B a L o ğ L a n q u L i y e V
Yüklə 3,45 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Maneələrlə lapta
- Qaydalar
- IX-XI siniflər üçün tövsiyələr.
- Üçüncü bölmə Fiziki tərbiyə-sağlamlıq və kütləvi idman VI FƏSİL
- P L A N
157
cərgəyə çatıb birinci nömrələrin boş yerlərini tuturlar. Sonrakı çağırışda sıra ilə ikinci və i.a. nömrələr start götürürlər. Müəllim orta xəttin yanında dayanıb qaçıb-qayıtmaların nəticələrini hesaba alır.
olar, startlar müxtəlif vəziyyətlərdən (alçaq start, oturaraq, uzanaraq, arxası qaçış istiqamətinə dayanmadan və s. satartlar) yerinə yetirilə bilər. Müəyyən olunmuş start vəziyyətini qaçışdan qabaq hər iki cərgənin bütün oyunçuları alırlar. Qəflətən dayanmaqla və siqnal üzrə qaçışı davam etdirməklə estafetlə yanaşı düz xətt üzrə qaçmaqlada estafet keçirilir. Lakin qaçanlar müəllimin birinci siqnalı (fitvermə, əlçalma) verilən kimi dərhal sol dirsəyə istinad durub qabağa qaçmağı davam etdirməlidirlər.
komanda oynayır. Meydançanın qısa tərəflərinin birindən 3m aralı «şəhər»in sərhəddini məhdudlaşdıran xətt çəkilir. Meydançanın üçbucağı xatırladan künclərində diametri 1m olan üç dairə cızılır. Birinci və ikinci dairələrin arasında «xəndək» işarə olunur ki, (zolağın eni 1,5m), onun da üstündən hoppanmaq lazımdır; ikinci və üçüncü dairələrin arasında hündürlüyü 60-70sm (lapta komandası mütəhərrik oyunlarında topu vurub oyuna daxil etmək üçün ağacdır, buna baxmayaraq həmin oynanılan oyunlara həmin ağacın adı əlavə olunur. Məsələn: dairəvi lapta və s.) olan başıaşağı qaçış maneəsi yaxud «hasar» çəkilir ki, onları da hoppanaraq dəf etmək lazımdır; Üçüncü dairədən «şəhərə» qədər gedən yolda altından sürünüb keçmək üçün 40-50sm hündürlükdə dayaqlardan ip çəkilir. Oyundan qabaq komandalardan birinin oyunçuları (top atanlar) püşkün nəticəsinə görə təkcərgə düzülürlər. İkinci komanda meydançada yerləşir. Hakim siqnal verən kimi topu alan oyunçu topu lapta (ağac) ilə meydançaya vurur və özü birinci dairəyə qaçır. Meydançadakı oyunçular topu tutur, saxlayırlar və rəqib oyunçular qaçıb dairəyə çatana qədər topla onları vurmağa çalışırlar. Elə ki, dəymədi top şəhər xəttinin arxasına qaytarılır və onu topatanlar komandasının növbəti oyunçusu götürür. Əgər meydançadakı oyunçulardan biri qaçışan oyunçulardan birini vura bilsə, onda, meydançadakıların (oyunçular) hamısı şəhər xəttinin arxasına qaçırlar. Lakin qaçan oyunçu topu tutub hələ qaçıb şəhər xəttinin dalında gizlənə bilməyən meydança oyunçularından hansına istəsə vura bilər. Əgər bu baş tutsa, meydançadakı oyunçular 158
topu, şəhər xəttinin arxasına qayıtmağa cəhd edən oyunçuya (qaçana) vurmaqla uduzduqlarının bir daha əvəzini çıxa bilərlər. Beləliklə, topla qaçıb-keçəni vurma zamanı oyunçular arasında atışma baş verir. Birinci oyunçu qaçıb birinci dairəyə müvəffəqiyyətlə keçdikdə top şəhər xəttinin arxasına qaytarılır, topatanların növbəti oyunçusu onu meydançaya atıb, özü birinci dairəyə qaçır. Elə bu vaxt birinci dairədə dayanan oyunçu xəndəyin üstündən atlayaraq ikinci dairəyə yollanır. Meydança komandasının oyunçuları topu qaçıb keçən oyunçuya vurmağa çalışırlar. Toplar müvəffəqiyyətlə qaçıb keçdikdə top şəhər xəttinin arxasına qaytarılır və oradan yenə ağacla vurulur. Bu dəfə ikinci dairədə dayanan oyunçu maneənin üstündən tullanaraq üçüncü dairəyə qaçır. Birinci dairədə dayanan xəndəyin üstündən addayaraq ikinci dairəyə qaçır. Növbəti oyunçu şəhərdən çıxıb birinci dairəyə qaçır. Növbəti qaçıb-keçmə zamanı üçüncü dairədən çıxıb qaçan topatan ciyənin ipin altından sürünüb keçərək şəhər xəttinin arxasına qayıdıb cərgənin solunda – axırda dayanır. Üç dairəyə dolanıb şəhər xəttinin arxasına qayıtmış hər oyunçu öz komandasına bir xal qazanır. Oyun 15-20 dəqiqə davam edir. Oyun müddətində çox xal qazanan komanda qalib gəlir.
oyunçu birinci dairəyə qaçmalıdır. 2. Meydança komandasının oyunçuları növbəti dəfə atmaq üçün topu topatanlar komandasına qaytaran zaman dairələrdəki oyunçuların qaçıb o biri dairələrə keçməyə ixtiyarı yoxdur. 3. Topun dairələrdəki oyunçülara dəyməsi yalnız komandalar arasında topla atışma başlanması zamanı sayılır. Əgər meydança komandası şəhər xəttinin arxasına qaçıb gedirsə onda, onun oyunçuları topatanlar komandası ilə rollarını dəyişirlər. VIII sinfi bitirən şagirdlər qarşısında qoyulan əsas tələblər: şagirdlər VIII sinifdə öyrəndikləri oyunların qaydalarını bilməli və onlara əməl etməlidirlər: oyunlarda öyrənilmiş hərəkət səyləri tətbiq etmək məqsədəuyğundur, vacib olduqda oyun tapşırıqlarına müvafiq fəal fiziki keyfiyyətlər göstərmək lazımdır; komandada oyunçularla yekdil fəaliyyət göstərilməlidir; kobud texniki və taktiki səhvlərə yol verilməməlidir, ƏMH kompluksi normalarına yiyələnmədə mütəhərrik oyunların əhəmiyyəti haqqında anlayışa malik olmalı; tanış oyunlara hakimlik etməyi bacarmalıdır.
159
IX-XI siniflər üçün tövsiyələr. Tam orta təhsil pilləsi üçün mütəhərrik oyunların verilməsini zəruri hesab etmədik. Buna səbəb həmin pillədə şagirdlərin digər pillələrdə mütəhərrik oyunlar üzrə mənimsədikləri bilik və bacarıqlardan istifadə edərək onu bir qədər də çətinləşdirməklə istifadə etməsini faydalı hesab edirik. Çünki, bu zaman müvafiq məntiqi təfəkkür əməliyyatlarının yerinə yetirilməsinə şərait yaranır. Şagirdlər müəyyən resurslara müraciət etməklə, düşünür, fiziki inkişafa, hazırlığa və marağa münasib oyunlar seçib həvəslə oynayırlar. Bunlar məlumatlanma, əlaqələndirmə, izah etmə, təhliletmə və oyunları dəyərləndirmə ilə nəticələnir. Oyun seçib tətbiq etmə isə bilmə, anlama, dərketmə, müqayisə, kimi fiziki fəallıqla müşahidə olunur ki, bu da idrak fəaliyyətinin yüksəlməsinə səbəb olur.
Fiziki tərbiyə-sağlamlıq və kütləvi idman VI FƏSİL Fiziki tərbiyə-sağlamlıq və kütləvi idmanın təşkili və keçirilməsi P L A N : 1. Tədris günü rejimində fiziki tərbiyə-sağlamlıq tədbirləri. 2.Sinifdənxaric və məktəbdənxaric bədən tərbiyəsi-idman sağlamlıq məşğələləri. 3. Ümumməktəb bədən tərbiyəsi-sağlamlıq və kütləvi idman işləri.
ƏDƏBİYYAT Yüklə 3,45 Mb. Dostları ilə paylaş:
|