24
övladı, adam, insan, bəşər: Ayttılar naxaşlar ki; “Adəmini asrı köçürübiz,
yoxesə Tenqrini bolmasbiz köçürməgə”. Nəqqaşlar (rəssamlar İsaya) dedilər:
“Səni(n rəsmini) bir Adəm övladı kimi asan köçürürük (çəkirik), amma Tanrını
köçürmək (təsvir etmək) üçün bula bilmirik. Adəmininq 365 boğumu. Adəm
oğlunun 365 oynağı. Kördüx tanq adəmilər otlu xanatllar ki, xulux etiyirlər edi
bu tonğa da biz xorxtux yuvuxlanma ol yergə. Biz odlu qanadları olan işıqlı
Adəm övladları gördük. Onlar bu dona (mifik geyimə) qulluq edirdilər və biz o yerə
yaxınlaşmağa qorxduq. Adəmininq tarbiyatı. Adəm oğlunun təbiəti.
adəmilik // adəmlix (-ninq, -qə,-ni, -tə, -tən, -imni, -i, -inə, -in, -inə, -imiz, -
imizninq, -imizni) ism. – insanlıq, insan təbiəti, insanın mahiyyəti: Egər ki
ayrılmaxnı bilsə edi arakəl adəmilikində da Tenqrilikində, kerək edi aytma ki,
Söz Tenqri – tünəgün da Yisus Krisdos – bügün. Əgər həvvari Onun insanlıq və
Tanrılıq sifətlərinə ayrıldığını bilsəydi, gərək deyəydi: Tanrı-Söz dünən, amma İsa
Məsih bu gün. Kim ki xaytsa yazıxlarından igitliktə, anqa bağışlarmen uçmaxnı
yüzünə yüz kez. Da kim ki orta adəmilixinə xaytsa, anqar seksəninə seksən kez
bağışlarmen uçmaxnı. Kim ki günahlarından gəncliyində qayıtsa (geri dönsə),
ona onun yüzünə qarşı cənnəti yüz dəfə bağışlaram. Kim ki orta yaşlarında qayıtsa
onun səksəninə cənnəti səksən dəfə bağışlaram. Eki türlü bardır səbəp: adəmilik
tarbiyatından da törədən. İki cür səbəb var: insan təbiətindən və Törədən
(qanunlardan qaynaqlanan səbəb). Da boldu eki tügəl tarbiyattan Tenqrilikninq
da adəmilikninq bir boy tügəl. Və oldu iki təkmil təbiətdən – Tanrılıq təbiətindən
və insanlq təbiətindən bir kamil tam. Men kristanmen da adəmiliktə
ündəliyirmen Mariane. Mən xristianam (məsihiyəm), insanlıq təbiətimcə məni
Mariane adlandırırlar.
adəmlik Bax: adəmilik // adəmlix
adət (-ninq, -qə, -ni, -i, -imizgə, -lər, -lərgə, -ləri, -ləringiz) ism. (< azər. < ər.)
– adət, adət-ənənə, hər hansı bir xalqın həyatında kök salmış ənənə, alışqanlıq,
alışılmış şey və ya hərəkət: Adət buyurur. Adət buyurur. Adətgə görə. Adətə
görə. Adətimizgə görə. Adətimizə görə.
adətçə zrf. (< adət azər. < ər.) – adətən, adəti üzrə, bir qayda olaraq, mütəmadi
olaraq, həmişə
Addrianos Bax: Adrianos
aden (-də, -i) ism.(aram) – məşhər, məhkəmə, məhkəmə salonu: Burungi
adendə kimesə manqa boluşmadı, yoxsa barçası saldılar meni (ll Tim.4: 16).
Birinci məhkəmədə kimsə mənə kömək etmədi, əksinə, hamısı məni tərk etdi.
Mununqki haybatlıx adeni qorunmax, xaysı ki bu cuhutqa qorundu, Ata
Tenqrininq zorqundan u küçündən. Ata Tanrının qüdrət və hökmü ilə cuhuta
(yəhudiyə) görünən möhtəşəm məhkəmənin təsviri belədir.
adeni Bax: aden
Adirna Bax: Ədirnə
Adonida x. ism. (< yun. Adonis) – Adonis. Kipr çarı Kinirin və onun qızı
Mirranın oğlu, qədim yunan sevgi tanrıçası Afroditanın sevgilisi. Qısqanc Arey
tərəfindən öldürülən Adonida Afrodita tərəfindən çiçəyə çevrildilmişdi. Payızın
gəlişi ilə ona matəm saxlanılar, ağılar deyilər, yazın gəlişi ilə isə dirilişi naminə
bayram edilərdi. Bu personajın prototipi rolunda qədim şumerlərin çobanlar və
25
təbiət tanrsı Dumuzi çıxış etməkdədir. Dumuzi kultunu şumerlərdən alan akkadlar
və onların varisləri babillilər Dumuziyə “Təmmuz” deyirdilər ki, yunanlar da
sonradan onu “Dionis”ə çevirmişlər.
Adrianos // Adriyanos // Addrianos x. ism. – Roma imperatoru Publiy Eliy
Adrian Trayan (76-138)
afat ~ (-nı, -ta) ism. (< azər. < ər.).- afət, bədbəxtlik, fəlakət, təbii fəlakət,
epidemiya: Bu yazıxlar üçün Tenqri türlü-türlü yaman berir dunyanınq
üstünə: xılıç, açlıx, olcalıx, afat, nahlı ölüm. Bu günahlara görə Tanrı dünyaya
cürəbəcür fəlakətlər göndərir; qılınc, aclıq, əsirlik, gözlənilmz (vaxtdan əvvəl)
ölüm. Kötür öcəşməxinqni yaratkanlarınqdan, açlıxnı, xılıç kötürməxni, afatnı,
xardaşlıxımıznı bizim saxla tügəl sövüktə tirilmə birliktə. Çək qəzəbini öz
yaratdıqlarından, aclığını, qılıncını, təbii fəlakətini, bizim tam sevgi və
qardaşlığımızı saxla ki, birgə yaşayaq.
ağa (-nınq; -sı, -sın; -lar, -larnınq, -larğa, -lardan, -larım, -larımda; -larımız; -
ları, -larına, -larından) // aha (-sına; -lar, -larğa) ism. - 1. böyük qardaş: Niğol Can
oğlu, Sultannınq ağası. Niğol Can oğlu, Sultanın böyük qardaşı. 2. ağa: Sultan
yeniçeri ağasın yürəklənip xondikar mənzul etti. Sultan qəzəblənib, yeniçərilərin
ağasını – xotkarı vəzifəsindən azad etdi.
ağaç (-nınq; -qa, -nı; -ta, -tan, -tandır, -lar, -larnınq, -larğa, -lardan, -larım, -
larımda; -larımız; -ları, -larına, -larından) // ahaç (-tan; -ına) // axaç ism. – ağac,
dəyənək, zopa: Xadaldi xaçqa ki, bizni çeşkay baqdan da baqışlağay aqaçın
tirlikninq ornuna ağaçınınq ölümnünq. Xaça mıxlandı ki, bizi bağlardan azad
etsin və ölüm ağacı əvəzinə həyat ağacı bağışlasın. Eki bazıx ağaçtır, ne üsnə
kemidir, burnuna kemininq yabuşupturlar. Gəminin üzərlərində qərar tapdığı
iki möhkəm şalban gəminin burun tərəfində pərçimləniblər. Anq... ağaçlar bilə
tüvüp sürgənlərni. Xatırla... necə ağacla döyüb səni qovurdular.
ağaça ism. – əmi, atanın qardaşı: Ağaça ya atam xardaşı. Əmi və ya atamın
qardaşı.
ağa-xardaş // aha-xardaş ism. – qardaşlar, böyük və kiçik qardaşlar.
ağalıx (-nınq, -qaa; -ınq; -ların) ism. – ağalıq, hakimiyyət, hökmranlq: Bergin
manqa sövünçlükün xutxarılma anınq da can ağalıxınq bilə seninq toxtat
meni. (Məz. 50/51: 14). Məni azad et hökmünlə, qan tökmək təqsirindən məni
qurtar.
ağarlan ~ Bax: ağırlan ~
ağart
// axart
~ fel. (TZ) – ağartmaq.
ağart ağın Bax: axart ~
ağça Bax: axça
ağit // tağit – ibrani əlifbasının hərflərindən birinin adı. Bu kəlmə alban
(qarqar-qıpçaq) əlyazmalarından yalnız “Zəbur”un yer aldığı əlyazmalarda, ibrani
hərflərinin adı çəkilən məzmurlarda (Məzmur 119) işlənməkdədir.
ağı ~ (nqnınq, -nqnı) ism. – 1. acı (dad); 2. acı, üzüntü, dərd, kədər, təəssüf,
ağrı:
Oşta haqsız xazğandı törəsizlikni, yüklıdi ağını da toğurdı törəsizlikni (Məz. 7:
15). Pislər hiyləyə hamilə olar, şər üçün ağrı çəkər, yalan doğar. 3. acıq:
Xorxuludur öçəşməxi ağinqnınq seninq yazıxlılar üsnə. Sənin günahkarlara
Dostları ilə paylaş: |
