növlərinin sınaqdan keçi- rilməsi atmosferi, torpağı, suyu çirkləndirilmiş, müxtəlif xəstəliklərin əmələ gəlməsinə şərait yaratmışdır. Yüklə 2,81 Kb. Dostları ilə paylaş:
|