Azərbaycanlilarin II dünya müharġBƏSĠNDƏ ĠġTĠraki
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
118 M.Şaginyan erməni olmasaydı, “kömək əlini uzadır” yazardı. Həqiqətən də Nizami sosial ədalətə əsaslanan xəyali sosializm ideyaları haqqında öz yüksək humanist fikirlərini adı çəkilən Avropa mütəfəkkirlərindən dörd əsr əvvəl söyləmişdir. Lakin hələ də xəyali sosializmin banisi Tomas Mor hesab edilir. Baxmayaraq ki, Nizami Gəncəvinin buna ehtiyacı da yoxdur. Dahi mütəfəkkirlik adı ona daha yaxşı yaraşır. XII əsrdə yaşamış alim-astronom Nəsirəddin Tusi (1201-1274) “Əxlaqi- Nasiri” adlı məşhur traktatında azadlıq və bərabərlik ideyalarını təbliğ edərək, hakimiyyətin seçki əsasında təşkil edilməsi fikrini müdafiə etmişdi. Həmin dövrdə Avropa belə fikirlərdən çox geridə idi. XIV-XVI əsrlərdə yaşamış və yaratmış görkəmli şəxsiyyətlərimiz – İmaməddin Nəsimi (1369-1417) və Məhəmməd Füzuli (1494-1556) öz humanist fikirləri ilə insan şəxsiyyətini əlçatmaz zirvələrə qaldırmışlar. Azərbaycan xalqı içərisində böyük mütəfəkkirlər yetişməsində XIX əsr də məhsuldar olmuşdur: Mirzə Kazım bəy (1802-1870), prof. Mirzə Cəfər Topçubaşov (1790-1869), Mirzə Şəfi Vazeh (1794-1852), Mirzə Fətəli Axundov (1812-1878) və digərləri belə simalardandır. Mirzə Kazım bəy sağlığında dünyanın 20-dən çox Elmlər Akademiyasının həqiq və fəxri üzvü seçilmişdir. XIX əsrin birinci yarısında yaşamış məşhur şair Mirzə Şəfi Vazehin iki cildlik lirik şerlərini bir əsrə qədərki dövrdə alman Fridrix Bodenştad öz adına yazaraq təbliğ etdi və bunların əksəriyyəti ana dilində hələ də tapılmamışdır. Azərbaycan tarixi, onun Rusiya ilə İran arasında bölüşdürülməsindən sonrakı dövrdə mütəmadi olaraq saxtalaşdırılmışdır və bu saxtalaşdırma indi də davam edir: tarix elmləri namizədi Qriqori Volınski Rusiyada nəşr olunan “Общая газета”nın 1998-ci il 30 aprel-6 may tarixli sayında 1819-cu ildə Gülüstan sülh müqaviləsinin bağlanmasını görün necə əsaslandırır: “İslamın şiyə təriqətinə mənsub olan azərbaycanlılar sünni olan sultan Türkiyəsi tərkibinə daxil olmaq istəmirdilər. Belə bir şəraitdə Azərbaycanın şimal hissəsi Rusiya tərkibinə daxil oldu”. Müəllifin yazmasından belə çıxır ki, Şimali Azərbaycan əhalisinin hamısı şiyə təriqətinə mənsubdur və guya bu əhali öz ərazisini Rusiya ilə birləşməyə könüllü olaraq tərəfdar çıxmışlar. Məlumdur ki, Türkiyəyə münasibətdə İ.Stalin I Pyotrun siyasətini davam etdirmişdir və bu siyasət 70 illik Sovet siyasətində davam etdi. Xarici ölkələrdən ermənilərin Ermənistana gətirilməsi haqqında Stalinin 1948-ci ildə imzaladığı qərar da bu siyasətin davamı idi. Rusların Qara dəniz körfəzlərinin zəbt etmək məqsədində Türkiyəyə düşmən olan ermənilərin Qafqazda daha güclü olması Rusiyaya lazım idi və bu siyasəti Mixail Qorbaçov daha kobud şəkildə davam etdirirdi. Buna görə də, o, 119 Ermənistandan 1988-ci ildə 200 min nəfər azərbaycanlının qovulmasına razılıq verdi. Halbuki, onlar öz qədim torpaqlarında yaşayırdılar. Ermənilərin azərbaycanlılara qarşı əbədi düşmənçiliyi bununla məhdudlaşmır. Nankor qonşumuz olan bu ermənilər milli sərvətlərimizi və xüsusilə də mənəvi sərvətlərimizi oğurlamaqda bizə sanki qənim kəsilmişlər: 1960-cı ildə Ermənistanda “Ermənistan xalçaları” adlı kitab nəşr edilərək, dünyanın bir çox ölkələrinə göndərilmişdir. Halbuki, kitabda rəsm edilən bu xalçaların hamısı Qarabağ, Quba, Şəki, Gəncə və digər rayonlarımızda tarixən toxunmuş xalçaların nümunələridir. Sovet hakimiyyətinin bütün dövründə “Sarı gəlin” mahnısını və “Yallı” rəqsini ermənilər hər yerdə özününküləşdirərək ifa edirdilər və bu oğurluq indi də davam edir. Amerikada yaşayan erməni kinorejissoru R.Mamulyan 1936-cı ildə “Arşın mal alan”ı ekranlaşdıraraq, “erməni operettasının kraliçası” adlandırdı və bu oğurluq hələ də tamamilə ifşa edilməmişdir. Yazıçı-jurnalist Şəmistan Nəzirli 1991-ci ildə nəşr etdirdiyi “Azərbaycan generalları” kitabında yazır ki, prof. Satur Ağayan 1978-ci ildə nəşr etdirdiyi kitabında Rusiya ordusunda xidmət etmiş azərbaycanlı kapitan Mənsur ağa Vəkilovu “Martiros Vəkilov” (kitabın bir səhifəsində isə hətta Vəkilyan) kimi təqdim etmişdir. Borçalının Təkəli kəndindəki nüfuzlu Yadigarovlar nəslinə mənsub olan general və zabitlərimizi ermənilər “Ediqaryan”, gürcülər isə “Ediqaraşvili” kimi təbliğ ediblər 51 . Müstəqil dövlətimizdə qanunçuluğun keşiyində duran orqanlar və vəzifəli şəxslərimizin mədəni irsimizin oğurlanmağının qarşısını almağın yolları haqqında düşünmələrinin vaxtı çatmayıbmı? Və nəhayət, daha bir məsələ haqqında: müstəqil Azərbaycan dövləti üçün başqa dövlətlərin ərazisində vaxtilə dəfn edilmiş tarixi şəxsiyyətlərinin məzarlarının indi ölkəmizə gətirilməsi və belə şəxsiyyətlərimizin hamısının bir yerdə “Panteon” şəklində məzarlaşdırılması mühüm siyasi və tərbiyəvi əhəmiyyət kəsb edir. Hüseyn Cavidin məzarının Vətənimizə gətirilməsi Respublika prezidenti Heydər Əliyevin tarixi xidmətidir. Gec-tez Nəriman Nərimanovun, Məmməd Əmin Rəsulzadənin, Mirzə Fətəli Axundovun, Mirzə Şəfi Vazehin və digər görkəmli şəxsiyyətlərimizin məzarlarının Vətəndə məskunlaşması arzu edilən bir tədbirdir və görünür bu haqda münasib addımlar atılacaqdır. 1994-cü ilin ortalarında atəşkəs barədə Bişkek protokolunun imzalanması ilə ondan əvvəlki 6 illik müharibə dövrünə sanki müvəqqəti də olsa son qoyuldu və Azərbaycanda milli ordu quruculuğu, dövlətçiliyi möhkəmləndirmək üçün şərait 51 Bax: Ş.Nəzirli, Azərbaycan generalları, B.1991, s.9-10. Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|