104
XƏLİL RZA ULUTÜRK
SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
Kim mənə yaxarsa lap azca ləkə,
Üzü bəzəksə də içi təzəkdir.
Filin qarşısında özünü çəkən
Kor çəyirtkə kimi görünəcəkdir.
Mənim poeziyam, şax tut başını!
Bütün əfiləri tapdalayıb keç.
Əsrdən uzundur şeirin arşını,
Deşikdən baxanı saya salma heç.
Bütün əfiləri tapdalayıb keç!
Nildən Kamçatkaya, Oderə qədər
Kök atmış ulusun övladıyam mən.
Məni sıxa bilər de, hansı kədər?
Bütün qartalların qanadıyam mən.
Elbrus, Savalan övladıyam mən!
Qoy bütün gürzələr çıxsın yuvadan,
Vətən gürzələri, milli gürzələr!
Üzdə alimfason, əslində nadan,
Möhürlü, stollu, qollu gürzələr,
Vətən gürzələri, milli gürzələr!
Sizə minnətdaram, sürünənlərim,
Bircə medal üçün sinov gedənlər!
Qab dibi yalayıb sülənənlərim,
Pusquda dayanıb rütbə güdənlər,
Bircə medal üçün sinov gedənlər!
Əkinə gübrə tək yarasaydınız,
Sizi kürüyərdim, tökərdim şuma.
Deyirlər, bir zaman yarasaydınız,
Uçardınız nura göz yumayuma.
Sizi kürüyərdim, tökərdim şuma.
Sizə minnətdaram, bağrımda yaram,
Hiddətim, göynəyim, sızıltılarım.
Ölməyin, hələ ki meydanda varam,
Soyumaq bilməyən dərdim, qubarım,
Hiddətim, göynəyim, sızıltılarım!
1986
105
SAĞLIQ, YAXUD VƏSİYYƏT
Məst olmaqla ölümün
Bəlkə bircə santidi məsafəsi, arası.
Ancaq mən ölsəm belə
Ölməz ürəyimdəki həsrət, hicran yarası.
Məst olmaqla ölümün
Xırdaca tük qədərdi, inanın ki, arası.
Məst olanlar bəlkə də yeri, göyü unudar,
Mənsə unuda bilməm doğma Azərbaycanı,
bir də qanlı Arazı.
Qaldırın badələri!
İçək Azərbaycanın, bu müqəddəs məkanın,
torpağın sağlığına!
Hardasa Araz boyu
Saralıb düşən bircə yarpağın sağlığına!
İçək... Araza doğru uzanıb... orda itən
Cığırın sağlığına! ...Azdır bir sağlıq ona.
O qoşa cığır, qafil, bəlkə heç cığır deyil,
Öz vüsal yollarımdır.
Bəlkə o taya doğru uzanan qollarımdır.
Ölsəm... məzarıma gülab, ətir tökməyin
Vəslə yetmiş vətəndə Arazdan bircə ovuc
Alın, tökün üstümə, ayrı heç nə istəməm.
O vaxtacan Arazın suları durulmasa,
Heç olmasa onda siz
Azərbaycan dilində mənə rəhmət deyiniz!
Əgər bu da olmasa, rədd olun, yansın qəbrim.
Bu Odlar torpağı tək daim odlansın qəbrim!
Türkan, 1962
108
XƏLİL RZA ULUTÜRK
SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
SEVİMLİ NAXÇIVANIM
Azərbaycan bahardır,
Sən baharın gözüsən.
Bu torpaq laləzardır,
Laləzarın gözüsən.
Qucağında birləşib
Həm dağım, həm aranım,
Gəzim Araz boyunca
Qoy başına dolanım.
Sevimli Naxçıvanım,
Günəşli Naxçıvanım!
Bu torpağı bəzəyir
Min illik abidələr.
Dünyaya işıq səpər
Ayla, günlə bərabər.
Gülüstanlar gül açar
Ordubad bağlarında.
Ürəyim dağa dönər
Salvartı dağlarında!
1965
DOĞMA SÖZLƏR
Ana dili əzizdir
Doğma anamız kimi.
Dili gözəl bilənlər
Olur nitqin hakimi!
Mən bilirəm sözlərin
Nə cür doğulduğunu.
109
Ağacda “qolbudağ”ın
“Qol” və “bud” olduğunu.
“Yum” sözündən törənmiş
“Yumşaq”, “yumaq”, “yumurta”,
Yumurlanır yumruğum,
“Yum” sözünü umur da!
“Yaşar”, “yaşıd”, “yaşıllıq”
Bircə “yaş”dan yaranmış.
“Qaşıq” yonub ağacı
Qaşımaqdan yaranmış.
Bağa baxan bağbana
Ad verib elin ağlı.
Bağban bağa bağlıdır,
Bağ da bahara bağlı.
Al yanaqlı almanı
Becəriblər, yeyiblər.
Qızarıb, allanıb ki,
Ona alma deyiblər.
Mən sevirəm Sabirin,
Fuzulinin dilini.
Dilim görən gözlərim,
Çarpan qəlbim deyilmi?!
1968