293
xoxula ~ fel. – qoxulamaq
xoxulan ~ fel. – qoxulanmaq
xol (-nunq, -ğa, -nu, -da, -dan, -um, -umnunq, -umnunqdur, -uma, -umnu, -
umdan, -unq, -unqnunq, -unqa, -ınqa, -unqamen, -unqadır, -unqnu, -unqda, -
unqdadır, -unqdan, -u, -ununq, -una, -unadır, -un, -unu, -unda, -undan, -umuz, -
umuznunq, -umuzğa, -umuzğadır, -umuznu, -umuzdadır, -umuzdan, -unquz, -
unquznu, -unquzda, -unquzdan, -lar, -larnınq, -larnı, -lardan, -larım, -larımnınq, -
larıma, -larımnı, -larımda, -larınq, -larınqnınq, -larınqnı, -larınqda, -larımız, -
larımıznınq, -larımıznı, -larımızda, -larınqız, -larınqıznı, -ları, -larınınq, -larına, -
ların, -larında, -larından) // qol (-ları) ism. - əl: Xol yazıxı bilə yazixlımen: Artıx
alıp, eksik beripmen, alıp yaşırıpmen, kişininqkinə xıyıpmen, sadağa
bermiyirmen, aldapmen, zirgel etipmen, urupmen, xanatıpmen, yazıx da uyat
yergə xol uzatıpmen, ne xadar bolupmen dinsizlik, cansızlıx etmə, etipmen, ol
xadar canıma xıyıpmen ki, bir boğunumnu sağ da yazıxsız Tenqrigə
saxlamıyırmen, meğa Tenqrigə. Əlimlə günaha batmışam: çox alıb, az vermişəm,
alarkən gizlədir, özgə malını qorumurdum, sədəqə vermir, dələduzluq, zoraklıq
edir, döyür, qan tökür, zina və əxlaqsız yerlərə əl uzadırdım. Nə qədər allahsızlıq,
insafsızlıq varsa, hamısını etmişəm. Canıma o qədər qəsd etmişəm ki, indi Tanrı
qarşısında sağ-salamat bircə dənə də əzam qalmayıb.
Da turğuzdunq anı üstünə xol işinqninq seninq // Da xoydunq barça
xolunqdan yaratılğanlar üsnə anı (Məz. 8: 7).
Əllərinin işləri üzərində onu hökmdar etdin.
Hər şeyi onun ayağının altına qoydun:
xol ~ (-ma, -mağa, -ayım, -ıyım, -ğın, -sun, -ıyıx, -alıx, -unquz, -sunlar, -dum, -
dunq, -du, -dı, -dux, -duq, -dunquz, -dunqız, -dular, -madınq, -madı, -uptur, -up
edilər, -armen, -arsen, -ar, -arbiz, -arlar, -man, -mas, -maslar, -ar edim, -ar edi, -
arlar edi, -mas edix, -ıy edi, -ıy edilər, -uyurmen, -uyırmen, -ıyırmen, -ıyırsen, -uyır,
-uyr, -ıyır, -uyırbiz, -ıyırbiz, -ıyırsiz, -ıyırlar, -mıyırsiz, -ıyır edi, -ıybiz, -ğaymen, -
ğaysen, -ğay, -ğaybiz, -ğaysiz, -ğaylar, -sam, -sa, -sax, -sanqız, -salar, -sarmen, -
sarsen, -sar, -sarlar, -ğan, -ğannı, -ğanda, -ğanıma, -ğanınq, -ğanlarğa, -mağan, -
max, -maxqa, -maxta, -maxıma, -maxımda, -maxınq, -maxı, -maxlar, -up) fel. –
diləmək, xahiş etmək, dua etmək:
-Kimni xoldunq sen?
-Tenqrini xoldum men.
-Kimdən dilədin sən?
-Tanrıdan dilədim mən.
-Kimni xolarsen?
-Atamnı menim.
-Kimə dua edərsən?
-Atama.
-Kimlərni xolarsen?
-Canlarnı.
-Kimlərdən xahiş edirsən?
-Ruhlardan.
-Kimlərni xolarlar bular ya alar?
294
-Tenqrini xolıyırlar oşta bular ya alar.
-Kimə dua edirlər bunlar ya onlar?
-Tanrıya dua edirlər işdə onlar ya bunlar.
Hali kimni xolıyırmen men?
-Tenqrini.
-Hələ kimdən diləyirəm mən?
-Tanrıdan (Qriqori Hamamanın “Alban dilinin qrammatikası” əsərindən).
Dügül ki xolıyırmen bermə anı; yoxsa xolıyırmen yemişni ki, yığıdır
sözünqüzdə sizinq (Fil. 4: 17). Mən sizdən əməl diləmirəm; amma sözlərinizin
barını diləyirəm.
xolay (-dır, -ına) sif. – asan
xol-ayax ism. - əl-ayaq: 5-inçisi xolu-ayaxıdır. 5-cisi əl-ayağıdır.
xolayla ~ fel. – asanlaşmaq, yüngülləşmək: Xolaylamaxı yazıxlardan...
Günahlardan yüngülləşməyi...
xolaylat ~ fel. – asanlaşdırmaq, yüngülləşdirmək
xolaylıx ism. – yüngüllük
xolbağı ism. – qolbağ
xolbitik (-imni, -in, -indən, -imiz, -imizni) ism. - əlyazma, əl yazısı, əllə
yazılmış sənəd, sənəd: Da buzdu xolbitikin bizim hağarağlıxımıznınq buyruxu
bilə kensininq, xaysı ki bizgə hağarağ edi (Kol. 2: 14). Tələbləri ilə əleyhimizə və
zərərimizə olan borc sənədini ləğv etdi.
xollu sif. – qollu, əlli
xolmaxlıx Bax: xoltxa
xolsuz sif. - əlsiz
xoltxa (-nınq, -ğa, -nı, -da, -dadırlar, -dan, -m, -mnınq, -ma, -mnı, -nq, -nqa, -
nqnı, -sı, -sına, -sın, -sında, -sından, -mız, -mıznınq, -mıznı, -nqız, -nqızğa, -nqıznı,
-nqızdan, -lardan, -larıma, -larına, -ların) ism. – dilək, xahiş, dua: Nemə
xayğurmanqız, yoxsa barça alğış bilə da xoltxa bilə, şükürlük bilə xoltxanqız
sizinq belgili bolsun alnına Tenqrininq (Fil. 4: 6). Heç nə barədə narahat
olmayın, amma qoy hər dəfə dua, xahiş və şükranlığınız Tanrı qarşısında qəbul
görsün. Yohanes Karneçinınq aytkanı. “Xoltxa surp Asduacacingə xarşı”.
Yohanes Karneçinin sözləri: “Müqəddəs Tanrı Anasına dua”. Yohannes
Karneçinininq aytkanı. “Xoltxa Biy Tenqridən”. Yohanes Karneçinin sözləri:
“Rəbbimiz Tanrıya dua”. Xoltxası Yovhannes Sarğavaq vartabedninq aytkanı.
İlahiyyatçı Yohannes Sarğavağın (diakonun) sözləri və duası. İşit, Tenqri,
xoltxama (alğışıma) menim (alğışıma, Tenqri, yalbarğanıma // yalbarmaxımda
menim) sanqa, xorxusundan duşmannınq xutxar boyumnu (canımnı) menim
(Məz. 63/64: 2).
Ey Allah, eşit səsimi, Sənə şikayət edirəm,
Həyatımı düşmən vahiməsindən qoru.
Pislərin fəndlərindən,
Şər iş görənlərin vəlvələsindən
Məni qoru.
xoltxaçı (-dır) ism. – duaçı
xoltux ism. – qoltuq
Dostları ilə paylaş: |
