40
sıradan çıxara bilir, hətta biri digərini tamamlayır. Nəticədə daha düzgün, dəqiq və
davamlı mühakimələr aparıla bilər.
6. Qadın üst geyimlərinin attestasiyası
Məhsulun texniki səviyyəsinin keyfiyyətinin yüksəldilməsi onun keyfiyyət
kateqoriyaları üzrə attestasıyası ilə çaglıdır. Hər bir məhsul üçün gec tez elə bir an
gəlir ki, bu məhsulun istifadəsi sərfəli olmur, estetik xassələrinin. Bunun yerinə
yeni, yüksək keyfiyyətə malık məhsul gəlməlidir. Bu an təyin etmək üçün
məhsulun attestasiyasındən istifadə olunur.
Yüngül sənaye məhsullarının attestasiyası iki keyfiyyət kateqoriyası üzrə
həyata keçirilir:
1.Yüksək
2.Birinci
Yüksək keyfiyyət kateqoriyasına o mahsullar aiddi ki, onlar özlərinin texniki
iqtisadi göstəricilərinə görə ən yaxşı dünya nümunələri səviyyəsindədir və ya
ondən yüksəkdir; onlar ölkənin xalq təsərrüfatında texniki tərəqqini təyin edir,
xarici bazarda raqabata dözür. Bu cur mahsullar yüksək stabil keyfiyyət
göstəriciləri ilə xarakterizə olunmalıdır.
Birinci keyfiyyət kategoriyasına o mahsullar aiddi ki, onlar normativ-texniki
sənədlərin tələblərinə cavab verir, yəni seriyalı istehsal standartlarda nəzərdə
tutulmuş tələblər səviyyəsindədir.
Yeni mənimsənilən məmulatın attestasiyası bir ildən gec olmayaraq xüsusi
mürəkkəbliyə malik məmulatın attestasiya isə seriyalı istehsala başlayandan iki
ildən gec olmayaraq aparılır.
Məmulatın keyfiyyətini yüksəltmək onun attestasiyası və ya istehsaldən
məqsədi ilə sistematik olaraq məhsulun keyfiyyəti qiymətləndirməlidir. Təyin
edilmiş keyfiyyət baza keyfiyyəti ilə müqayisə olunur. Baza göstəricisi kimi etalon
nümunənin keyfiyyəti və yaxud olkədə və ya xaricdə istehsal olunmuş bir neçə ən
yaxşı nümunələr götürülür.
41
Tikili məmulatların texniki səviyyəsinin inkişafı ilə əlaqədər onlara olan
təlabətin mühüm faktoru olan keyfiyyətin estetik aspektinə daha cox diqqət
yetirilir. Estetik səviyyəsinin qiymətləndirilməsi o məmulata aid edilir ki, bunların
yüksək texniki iqtisadi göstəriciləri olsun və ya attestasiya edilən verilən tələblərə
uyğun gəlsin.
Tikili məmulatın formasını təhlil edərək ekspert onu təkcə müəyyən estetik
cəhətdən ən yaxşı model etalonu kimi qiymətləndirmir, həm də onun qzərində
faktiki ictimai dəyərləri müəyyən edir.
Büton formanin və onun hissələrinin tektonikliyini, miqyasını, ölçülərini,
məmulatın təyinatını, konstruktor material strukturunu və ya istismar üsulunu
uyğunlaşdırmadan onun səthi zahirən yanlış görünə bilər. Bununla əlaqədər olaraq
tikili məmulatlarının estetik xassələrinin tərn və dəqiq qiymətləndirilməsi üçün
formam təkmilləşdirmə dərəcəsi ilə m\mulatın dəyərini uyğunluqlunu müəyyən
etmək lazımdır. Məmualtın estetik kriteriya səviyyəsini qiymətləndirilməsi üfün
nəfa olka və xarıcı etalon nümunələri qurulmalıdır. Müxtəlif qiymətləndirilmə
üsullən mümkündür, lakin istənilən halda vacibdir ki, estetik qiymətləndirmənin
prosesində reaksiya hisları, emosiya, həyəcən, təcrübəsi və duygusu olan inəan
yaddan cixarılması. Tikili məmualtının estetik keyfiyyətinin qiymətləndirilməsinin
strukturu səviyyələrinə görə qurulur qiymətləndirilən nümunələrin ardıcıl olaraq
məhiyyətini doöru dərənləşməsinə imkan verir.
Məmulatın
attestasiya
zamanı
hənəi
keyfiyyət
kateqoriyyasının
qiymətləndirilmiş məla aid edilməsi təyin edilir. Nəticə edilən ilə keyfiyyət
kateqoriyası üzrə keyfiyyət səviyyəsi göstəricilərinin dərəcələrini müəyyən etmək
lazımdır belə dərəcə malların keyfiyyət səviyyəsinin sahə metodikalarında verilir.
Tikili mallar üzrə qəbul edilmişmetodikaya uyöun olaraq üzvləri metodu ilə
təyin etməklə göstəricilər üzrə aşagıdakı dərəcələr müəyyən edilmişdir:
əla kateqoriya – 37-41 bal;
birinci kateqoriya – 32-36 bal;
ikinci kateqoriya – 31 bal və az.
42
Göründüyü kimi, tikili məmulatların attestasiyasının zaruri edən ən əsas
göstəricilər modellərini mənəvi köhnəlməsinə səbəb olduğu üçün aparılır.
7. Geyimlərin standartlaşdırılması və sertifikatlaşdırılmasının
ümumi prinsipləri
Standartlaşdırma və sertifikatlaşdırma xalq təsərüfatın idarə olunmasında,
məhsulun keyfiyyətinin yüksəldilməsində aktiv rol oynayır ki, bu də dövlət
orqanlarının müəssisələrinin, fabrikatların müxtəlif birliklərin fəaliyyətində,
texniki tərəqqinin yüksəldilməsində və məhsul keyfiyyətini yaxşılasdırılması
istiqamətində, qanulların təşkili və məcburi qaydaların, norma və tələblərin
tətbiqində özünü göstərir.
Kütləvi istehsal edilən tikiş məmulatına boyuna, döş dəirəsinə və doluluq
qrupuna görə bir neçə rəqəmlə dəmğa vurulur. Tikiş məmulatınin kütləvi
istehsalında müəyyən olunmuş ölçü şkalsı əsas götürülür.
Məişət geyimləri kütləvi istehsalda müxtəlif ölçülərdə uzunluqda hazırlanır.
Ölçü-döş, bel, omba dairələri, boy və moda ilə təyin edilir. Geyim istehsalı üçün
125 nümunəvi kişi fiquru, 37 nümunəvi qadın fiquru nəzərdə tutulmuşdur.
Onlardan 32 nümunəvi kişi fiquru və 30 nümunəvi qadın fiquru üçün geyimlər
dərəcələr üzrə faizlə nəzərdə tutulan rayonlarda hazırlanmış (OST 17-325-81 və
OST 17-326-81 – in cədvəllərində ikiqat cari və ya alınmışdır).
Inçə bədən fiqurunun uzunlugu 40 yaşdan sonra azalmaga başlayır. Bu
azalma qadınlarda 2 sm, kişilərdə 3,75 sm-dir. Bu azalma ümumi üzünlüğün
1,5%0ni təskil edir.
Kişi üçün geyim ölçüləri OST 170325081 “Tikiş məmulatı, trikotaj, xəz.
Nümunəvi kişi fiquru. Geyimi layihə etmək üçün ölçü nişanlarına” uyğun döş
dairəsi əsas\ən 88, 92,96,100...120 sm; boy – 158, 164,170...188 sm qəbul
edilmişdir.
Qadın ücun qeyim ölçüləri OST 17-326-81 “Tikiş məmulatı, trikotaj, xəz.
Nümunəvi qadın fiquru. Geyimi layihə etmək üçün ölçü nişanlarına” müvafiq döş
Dostları ilə paylaş: |