Azərbaycan respublġkasi təHSĠl nazġRLĠYĠ azərbaycan döVLƏT ĠQTĠsad unġversġtetġ
Yüklə 1,45 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Problemin öyrənilmə səviyyəsi.
- Tədqiqatın məqsəd və vəzifələri.
- Tədqiqatın obyekti və predmeti.
- Tədqiqatın nəzəri – metodoloji əsasları və informasiya bazası.
- Tədqiqatın elmi yeniliyi
4
genişləndirilməsi,daxili investisiyaların həcminin çoxalması ölkənin makroiqtisadi göstəricilərini yaxşılaşdıraraq, sosial-iqtisadi vəziyyətdə önəmli irəliləyişlərə nail olunmasına səbəb olmuşdur. Artıq, uzun illərdir ki, Azərbaycan ÜDM-nin orta artım tempinə, hər nəfərə düşən xarici investisiyaların həcminə və aparılan iqtisadi islahatların tempinə görə dünya ölkələri içərisində liderdir. Hazırda Azərbaycan dünyanın 140-a yaxın ölkəsi ilə iqtisadi əlaqələr qurmuşdur. Təkcə 1995-2014-cü illərdə müxtəlif mənbələrdən Azərbaycan iqtisadiyyatına 123,9 mlrd. ABŞ dolları həcmində xarici investisiya yönəldilmişdir.Təkcə bu göstərici bir daha sübut edir ki, Azərbaycan iqtisadiyyatı öz inkişaf tempi və göstəriciləri ilə dünya investorları üçün əlverişli investisiya mühitinə malik iqtisadiyyatların sırasına daxildir.
müştərək müəssisələrin fəaliyyəti və tənzimlənməsinin, onların iqtisadiyyatdakı rolunun nəzəri və praktiki aspektləri iqtisadçılarımız tərəfindən kifayət qədər tədqiq edilmiş, bu istiqamətdə bir sıra qiymətli tədqiqatlar aparılmışdır. Bu baxımdan AMEA-nın akademikləri: Z.Səmədzadə, A.Nadirov; müxbir üzvlər: Ş.Muradov, A.Ələsgərov, professorlar: T.Hüseynov, T.Əliyev, A.Abbasov, Ə.Allahverdiyev, Ş.Axundov, Q. Manafov, M.Məmmədov; iqtisad elmləri namizədləri: R.Quliyev, B.Əhmədov, N.Ələsgərov, A.Hüseynov və başqalarının əsərləri diqqəti cəlb edir. Müştərək müəssisələrin fəaliyyətinin təşkili, onlara xarici investisiyaların yönəldilməsi və inkişaf istiaqmətlərinin müəyyənləşdirilməsi xarici alimlərindən: T.B.Berdnikova, L.Y.Basovski. A.Z.Bobilova, Q.Birman, S.Smidt, İsmet Mucuk, Muammer Doğan, Goktepe Emre və s. əsərlərində də geniş tədqiq edilmişdir. Ayrı-ayrı yerli və xarici alimlər müştərək müəssisələr haqqlnda müxtəlif məsələlərə toxunsalar da, müştərək sahinkarlığa investisiya qoyuşu və onun səmərəlilik göstəricilərinin yüksəldilməsi problemin tədqiqinə dair heç bir əsaslı tədqiqat işi yerinə yetirilməmişdir. Ona görə də müştərək müəssisələrin və onlara investisiya qoyuluşunun iqtisadi səmərəliliyinin yüksəldilməsi problemlərinin kompleks şəkildə tədqiqi, problemlərin aradan qaldırılmasına dair elmi cəhətdən əsaslandırılmış təklif və tövsiyələrin işlənib hazırlanması zəruridir və nəzəri-praktiki
5
cəhətdən xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bütün bunlar isə, öz növbəsində, tədqiqatın məqsəd və vəzifələrini müəyyən etmişdir Tədqiqatın məqsəd və vəzifələri. Tədqiqatın əsas məqsədi Azərbaycan müştərək müəssisələrinin, onlara xarici investisiya qoyuluşunun müasir vəziyyətini araşdıraraq, səmərəlilik göstəricilərini təkmilləşdirmək, mövcud problemləri aşkara çıxarmaq və onların aradan qaldırılmasına dair elmi cəhətdən əsaslandırılmış təklif və tövsiyələrin işlənib hazırlanmasından ibarətdir. Bu məqsədə nail olmaq üçün tədqiqat zamanı aşağıdakı vəzifələr qarşıya qoyulmuş və ardıcıllıqla həll edilmişdir: -
yaranması zərurətinin əsaslandırılması və onun fəaliyyətinin səciyyəvi xüsusiyyətlərinin müəyyən edilməsi; -
təhlili və qiymətləndirilməsi; -
müştərək müəssisələrin fəaliyyətinin iqtisadi səmərəliliyinin göstəricilərinin müəyyənləşdirilməsi; -
müqayisəli təhlili və bunun müştərək müəssisələrin fəaliyyətinə təsirinin aydınlaşdırılması; -
məlumatlar əsasında Azərbaycan müştərək müəssisələrinin fəaliyyətinin əsas inkişaf göstəricilərinin təhlil edib qiymətləndirilməsi, onların inkişafı üçün əlverişli investisiya mühitinin yaradılması yollarının müəyyən edilməsi; -
onun iqtisadi səmərəliliyinin yüksəldiləsi yollarının müəyyən edilməsi; -
müştərək müəssisələrə investisiya qoyuluşunun təkmilləşdirilməsi istiqamətində elmi cəhətdən əsaslandırılmış təklif və tövsiyələrin işlənib hazırlanması; -
müştərək müəssisələrə xarici investisiya qoyuluşunun planlaşdırılması və onun gələcək inkişafının proqnozlaşdırılması. 6
fəaliyyət göstərən müştərək müəssisələr seçilmişdir.Tədqiqatın predmetini isə müştərək müəssisələrin və onlara xarici investisiya qoyuluşlarının iqtisadi səmərəliliyinin yüksəldilməsi məsələləri təşkil edir.
nəzəri-metodoloji əsaslarını iqtisad elminin klassiklərinin kapitalın beynəlxal hərəkəti haqqında müddəaları, yerli və xarici ölkə alimlərinin müştərək müəssisələrin fəaliyyəti haqqında elmi tədqiqatlarının nəticələri, dünya ölkələrinin təcrübəsi, iqtisadi nəzəriyyə, iqtisadi anlayışlar, kateqoriyalar, qanunlar və onların iqtisadi tədqiqatlarda tətbiqi xüsusiyyətləri təşkil edir. Dissertasiya işi yazılarkən problemlə əlaqədar Azərbaycan Respublikasının müvafiq qanunlarından, Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyev cənablarının uyğun fərman və sərəncamlarından, habelə digər direktiv və normativ sənədlərdən istifadə edilmişdir. Tədqiqat iqtisadi-statistik təhlil, müqayisəli yanaşma, proqram məqsədli yanaşma, statistik qruplaşdırma, elmi abstraksiya, ümumiləşdirmə və digər metodlar əsasında qurulmuşdur. Tədqiqatın informasiya bazasını müştərək müəssisələrlə əlaqədar qanunlar, proqramlar və digər normativ-hüquqi sənədlər, eləcə də, Azərbayan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsinin, İqtisadi İnkişaf, İqtisadiyyat, Vergilər və digər müvafiq nazirliklərin məlumatları, ölkədə fəaliyyət göstərən müştərək müəssisələrin uçot və hesabat sənədləri təşkil etmişdir. Tədqiqatın elmi yeniliyi aşağıdakılardan ibarətdir: -
qloballaşma şəraitində müştərək müəssisələrin yaradılması zərurəti əsaslandırılmışdır; -
xüsusiyyətləri aydınlaşdırılmışdır; -
müştərək müəssisələrin fəakiyyətinin iqtisadi səmərəliliyinin yüksəldilməsi istiqamətləri göstərilmişdir; Yüklə 1,45 Mb. Dostları ilə paylaş:
|