İşte bu bağlamda, bir diğer ünlü matematikçi Jacques
Hadamard'ın, Descartes hakkındaki görüşleri şöyledir:
" Descartes'in gerçek meziyeti, koordinatları icad
etmesi değildir; bunları belki eskiler de bulmuş ve
hiç
bir
zaman
tamamlamamış
olduklarını
düşünebiliriz. Ancak Onun gerçek büyüklüğü; genel
bir yöntemi bulup çıkararak, bunun ortaya koyduğu
olguyu sonuna kadar izlemesi ve bütün bir yapıyı
aksaksız kurmuş olmasıdır. İşte her gerçek
matematikçi bunu anlayabilir ve bunun onuru da
Descartes'e aittir. "
41
BİLİMLER VE BİLİM ADAMLARI
MATEMATİK
BLAİSE PASCAL(1623-1662)
Pascal,
küçük
yaşta
kendini
gösteren
dehalardandır. Henüz 12 yaşında iken, hiç
geometri bilmediği halde, daireler ve eşkenar
üçgenler çizmeye başlamış,
bir üçgenin iç
açılarının toplamının iki dik açıya eşit olduğunu
kendi kendine bulmuştur.
Avukat olan ve
matematik ile çok ilgilenen babası, onun Latince
ve Yunanca'yı iyice öğrenmeden matematiğe
yönelmesini istemediğinden, bütün matematik
kitaplarını saklayarak, Pascal’ın bu konu ile
ilgilenmesini yasaklamıştır.
42
Pascal çocukluğunda
"Geometri neyi
inceler?"
sorusunu babasına sormuş, o da
"Doğru biçimde şekiller çizmeyi ve
şekillerin kısımları arasındaki ilişkileri
inceler"
demiştir. Pascal, işte bu cevaba
dayanarak gizli gizli geometri teoremleri
kurmaya ve kanıtlamaya başlamıştır.
Sonunda babası onun yeteneğini anlamış ve
ona Eukleides'in
ELEMENTLER’ini
ve
Apollonios'un
KONİKLER’ini
vermiştir.
43
Dil derslerinden arta kalan boş zamanını bu
kitapları okuyarak değerlendiren Pascal, 16
yaşında konikler üzerine bir eser yazdı. Bu
eserin mükemmelliği karşısında, Descartes
bunun Pascal kadar genç bir kimsenin eseri
olduğuna inanmakta çok güçlük çekmişti. 19
yaşında, aritmetik işlemlerini mekanik olarak
yapan bir hesap makinesi icat etti. Bu makine
günümüzde kullanılanların atası olarak kabul
edilir.
44
Pascal yalnızca teorik bilimlerde değil, pratik
ve deneysel bilimlerde de yetenekli ve özgün
bir araştırmacıydı. Diş ağrısından
uyuyamadığı bir gece de rulet oyunu ve
1
1 1
1
2
1
1
3 3
1
1
4 6 4
1
1
5 10 10 5
1
1
6 15 20 15 6
1
. . . . . . . . . .
sikloid ile ilgili düşünceler üzerinde durmuş
ve sikloid eğrisinin özelliklerini keşfetmiştir.
Pascal, Fermat ile yazışarak olasılık teorisini
kurmuş ve bir binom açılımında katsayıları
vermiştir.
‘’Pascal Üçgeni’’ nin
keşfi de ona
aittir. 25 yaşında iken kendisini felsefi ve
dini düşüncelere adamıştır. Sağlığı çok
bozuktur ve 39 yaşında iken Paris'te hayatını
kaybetmiştir.
45
ASTRONOMİ VE FİZİK
GALİLEO GALİLEİ (1564-1642)
GALİLEO GALİLEİ
adı, bilimle ilgilenen herkes için bir
anlam ifade eder.
O sadece bilim adamı değil, aynı
zamanda bir semboldür.
Fiziğin "babası" diye anılan
Galileo,
güneş-merkezli
sistem
için
sürdürdüğü
mücadele ile düşüncenin özgürlük kazanmasına öncülük
etmiştir.
Rönesans'ın büyük sanatçısı Michelangelo'nun öldüğü yıl
dünyaya gelen, Newton'un doğduğu yıl dünyadan ayrılan
Galileo,
Francis
Bacon,
Descartes,
Kepler
ve
Shakespeare gibi ünlülerle çağdaştı. Rönensans'ın son
döneminde yaşayan Galileo,
evrensel bir yetenek ve
yeniçağın unutulmaz bir mimarıdır.
46
Onun düşüncemize büyük bir katkısı da, deney
sonuçları ile matematiği birleştirmesi, böylece
bilimsel yöntemi bugünkü anlamda işlemiş olmasıdır.
Şu sözleri oldukça ilginçtir:
“Bilim gözlerimiz önünde açık duran "evren"
dediğimiz o görkemli kitapta yazılıdır. Ancak
yazıldığı dili ve alfabesini öğrenmedikçe bu kitabı
okuyamayız. Kitabın yazıldığı dil, matematiğin
dilidir; harfleri üçgen, daire ve diğer geometrik
şekillerdir. Bu dil ve harfler olmaksızın, kitabın
bir tek sözcüğünü anlamaya olanak yoktur.”
47
İtalya'nın eğik kulesi ile ünlü Pisa
kentinde dünyaya gelen Galileo Galilei
öğrenimine bir manastırda başladı.
Babası kentin soylularındandı, ancak
aile geçimini üstü örtük biçimde müzik
ve matematik çalışmalarıyla sağlıyordu.
48
Galileo'nun üstün yetenekleri küçük yaşında
belirginlik kazanmıştı. Sanata büyük bir yatkınlığı
vardı: ut ve org çalmanın yanı sıra güzel resim
çalışmalarıyla da dikkati çekiyordu. Ayrıca oyuncak
türünden araç yapımında üstün el becerisine sahipti.
Babasının yönlendirmesiyle üniversite öğrenimine
tıp fakültesinde başladı, ama hekimlik onu
çekmiyordu.
Fiziğe, bu arada Archimedes'in
çalışmalarına özel bir ilgisi vardı.
49
Bir rastlantı olarak geometri üzerine dinlediği bir
konferans önüne yeni, kendisini büyüleyen bir dünya
açtı.
Tıp derslerini bir yana iterek önce kapı
aralıklarından,
sonra
kayıtlı
öğrencisi
olarak
matematik derslerini izlemeye başladı.
Ne var ki, bir süre sonra ailesinin geçim sıkıntısı
nedeniyle üniversiteden ayrılmak zorunda kaldı.
Geçimini özel dersler vererek kazanmaya başladı.
Kısa bir süre sonra kimi buluş ve çalışmalarıyla adını
duyuran
Galileo,
öğrenimini
yarıda
kestiği
üniversitesine
matematik okutmanı
olarak çağrıldı.
50
Dostları ilə paylaş: |