51
GQT-3
3,2
2,00
180,80
1x1,05
0,80
Axıncaçay
GQT-4
1,5
2,91
58,40
1x1,15
1,20
C
əmi: Tovuz
ərazisində
4
10,5
Şəmkir
Şəmkirçay
GQŞ-1
4,0
4,46
155,60
1x1.14
1,20
GQŞ-2
0,8
2,46
36,90
1x0,90
2,00
Z
əyəmçay
GQŞ-3
3,6
5,59
72,90
1x1,35
2,00
GQŞ-4
5
5,59
101,30
1x1,40
2,00
GQŞ-5
5,0
5,59
101,30
1x1,00
2,00
GQŞ-6
5,0
5,59
101,30
1x1,20
2,00
C
əmi: Şəmkir
ərazisində
6
23,4
Goranboy
Kür
əkçay
GQK-1
4,8
3,50
154,80
1x1,10
1,50
GQK-2
3,0
2,83
120,00
1x1,20
1,20
GQK-3
3,0
2,83
120,00
1x1,25
1,20
Gorançay
GQK-4
3,0
2,33
120,00
1x1,20
1,20
GQK-5
3,0
2,33
120,00
1x1,10
1,20
GQK-6
2,3
2,33
92,00
1x1,15
1,20
GQK-7
2,3
2,33
92,00
1x1,30
1,20
GQK-8
2,2
2,33
88,00
1x1,35
1,20
GQK-9
2,0
2,33
80,00
1x1,40
1,20
GQK-10
1,4
2,33
56,00
1x1,30
1,20
İncəçay
GQK-11
3,4
2,87
129,80
1x1,20
0,80
GQK-12
3,0
2,87
124,50
1x1,15
0,80
C
əmi: Goranboy
ərazisində
12
33,4
C
əmi: Gəncə-
Qazax iqtisadi
rayonu üçün
32
96,2
52
Hazırda Şəmkirçay üzərində yeni su anbarı və Su elektrik stansiyası tikilir.
•
SES-in gücü: 24438 kVt
•
İllik enerji hasilatı: 56 mln kVt saat
•
Şəkil 2.7. Şəmkirçay su elektrik stansiyasının inşası
2.8
Tullantıların daşınması
Regionda ekoloji vəziyyət ciddi problemlərə səbəb olur.
Gəncə şəhərində görülən “Tullantıların Birgə İdarəedilməsi” layihəsi şəhər icra hakimiyyəti,
Azərbaycan İqtisadi İnkişaf Nazirliyi və Alman KFW Bankı tərəfindən yerinə yetirilir.
Vesti.az saytının məlumatına görə Gəncədə təqdim olunan 96-100 t tullantının orta hesabla 98%-
i məişət tullantılarının payına düşür. Burada zibilin yandırılması ətraf mühitə mənfi təsir göstərir,
lakin bu layihənin məqsədi bərk tullantıların daha zərərsiz məhv edilməsindən ibarətdir.
Layihə bərk tullantıların toplanması və emalı üçün yeni qaydalar təklif edir.
Kağız, şüşə, plastik və metal tullantıların ayrılıqda emalı və onlardan gübrə istehsalı təklif edilir.
Layihənin həyata keçməsi nəticəsində ətraf mühitdə emissiyaların 80 % azalacağı nəzərdə tutulur.
KFW bankının krediti hesabına tullantı emalı zavodunun tikintisini gələn iki il ərzində bitirmək
planlaşdırılır. Gəncədə kanalizasiya sisteminin yenidən qurulması və Gəncə inventar sisteminin
yenilənməsi eyni bank tərəfindən maliyyələşdirilir.
Kompleks tədbirlər-təmizləmə sistemlərinin tətbiqi, məişət tullantılarının yığışdırılması və
emalı, nəqliyyat sistemində sərt standartların qoyulması, suyun keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması
regionda ekoloji vəziyyətin dəyişməsi üçün vacibdir. Vətəndaşların müxtəlif maarifləndirmə
tədbirləri ilə ekoloji bilik səviyyələri artırılır.
53
2.9
Meşələr
Ağstafa rayonunda 0.35 km
2
ərazini, Gəncəçay hövzəsində
101 km
2
, Qoşqarçay hövzəsində 11
km
2
və Tovuzçay hövzəsində 78 km
2
ərazini meşələr tutur. (Şəkil 2.8).
.
Şəkil 2.8. Regionda meşə örtyüyü.
Meşələrin əsas hissəsi sahilboyu meşələrdir (çaybasar meşələr-Tuqay meşələri). Burada
yaradılmış Qarayazı Milli parkında adları Qırmızı kitaba daxil edilmiş bitki növləri və quşlar
qorunur.
Hövzə üçün yenidən meşəsalma planının hazırlanması təklif edilir. Meşə massivi təbii bitki
örtüyünün əhalinin fəaliyyəti nəticəsində seyrəldiyi ərazilərdə və,
torpaq eroziyasına həssas ərazilərdə,
əsas su təbəqələrini bərpa edə bilən ərazilərdə,
çayları təbii axım rejiminə (sürüşmələr, daşqınlar azalacaq və minimal axım artacaq) qaytara
bilən ərazilərdə,
yerli əhali üçün əsas meşə xidmətlərini təmin edə bilən və turistləri cəlb edən ərazilərdə
bərpa edilməlidir.
Meşə massivlərinin bərpa olunması ilkin biomüxtəlifliyə malik meşələrin yaradılması ilə
nəticələnəcək. Meşə massivinin bərpa olunması layihəsinə daxil edilə bilən fəaliyyətlər
aşağıdakılardır:
1.
Hövzədə ilkin bitki örtüyü xəritəsinin tərtibi
2.
Meşə massivinin bərpa olunması üçün münasib ərazilərin müəyyənləşdirilməsi
3. Yen
i salınmış meşələrin mühafizəsi.
Dostları ilə paylaş: |