Azərbaycan
Yüklə 451,87 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ümid edilir ki, İşçi Sənədinin dərc olunması maliyyə sahəsində istehlakçı hüquqlarının müdafiəsinin inkişaf etməsinə yardım edəcəkdir.
- Maliyyə xidmətləri sahəsində istehlakçı hüquqlarının
- Maliyyə xidmətləri bazarları pərakəndə məhsulların alıcılarını müdafiə edə bilmədikdə
- Maliyyə istehlakçılarının hüquqlarının müdafiəsi sahəsində beynəlxalq və Azərbaycanın strategiyaları
- 2007-2013-cü illər üzrə Aİ-nin İstehlakçı Siyasəti Strategiyası
- Aİ-nin qəbul etdiyi yanaşma ondan ibarətdir ki, maliyyə sahəsində istehlakçı hüquqlarının
6 Hissə II, həmçinin, yaxşı təcrübə normalarının layihə variantını və Azərbaycan üzrə həmin normalara əsasən qiymətləndirməni təqdim edir. O, həmçinin, Aİ-nin maliyyə xidmətləri sahəsində istehlakçı hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı əsas Direktivlərinin təsvirini təqdim edir. Hissə II-nin Qoşma I-də İşçi Sənədinin hər iki hissəsində verilən bütün tövsiyələrin siyahısı verilir.
normalarının layihə variantının dərc olunması və onların Azərbaycan kimi orta gəlirli ölkədə tətbiq olunması maliyyə sahəsində istehlakçı hüquqlarının müdafiəsinin əsas komponentləri üzrə beynəlxalq siyasət dialoquna təsir göstərəcək və maliyyə xidmətləri sahəsində istehlakçı hüquqlarının müdafiəsi sahəsində tətbiq olunan etalon göstəricilərin hazırlanmasına kömək edə biləcək.
maliyyə təşkilatlarının qiymətləşmə mövqelərinin qeyri-bərabər olmasına görə, ictimaiyyətin maliyyə sisteminə etimad etməsi və ondan istifadə etmək niyyətində olmasını təmin etmək üçün istehlakçı hüquqlarının müdafiəsi üzrə səmərəli rejimlər tələb olunur. Maliyyə sistemi pərakəndə məhsulların alıcılarının iştirakından sistemin likvidliyinin artırılması və əmanətlərin cəlb olunması vasitəsilə faydalanır. Bütün ev təsərrüfatlarının maliyyə sisteminə daxil edilməsi və kreditə geniş çıxışı maliyyə istehlakçılarının hüquqlarının müdafiəsi üzrə hər proqramın vacib məqsədləridir. Maliyyə istehlakçılarının hüquqlarının səmərəli müdafiəsi, həmçinin, yeni yaranmış bazarlarda mümkün korrupsiya hallarına qarşı dəyərli müdafiə xəttini təmin edə bilər.
istehlakçı maraqlarının müdafiə edilməsi ilə bağlı müdaxilələrə ehtiyac yaranır. Vacib olan beş sahə aşağıdakılardır:
İstehlakçılar üçün məlumatın qeyri-adekvatlığı. Fərdi istehlakçı üçün məlumatı əldə etmək məsrəfli və ya çətin ola bilər. 2)
maliyyə məhsullarının qiymətləndirilməsi, hətta bütün müvafiq məlumatlar açıqlanmış olsa da, çətin ola bilər.
3)
Asimmetrik informasiya və “limon problemi”. Kreditorlar tərəfindən qeyri-mükəmməl informasiya təqdim edilməklə, zəif ödəniş perspektivləri ilə borcalanlar digərləri bazardan çıxara bilərlər.
4) Maraqların münaqişəsi. Maliyyə təşkilatı investorun aktivlərini təşkilat üçün mənfəətli, lakin investor üçün zərərli investisiyalara qoymaqda maraqlı ola bilər. 5)
məhsullarıdır. Lakin aşağı gəlirli ev təsərrüfatları qısa müddət perspektivində maliyyə təşkilatları tərəfindən depozit hesablarının açılması imkanından məhrum edilə bilər. İstehlakçı hüquqlarının müdafiəsində prioritet pərakəndə istehlakçı və maliyyə təşkilatı (və ya onun agenti və ya digər vasitəçisi) arasında münasibətlərə və əlaqələrə verilir 4 . İstehlakçı
4 Sənəddə Avropa Komissiyası tərəfindən İstehlakçı Siyasəti strategiyasında istifadə edilən pərakəndə bazarın tərifi istifadə olunur. Həmin tərif pərakəndə bazarın iqtisadi operatorlar və yekun istehlakçılar 7 hüquqlarının müdafiəsi üzrə səmərəli tədbirlərin işlənməsində ixtisassız pərakəndə və yüksək ixtisaslı peşəkar müştərilər arasında fərq qoyulması vacibdir. Yaxşı məlumatlı maliyyə və korporativ qurumlarla əməliyyatlar pərakəndə istehlakçılara zərər verə biləcək bir çox problemlərlə üzləşmir.
müdafiəsinin 27 milli növü mövcud olmaqla, maliyyə xidmətlərinin təchizatçıları pərakəndə maliyyə xidmətləri sahəsində bir çox müxtəlif milli normativ aktlara uyğun olaraq fəaliyyət göstərməyə məcburdurlar. Nəticədə, maliyyə xidmətlərinin ölkələr arasında satışı aşağıdır. Aİ-nin 2007-2013-cü illər üzrə İstehlakçı Siyasəti Strategiyası üçün hazırlanmış ümumi tədqiqatın nəticələrinə əsasən aşkar olunmuşdur ki, Avropa istehlakçılarının 26% maliyyə xidmətlərini məsafədən xidmət göstərən milli təchizatçıdan telefon və ya internet vasitəsilə əldə etmişdir. Lakin, yalnız bir faiz maliyyə xidmətlərini ölkələrarası əsasda almışdır. 5
pozuntuların üç növü narahatlıq doğurur: (1) səriştəsiz fəaliyyət, yəni xidmətlərin aşağı səviyyədə olması; (2) yanlış məlumatların təqdim edilməsi və ya xidmətlərin həddindən artıq satılması, yəni istehlakçıların maliyyə savadlılığının aşağı səviyyədə olması və ya yanlış məlumatların və ya təchizatçıların satışlar sahəsində haqsız davranması nəticəsində uyğun gəlməyən maliyyə məhsullarının satılması; və (3) fırıldaqçı ticarətçilər, yəni, maliyyə xidmətlərinin təchizatçıları tərəfindən pozuntulara və fırıldaqçılığa yol verilməsi.
6
istehlakçıların səmərəli müdafiədən və möhkəm hüquqlardan irəli gələn real seçimlərə, dəqiq məlumatlara, bazar şəffaflığına və etimada malik olmasını təmin etməklə istehlakçıların gücləndirilməsi; (2) məhsulların qiyməti, seçimi, keyfiyyəti, müxtəlifliyi, qiymət münasibliyi və təhlükəsizliyi vasitəsilə istehlakçıların rifahının artırılması; və (3) istehlakçıları fərdi qaydada qarşısı alına bilməz risk və təhlükələrdən qrup şəklində müdafiə etmək. Strategiyanın icrası üzrə əsas addımlara aşağıdakılar daxildir: (1) istehlakçılarla bağlı milli siyasətlər, o cümlədən maliyyə sektoru üzrə istehlakçı siyasəti üçün etalon göstəricilərin hazırlanması, və (2) xidmətlərin keyfiyyəti haqqında məlumatların və şikayətlər haqqında statistik məlumatların toplanması.
müdafiəsi üzrə səmərəli rejim istehlakçıların üç əsas hüquqla təmin edilməsindən ibarətdir. Maliyyə istehlakçıları aşağıdakılara malik olmalıdır: 1)
məqsədəuyğunluğu ilə bağlı məlumatlı qərarların verilməsi üçün yetərli məlumatlara çıxış;
2)
Müqavilənin hər hansı şərtinin pozulması halının aradan qaldırılması üçün məsrəf nöqteyi-nəzərdən səmərəli şikayətvermə mexanizmi; və
(peşəkar həyatlarından kənar hərəkət edən istehlakçılar) arasında iqtisadi əməliyyatların əhatə etməsini müəyyən edir. Buna, bəzi hallarda, müəssisə-istehlakçı (və ya M-İ) bazarı deyilir. Bununla da açıqlama kiçik müəssisələri hətta maliyyə xidmətlərinin alıcıları qismində belə əhatə etmir. 5 Bax Avropa Komissiyası, Special Eurobarometer No. 252 Consumer protection in the Internal Market (Xüsusi Avrobarometr No. 252 Daxili Bazarda İstehlakçı Hüquqlarının Müdafiəsi), http://ec.europa.eu/consumers/topics/eurobarometer_09-2006_en.pdf ünvanında əldə etmək olar 6 Bax Avropa Komissiyası, EU Consumer Policy strategy 2007-2013 COM (2007) 99 final (AB-nin 2007- 2013-cü illər üzrə İstehlakçı Siyasəti Strategiyası, COM (2007) 99 yekun). Surətini http://ec.europa.eu/consumers/overview/cons_policy/EN%2099.pdf ünvanında əldə etmək olar.
Yüklə 451,87 Kb. Dostları ilə paylaş:
|