Teleskop olayı, gemiciler için bir sevinç kaynağı
oluştururken, eski kuramlara göre koşullanmışlar
ve Batlamyus astronomisini benimseyenler için bu
yeni oluşum, pek hoş karşılanmıyordu.
Teleskobun gücü, gözlem yoluyla, Copernicus'un
düşüncelerini doğruluyordu. Bu sonuçlar ise bazı
tutucu çevrelerin pek işine gelmiyordu. Aslında
Galileo astronom olarak yetişmemişti,
ama başı
asıl bu alandaki çalışmalarıyla derde girdi.
60
Galileo Galilei tam yetişkin yaşlarında, çok önemli
sayılacak iki hata yaptı. İkisi de birer değerlendirme
hatasıydı ve onun hayatının gidişini değiştirdi.
İlk
hatası,
Copernicus'un
haklı
olduğunu
herkese
kanıtlamaya kalkmasıydı.
İkinci hatası ise, Venedik
Cumhuriyetinin artık kendisini korumasına gerek
kalmadığına inanması oldu.
Yeterince ün kazanmıştı ve
Padua'daki bıkkınlık veren öğretmenlik yıllarını geride
bırakarak, kendi yurdu olan Floransa'ya dönmek
istiyordu. Tam bu sırada, Avrupa birden karışmaya
başladı.
61
Nitekim tarihe 30 yıl savaşları olarak geçen
ve 1618 yılında başlayan bu savaşlar,
Protestan reform hareketinin başarısına
karşı çıkan Katolik kilisesinin bir çeşit
direnişiydi. Luther'e karşı bir tepki
gösterisiydi. Roma'da Katolik dininin
propagandasının yapılması için bir kurum
kuruldu. Propaganda sözcüğü, o yıllardan
kalmış ve o kurumdan türemiştir.
62
Galileo Galilei politikacıların ağına düştü. Onlara
direnebileceğini, ününün bunun için yeterli olacağını
sandı. Oysa yöneticiler tutucu kişilerdi. Toplumun o
çağda, yeni fikirlerle rahatsız edilmesini ve toplumu
kendilerinden başkasının yönlendirmesini
istemiyorlardı. Böylece, yöneticilerin ve kilisenin
benimsediği ve savunduğu fikirlere karşı fikirler
oluşacağı endişesiyle Galilei tepki almaya başladı. Bu
gelişmelerin ve ortaya çıkan sürtüşmelerin sonucu
1633 yılı içinde su yüzüne çıktı ve Galilei hakkında
açılan dava görüşülmeye başlandı.
63
Bu soruşturma ve davalar uzun yıllar sürdü. 1616 yılının
Şubat ayı içinde Galilei için yazılan kararın bir yerinde
şu ifadelere rastlanıyordu :
"...Aşağıdaki tezlerde bulunmak yasaklanmıştır:
Güneşin, gökyüzünün ortasında hareketsiz olduğu;
dünyanın,
gökyüzünün
merkezi
olmadığı
ve
hareketsiz olmadığı..."
deniliyordu. Bu karar gerçi başlangıçta Galilei için pek
bağlayıcı değilse de, sonuçta bir uyarı niteliğindeydi.
64
1623 yılında Papa yeniden seçildi. Bu papa, sanata ve
musikiye ve mimariye ayrı bir önem verirdi.
Daha ilginç
olanı da şuydu: gençliğinde, şiirler yazmış ve bunlardan
birinde Galilei‘e övgüler düzmüştü.
Ancak Papa seçildikten
sonra oldukça değişmişti. O kadar ki, bilgiyi ve bilimi öven
bu adam, kendisini rahatsız ettikleri için bahçesindeki
masum kuşları bile öldürtebilmişti.
İşte böyle bir kişiliği olan Papa, Galilei ile görüşüyor ve
Galilei, fikrini doğa olayları yoluyla kanıtlamak isterken,
Papa buna da karşı çıkıyor ve bu savı Galilei'nin kitabına
koymasını istemiyordu. Papa'ya göre doğa olayları,
Tanrısal
bir olguydu ve Tanrının yapıtı olan bir dünyada olup
bitenler, deneylerle açıklanamazdı.
65
Papa'nın bu kadar kesin fikirlerine karşın Galilei ne
yaptı? Bu konuda yeni eserini yayınladı. Bu eser;
"YÜCE
DÜNYA YÖNTEMİ KONUSUNDA DİALOG"
adını
taşıyordu. Bu ise bardağı taşıran son damla oldu. Fena
halde öfkelenen Papa, Galilei'yi kendi eliyle engizisyona
teslim etti. Toskana elçisine yazdığı bir mektupta ;
Sizin Galileo, burnunu sokmaması gereken işlerle
uğraşmış, bu günlerde el sürülmemesi gereken en
önemli ve tehlikeli konulara el atmıştır.
diyerek, düşüncelerini açıklamış ve rahatsızlığını
belirtmiş oluyordu. 1632 yılına rastlayan bu olaylar
dizisi
sonucunda,
Galilei
kendini
engizisyon
mahkemesinin karşısında buldu.
66
Bu mahkeme, 1542 yılında, Papa III
tarafından kurulmuştu. Kararları kesindi
ve kimse tarafından değiştirilemezdi.
Yargıçların hemen tamamı din
adamlarıydı ve
Kutsal Roma ve Evren
Engizisyon Mahkemesi
adıyla
tanınıyordu. Tüm Hıristiyanlığın,
kâfirlerin ahlâksızlığından kurtulması
için kurulduğu şeklinde bir kuruluş
gerekçesi vardı.
67
Galilei'nin
duruşmasınında,
üzerine
basa
basa,
Copernicus astronomisine ilişkin düşünceleri soruluyor,
bu konudaki görüşleri öğrenilmek isteniyordu.
Bu arada Galilei’nin Kitabı yasaklanmış kitaplar
listesine alındı ve tam iki yüzyıl inmedi. Ayrıca, halka
karşı da Galilei’i zayıf düşürmek için, Galilei'nin bir
hilekâr, bir sahtekâr olduğunu yansıtmaya çalıştılar.
Bütün bunlar, halka yansıyan yeniliklerle ilgili
gelişmeler hakkında kuşku yaratmak ve olumsuz bir
izlenim edinilmesini sağlamak için düzenlenmişti.
68
Bu noktadan sonra mahkeme birden kesildi.
Artık Ona işkence aletleri gösterilmeye
başlandı. İki kez daha alındığı sorgu
salonunda, kendisi için tanıklık yapması
istenildi. Galileo direniyordu. Papanın
başkanlığında toplanan yargıçlar kurulu
kararını vermişti. Kendilerine direnen bu
bilim adamı, mutlaka ceza görmeli, küçük
düşürülmeli ve sindirilmeliydi.
69
Dostları ilə paylaş: |