BİLİM TARİHİ
VII.BÖLÜM:
YENİ ÇAĞ’DA BİLİM
1
B) BİLİMSEL DEVRİM VE AYDINLANMA ÇAĞI
Bir bayrak yarışı gibi; bu çağı da diğer çağın bittiği
tarih olan M.S.1600 yılından başlatıp, M.S.1850
yılına kadar geleceğiz. Bu çağın özelliği de,
Çağdaş
Bilime doğru bir yolculuğa başlanacak olması
ve bu
yolda bilimin bir ivme kazandığının anlaşılmasıdır.
İncelemekte olduğumuz çağın, yaşanan büyük olayları
vardır. Bu olaylar öylesine büyüktür ki bütün bir
insanlık tarihi baştan yazılır olmuştur.
İnsanlığın
kaderinin değiştiği yıllar olmuştur.
2
Bu dönemde bir taraftan
Fransız
İhtilali
dünyaya yeni sloganlar
içinde yepyeni fikirler sunmuş,
diğer taraftan
Napolyon orduları
bütün bir Avrupa'yı savaşa
sürükleyip, Rusya'ya kadar
ilerlemiş ve Moskova önlerinde,
perişan bir şekilde, kışa
yenilerek bozguna uğramıştı.
3
Bu arada bilimin teknolojiye hız
vermesiyle, artık makineye
yönelmeye başlayan insan, her şeyi
o günün ölçüleri içinde hızlı ve seri
yapma bilincine erişiyordu.
Toplumlar değişmişti.
Artık nüfus-
yoğun toplumlar çağı yaşanıyordu
ve herkes bir şeyler yapmak, para
kazanmak ve daha iyi yaşamak
istiyordu.
4
İnsanlar parayı tanımıştı,
ekonomide devrimler
yapılıyordu.
Bankalar kuruluyor, sanayi kavramı,
üretim fikri olgunlaşıyordu.
Bu olgular toplumsal
olayları da ister istemez yönlendiriyor, çeşitli
kesimler kendi aralarında örgütleniyordu. Bu ise
beraberinde
liderlik
olgusunu
çıkarıyor
ve
geliştiriyordu.
5
Üretim kavramı, fabrikaların kurulmasını zorunlu hale
sokuyordu.
Bu ise yeni iş alanları açıyor, böylece
işçi
sınıfı
ortaya çıkıyordu. Bütün bunlar zamanla kalifiye
eleman kavramının ortaya çıkmasına neden oluyor ve
bu da bir eğitimi gerektiriyordu. Böylece
bilimin
uzantısına, ilk kez teknik konularda da araştırma ve
eğitim yapmak gibi bir boyut ekleniyordu.
6
BİLİM AKADEMİLERİ
Bilimin
17.
yüzyılda
devrim
niteliği
kazanan
gelişmesinde bazı kuruluşların rolüne de değinmek
gerekir.
Bunlar
bir
taraftan
üniversitelerin
faaliyetlerine destek olurken diğer taraftan çağın
gereksinimlerine uygun şekilde bilim adamlarını
desteklemişlerdir.
Bu
dönemde
artık
bilginler
yalnız
kendi
ülkelerindekilerle değil, öteki ülkelerin bilginleriyle
de haberleşmeye başlarlar.
İlişkiyi sağlayan kurumlar
ise
Bilimsel Dernekler
ve
Akademilerdir.
7
Dönemin en ünlü akademileri arasında,
Roma'da, 1603'te,
ACADEMİA DE LİCEİ;
Londra'da, 1662'de,
ROYAL SOCİETY;
Paris'te 1666'da
ACADEMİE DES SCİENCES;
Berlin'de, 1700'de,
BERLİN BİLİM AKADEMİSİ;
St-Petersburg'da, 1724'te,
ST-PETERSBURG
AKADEMİSİ
sayılabilir.
Sadece kimyaya tahsis edilmiş olan ilk kimya dergisi
LES
ANNALES DE CHİMİE
olup
1789'da
yayınlanmaya
başlamıştır. Bir çok Teknik ve Mühendislik Okulları da
açılmıştır. Böylece yeni bir dönem başlamıştır.
8
1651'de kurulan ilk akademi
ACADEMİA DEL
ÇIMENTO'dur.
Bu akademinin kurucuları arasında
Galilei'nin
öğrencileri
Viviani ve Toriçelli
de vardır.
Akademinin üyeleri arasında seçkin bilim adamlarını
görmek mümkündür. Bu bilim adamları sayısız
deneyler yapmışlardır. Akademi birçok bilimsel
çalışmayı desteklemiştir. Bunlar arasında
Toriçelli'nin
hava basıncıyla ilgili çalışmaları önemli yer tutar.
Ancak bir süre sonra din adamları bazı sakıncalı
faaliyetlerde bulunduğunu düşündüklerinden 1667'de
bu akademi kapatılmış ve hatta üyelerinden biri
engizisyonda cezalandırılmıştır.
9
17. yüzyılda kurulmuş olan akademilerden biri de
ROYAL SOCİETY'dir.
Kraliyet Bilim Akademisi diye
adlandırabileceğimiz bu akademi,
doğayı incelemek
ve bu alandaki çalışmaları destelemek gayesiyle
kurulmuş olup, ilkin gayri resmi olarak
Francis
Bacon'ın 1645'deki
deneylerini desteklemekle işe
başlamıştır. Bu akademide bilim adamlarının hemen
her dalda çalışmalarını yürütmüş olduğu görülür.
10
Kraliyet Bilim Akademisine üye olmak ayrıcalık olarak
nitelendirilmiştir. Üyeleri arasında, meşhur
fizikçi ve
kimyager BOYLE,
ilk defa mikroskop çalışmalarını
yayınlayan ve hücreye adını veren
ROBERT HOOKE'un
adları verilebilir. Bu kurum 1665'den itibaren
üyelerinin
çalışmalarını
PHİLOSOPHİCAL
TRANSACTİON OF ROYAL SOCİETY
adıyla
yayınlamaya başlamıştır.
İlk bilim dergisi olan bu dergi
bugün dahi yayınını sürdürmektedir.
Uluslararası bir
özellik taşıyan Kraliyet Bilim Akademisi, İngiliz olmayan
bilim adamlarının çalışmalarını da desteklemiş ve
yayınlamıştır. Bilim adamları eserlerini göndererek
değerlendirilmesini ve duyurulmasını talep etmişlerdir.
11
Dostları ilə paylaş: |