Azsayli xalqlarin folkloru

 
 
173 
Nəxürna mana vaka hişanı-ı 
Sa yiğıl xivıni molle Asvarıkle eyhen: 
-
 
 Hizdi  rəhməttıx  dekke  zakle  nikık  uvhin  ğu  cus  100  (yüz) 
manat borclura vor. 
Asvare eyhen: 
-
 
 Qare  yiğna  dek  keçmiş  ıxayni  sa  həftəyle  zı  harkın  mana 
yüz manat sakal havuna. 
Molle eyhen: 
-
 
Ğu nəxüdna ölis pıl hivvu? 
Asvare eyhen: 
Ölu vakasana nəxudna hişan hı-ı, həməxüdud zı pıl sakal hı-ı. 
 
Yuxuda necə danışıb 
Bir gün kəndin mollası Asvara deyir: 
-
 
Mənim  rəhmətlik  atam  yuxuda  mənə  dedi  ki,  sən  ona  yüz 
manat borclusan. 
Asvar deyir: 
-
 
Ay  kişi,  atan  öləndən  bir  həftə  sonra  aparıb  onun  pulunu 
vermişəm. 
Molla deyir: 
-
 
Sən ölüyə necə pul vermisən? 
Asvar deyir: 
- Ölü səninlə yuxuda nə təhər danışıbsa, mən də elə borcumu 
vermişəm. 
 
Xolle senna axas 
İnsan basdur ha-ani ciqe sa adame eyhen: 
-
 
-  Qare  Şehid  ilekke  sikınni  vaxtal  himeqana  insani  keçmiş 
ıxa. 
Manisa adame eyhen: 
-
 
Zakle şu ehes əxəs deş, zı hala sa 40 sennar axasda.  
Manisa adame Şehid dayikle eyhen: 
-
 
Qare Şehid hayna sa 40 sennar axaye? 
Şehid daye eyhen: 
Hayni basdur hı-ini adamina zəifa hinqus are çetinra 5 sennar 
axa. 

---

 
 
174 
Beş il yaşayar 
Qəbristanlıqdan qayıdan biri deyir: 
-
 
Ay kişi Səhid gör bir-iki ildə nə qədər adam ölüb. 
İkincisi deyir: 
-
 
Mən sizi deyə bilmərəm, mən bir 40 il də yaşayacağam.  
Üçüncü adam Şəhid dayıya deyir: 
-
 
Şəhid dayı, baxsana, nə deyir, bundan sonra bir 40 il yaşaya 
bilərmi? 
Şəhid dayı deyir: 
- Bu ölənin arvadı ona getsə, çətin ki, 5 il də yaşasın. 
 
Plav opxan 
Sa  yiğıl  Asvar  xənni  torbaykasana  kuçeyke  alla  əni  vor. 
Adameşıni sanqe eyhen: 
-
 
Qare Asvar hayni torbe hocona vodun? 
Asvare eyhen: 
-
 
Qare  haşa  Usta  İbadullayni  məhəlle  davatbıyi,  qırqınar 
piyanra  sa  suraki  axu.  Zınar  du-ur  plavın  toxxa  avxunab 
haynitorbeka  sav-u.  Hasre  sinqə  arini  mihmane  zı  hambaşe  plavub 
opxanva ehecın. 
 
Plov yeyirəm 
Bir  gün  Asvar  belində  bir  torba  ilə  gedirmiş.  Birisi  bunu 
görüb deyir: 
-
 
Asvar, bu torbada nə var? 
Asvar deyir: 
- Usta İbadullanın həyətində toy var idi, hərə bir tərəfdə yatıb 
qalmışdı. Mən də doyunca plov yedim, qalanını da torbaya yığdım. 
Bizə gələn qonaq elə bilsin ki, mən həmişə plov yeyirəm. 
 
Hizın lit alle 
Sa  yiğıl  Şehid  dayi  xəmde  xaka  əni  vor.  Sayid  darvazayle 
məhəlleka  ices  ıkkanme  sa  qer  hişane-ani  zəife  mana  qafıs  yavaş 
ha-a.  Xərni  qade  qed  dekkilka  onu-u,  amma  hini  zəife  qaf  tama-a 
deş. Axıre Şehid daye yşaxıkle eyhen: 
-
 
Ay bala, Taci hizın Lit alle zı dehe hina axas qina xəmde. 

---

 
 
175 
Yapıncı gətir 
Bir  gün Şəhid  dayı  axşam evə dönürmüş. Elə çöl  qapısından 
içəri  girmək  istəyəndə  bir  çox  danışan  arvad  onu  söhbətə  tutur. 
Böyük oğlu onu çox çağırsa da, arvad əl çəkmir ki, çəkmir. Axırda 
Şəhid dayı evə tərəf qışqırıb deyir: 
-
 
Ay  bala  Taci,  mənə  yapıncı  gətir,  deyəsən  burada  qalası 
oldum. 
 
Ğu doxxan he-e 
Şehid dayi sa vaxt kolxoze yanğınsöndürənni vorna. İnsanaşe 
kolxozni  sadrıkle  eyhen,  ğu  Şehid  dayis  havayi  ciqe  maaş  hele. 
Sadre Şehid dayi ceska kortul eyhen: 
-
 
Qare Şehid ğu huçcutcad ha-a deş, amma maaş alatan. 
Şehid daye işbişka stolni oka huvobxur eyhen: 
-
 
Sadrı ğu yera tayebı doxxan he-e, zı zara iş ha-as kalesda. 
 
Sən yandır 
Bir  dəfə  Şəhid  dayını  kolxozda  yanğınsöndürən  kimi  işə 
götürürlər.  Adamlar  kolxoz  sədrinə  deyirlər  ki,  sən  Şəhid  dayıya 
havayı maaş verirsən. Kolxoz sədri onu yanına çağırıb deyir: 
-
 
Ay  kişi,  Şəhid,  sən  heç  bir  iş  görmürsən,  amma  maaş 
alırsan.  
Şəhid dayı cibindən kibrit çıxarıb srolun üstünə ataraq deyir:  
-  Sən  get  kolxozun  ot  tayalarını  yandır,  mən  də  gəlib 
söndürərəm. 
 
Hizda əməle Mışleşeli 
Sa yiğıl Asvar əməleşika suvake alla Mışleşni xiveka əni vor. 
Sayıd Mışleşka hixarme cihil qadebışe ulozar hı-ı eyhen: 
-
 
Qare hayınbı neni cıqayn əməleri? 
Asvare əməle haqu eyhen: 
Zı Qalalençe vor, hina əməle Mişleşeli vob. 
 
Eşşəyim Mışleşdəndi 
Bir dəfə Asvar dağ yolu ilə Mışleş kəndinə gedirmiş. Mışleşə 
çatanda bir dəstə cavan oğlan onun qabağını kəsib sataşır: 

---

 
 
176 
-
 
Ay kişi,  bunlar haranın eşşəkləridir? 
Asvar eşşəyi göstərib deyir: 
- Mən Qalaldanam, eşşəyim Mışleşdəndi. 
 
Şa pılsızda vod 
Koyre  maktabna  direktor  şahare  Asvarıka  rastlaşmışexe. 
Uvhin hinna sikırra Asvar incıka-as: 
-Asvar qare həşde şi iclasence kığebçı, mıssençıka habatanbı, 
kollan sikinın pıl abed ha-as. 
Asvare narazıda eyhen: 
-  Qare  şu  beynavabıne,  insane  otxunis  pıl  hele  ye.  Hudura 
haşa Qaqarine yas vobna, qırqın pılsızda, hımeni ıkkan oxne. 
 
Orda pulsuzdur 
İki nəfər məktəb direktoru şəhərdə Asvarla qarşılaşır. Asvara 
sataşmaq məqsədilə deyirlər: 
-
 
Asvar, iclasdan çıxmışıq, acından ölürük, bir az pul versənə, 
nahar edək. 
Asvar narazı halda deyir: 
A kişi, siz dəlisiz, nəsiz, gedin orda Qaqarində yas var, yemək 
də, içmək də pulsuzdur. Nə qədər istəyirsiniz, yeyin. 
 
 
Filankase eyhe 
Şahare  insan  kikin  ciqa  vodxe  Asvarıkle  qırqınqule  zarabanı 
xabar vexe. Qırquna məhəttalxa axa. Sa adame eyhen: 
-
 
Asvar  çoci,  qare  manşaallah,  vas  hime  zarabana  xabar 
hivixar. 
Asvare eyhen: 
-
 
Ay  çoc,  mançe  dağamivala  zı  miçed  xançe  kiğəmə  molla 
Kəhəvni xaka haykan, manbışed zakle eyhen filan ciqe yas vobna.  
 
Bilməyə nə var ki?! 
Şəhərdə  yas  varsa,  hamıdan  tez  Asvar  xəbər  tutardı.  Hamı 
məəttəl qalırdı ki, bu necə olur. Bir nəfər soruşur: 
-
 
Asvar, qardaş, sən nə tez xəbər tutursan, maşallah. 

---