Azərbaycanın böyük şairi Xəlil Rzanın bizim xalqın mədəniyyətinin inkişafında böyük



Yüklə 2,49 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə77/113
tarix21.06.2018
ölçüsü2,49 Mb.
#50116
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   113

398

XƏLİL RZA ULUTÜRK  

SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ



QANIM

Ay haray, gözü qanlı,

Cığırı, izi qanlı.

Özü qanlar tökürkən

Yad tutdu bizi qanlı.

Bir yanım məzarıstan, üstündə gül dağları,

Bir yanım şəfa evi, yüz­yüz sinə dağları.

O gün fəryad qoparan bir muğamat ziliydim,

Dərdin, qəmin, qəzəbin gəzəri heykəliydim.

O gün damarlarımda axan qanım Arazdı,

Beş yüz, min yaralıya qan versəm yenə azdı.

Daş asfaltı yandırdı tüstülənən dörd təkər,

Cüt qolumu arxadan burub zəncirlədilər.

Olmadı qismət mənə,

Gedəm şəfa evinə.

Orda yüz­yüz yaralı dəmir çarpayılarda,

Kimi gipsin içində, bir ayağı məzarda.

Kiminin başı üstə qoşa qoltuq ağacı,

Kiminin kədər tacı – qanla daranmış saçı.

Kiminin boğazında, böyründə rezin boru,

Söndürülmüş hüsnündə sönməz kişi qüruru.

Kuklasından yenicə ayrılmış bir balaca

Yüz illər gəlib keçə... xatirimdə qalacaq.

Uzun kirpiklər enmiş, solğun sifət sapsarı,

Cocuq unuda bilmir nərildəyən tankları.



399

Yuvalar pərən­pərən, orda quşlar yaralı,

Yad çəkmələr altında dağlar, daşlar yaralı.

Üstündə qan göllənən göy çəmənlər qırmızı,

Hələ çiçəklənməmiş yasəmənlər qırmızı.

Cinayət mərkəzindən xeyli uzaq, aralı

Tüstülərdə qaralan zeytun, xartut yaralı.

Bitib meyvə yerinə şaxələrdə qurğuşun,

Alqırmızı boyanıb ağ boğazlı qu quşum.

Qırmızıya çırpılır “Çahargah”ın nəvası,

Toy­bayram ölkəsinə kim gətirdi bu yası?

Barmaqlıq arxasında yumruğunu sıxır qəm,

Düşünürəm, gəzirəm, əlimdə dəftər­qələm.

Şüşə borucuqlarda axsa da, axmasa da,

Ordadır qanım mənim.

Dönüb yüz ildırıma, çaxsa da, çaxmasa da,

Ordadır qanım mənim.

Sal qayanı dağıtmış palıd rişələrində,

Balasını itirmiş ağlayan maralların

Süd dolu döşlərində!

Ordadır qanım mənim,

Tonqal şölələrində axan Araz çayında.

Sərhəd dirəklərindən tonqallar çatanların

Cəsur hay­harayında!

Ordadır qanım mənim,

Xəlil Rza uğrunda çarpışan igidlərin

Nəfəsində, səsində.



400

XƏLİL RZA ULUTÜRK  

SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ

Zeynal qızı Könülün nakəslərə, kəmlərə

Açılan şilləsində, yumulan şilləsində!

Qəbrə gömülə bilər yalnız cismim, bədənim.

Fəqət türk ləyaqətim daim cəngdədir mənim.

Bas bağrına şeirimi,

Bəlkə qanın kəsilə,

Ey göz yaşını silən,

ey yaralı Vətənim!



Moskva, Lefortovo zindanı,

11 mart 1990

AĞ PAMBIQDA BİR DAMLA QAN

Mən dustaq geyimində

əynim, pencəyim qara.

Sən ağxalatlı gözəl.

Sən dönmüsən ağappaq güllər açan bahara.

Sənin əlində neştər,

 

mənim bağrımda yara.



Al qanımı süzürsən

 

şüşə borucuqlara.



Sən ağgünlü məlakə,

 

mən ağsaqqal bir qoca.



Elə bil baharla qış

 

dayanmışdır uc­uca.



Ortancıl barmağımı sıxırsan, hey sıxırsan,

Sağ əlimdə azdı qan, buyur, sol əlimdən al.

Təbəssümlü gülcamal,

 

buyur, sol əlimdən al.



Azərbaycan öyrəşib öz qanını verməyə,

Azərbaycan öyrəşib öz canını verməyə.




401

Olub qalan, qalmayan imkanını verməyə.

Al canımı gülcamal,

 

qanım halaldı, kam al.



Büllur borucuqların dolur qanımla bir­bir

Şüşələr lalələnir,

 

əksi düşür ovcuna.



Azca pambıq qoyursan

 

barmağımın ucuna.



Xəyalımda canlanır ucsuz­bucaqsız çöllər,

Ağ pambığı təzətər.

Üstündə pambıq lifi sənin yaşda gəlinlər.

Tarladanmı gəlirlər?

Sən ağgünlü bəxtəvər,

Barmağında brilyant,

 

dırnağında manikür.



O qızların başına günəş göydən od tökür.

Nə manikür biliblər ömür boyu, nə boya.

Onlar ­ bambaşqa dünya.

Səndən gül ətri gəlir, o qızlardan çöl ətri.

Yonca, taxıl qoxusu, xırman, ocaq, kül ətri.

8 mart bayramında kavaler dostlarından

Sən “Krasnı Moskva”, ya da “Loriqan” umursan,

Bəlkə eşitməyiblər onlar hələ bu sözü.

Sənin əlində neştər, onlarınkı – bel, yaba.

Kərənti, kətmən – qaba.

Qışda yaraşır sənə qara şuba, ağ əlcək

Sağlıqla gey, mübarək.

Orda əllər görmüşəm.

Heç bilmirəm əldimi, yoxsa ocaqda odun?

Nəfəsli iş aləti – kişiləşən bir qadın.

Orda gözlər görmüşəm –

 

quyu dibindəcə su,



 

ərşə çıxıb yuxusu.




402

XƏLİL RZA ULUTÜRK  

SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ

Orda çöllər görmüşəm,

 

ağappaq pambığında gözə görünməyən qan.



Ovcunda neçə milyard pambıq çanağı tutan

 

qan dəryası Mil, Muğan.



O qanlar sızıb gəlir

 

qızların, gəlinlərin qızıl barmaqlarından.



Ey mənim barmağımdan damla­damla qan alan,

On barmağım sənindir, al qanımı, canımı.

Azərbaycan öyrəşib öz qanını verməyə,

Azərbaycan öyrəşib öz canını verməyə.

Olub qalan, qalmayan imkanını verməyə.

Moskva, Lefortovo zindanı,

12 mart 1990

HƏSRƏTƏ DÖNDÜ

Hər şey həsrətə döndü:

dadlı bahar çağında.

Türkanın qucağında,

Öz əlimlə saldığım

ləklərin qırağından

gəlib keçmək də həsrət.

Sübhün bal havasından “oxay” deyib

bir içim alıb içmək də həsrət.

Hər şey həsrətə döndü:

şənbə günü, dan üzü

Firəngizli yollara

eyvandan baxmaq həsrət.

Ətrindən məst olduğum

bir iydə budağını

köksümə sıxmaq həsrət.

Hər şey həsrətə döndü ­ olub tənha, sal qaya

neçə milyard dalğaya,

köksümü gərməyim də.



Yüklə 2,49 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   113




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə