Bilim sohasi: 100000 gumanitar soha
Mustaqil ta’limning topshiriqlari bo’yicha tavsiyalar
Yüklə 0,87 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2.4. Fanni o’qitish jarayonini tashkil etish va o’tkazish bo’yicha tavsiyalar
- Mavzu Ajratilgan soat Mashg’ulot o’tiladigan hafta
- Ta’lim vositalari Foydalanilgan Adabiyotlar ro’yxati Mustaqil i ta’lim topshi-riqlari
- 2.6. Didaktik vositalar. 1. Jihozlar va uskunalar, moslamalar
- 2. Video audio uskunalar
- 2.8. Baholash mezonlari.
- Ball Baho Magistrning bilim darajasi
- Nazorat turi Nazorat shakllari Har bir nazorat uchun belgilangan maksimal ball
- Jami 100 12 100
- Elektron ta’lim resurslari
- SINFDAN TASHQARI ISHLARNI TASHKIL QILISH VA O’TKAZISH ma’ruzalarini o’rganish bo’yicha TA’LIM TEXNOLOGIYaSI
- O’zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov
2.3. Mustaqil ta’limning topshiriqlari bo’yicha tavsiyalar. Mustaqil ta’lim mavzusi magistrlar mustaqil o’rganadigan ma’ruza, amaliy (seminar yoki lobaratoriya) mavzularidan iborat bo’ladi. Mustaqil ta’lim magistrlarning nazariy bilimlarini mustaxkamlashga, mavzularni tushunish qobiliyatini maksimal darajada rivojlanishga, umumiy dunyo qarashini kengaytirishga yordam beradi. Mustaqil ta’lim jarayonida magistr mustaqil ishlarni o’qituvchi ko’rsatmasiga binoan bajaradilar (referat tayyorlash, konspektlar tayyorlash, mavzu yuzasidan bukletlar, al’bomlar tayyorlash, maketlar chizish va uni tayyorlash internet materiallarini mustaqil tayyorlab kelish). 2.4. Fanni o’qitish jarayonini tashkil etish va o’tkazish bo’yicha tavsiyalar Magistrlarning «Sinfdan tashqari ishlarni tashkil qilish va o’tkazish» fanini o’zlashtirishlari uchun o’qitishning ilg’or va zamonaviy usullardan foydalanish, yangi innovasion – pedagogik texnologiyalarni tadbiq qilish muhim axamiyatga egadir. Fanni o’zlashtirishda darslik, o’quv va uslubiy qo’llanmalar, ma’ruza matnlari, tarqatma materiallar, elektron materiallar, virtual stentlardan va sport jihozlaridan foydalaniladi. Fanni o’qitishdagi yangi texnologiyalar “Klaster”, “Bumerang”, “Sinkveyn”, “Agarda men”, “Zanjir”, “Yechim daraxti” metodlaridan, foydalaniladi. Ma’ruza va seminar darslariga mos ravishdagi ilg’or pedagogik texnologiyalardan foydalaniladi 2.5. Taqvim mavzui reja
2.6. Didaktik vositalar. 1. Jihozlar va uskunalar, moslamalar: Sinfdan tashqari ishlarni tashkil qilish va o’tkazish bo’yicha kerak bo’ladigan barcha vositalar, turli xil fanga mos keladigan plakatlar, elektron doska –Hitachi, LCD monitor, elektron ko’rsatkich. 2. Video audio uskunalar: video, audiomagnitovon, ovoz kuchaytirgich. 3. Kompyuter va multimediali vositalar: kompyuter, Dell tipidagi proektor, DVD- diskovod, Web- kamera, video – ko’z (glazok). 2.7. ON va YN savollari 1. Sport to’garagini tashkil qilish va o’tkazish metodikasi. 2. Maktabda kun tartibda o’tkaziladigan sog`lomlashtirish tadbirlarining ahamiyati 3. Kasb-xunar kollejlarida jismoniy tarbiya darsi jarayonida pedagogik texnologiyalardan samarali foydalanishni tarbiyalash metodikasi 4. Yuqori sinf o’quvchilarining jismoniy tayyorgarligini yaxshilashda umumiy va maxsus jismoniy mashqlardan foydalanish metodikasi 5. Maktablarda turizmni rivojlantirishning ahamiyati 6. Kasb-xunar kollejlarda “balli qizlar” ommaviy sport bayramini tashkil etish 7. Kuch qobiliyatlarini tarbiyalash metodikasi 8. Quvnoq startlarni tashkil etish va o’tkazishning ahamiyati» 9. Kasb-xunar kolleji o’quvchilarini jismoniy tarbiyalash xususiyatlari 10. Maktab kun tartibida o’tkaziladigan sog`lomlashtirish tadbirlarining ahamiyati
Magitrning “Sinfdan tashqari ishlarni tashkil qilish va o’tkazish” fani bo’yicha bilim, ko’nikma va malakalarini baholashda quyidagi mezonlarga asoslaniladi.
Reyting jadvali.
III. O’quv-uslubiy adabiyotlar va elektron ta’lim resurslari ro’yxati Asosiy darslik va o’quv qo’llanmalar 1. Maxkamdjanov K.M. Sport bayramlarini tashkil qilish va o’tkazish. Darslik 2008 y. 2. Maxkamdjanov K.M va boshqalar. “1-2-3-4 sinflarda jismoniy tarbiya” Toshkent, 2004-2008 y. 3. Tulenova X.B., P.Xodjayev va boshqalar. Jismoniy madaniyat nazariyasi va metodikasi “Iqtisod-moliya” Toshkent 2012 y. Qo’shimcha adabiyotlar 1. Abdullaev A., Xonkeldiev SH. Jismoniy tarbiya nazariyasi va metodikasi Toshkent., O’zbekiston Davlat jismoniy tarbiya instituti, 2005 yil. 2. Livisskiy A.N Maktabgacha yoshdagi bolalarni jismoniy tarbiya nazariyasi va metodikasi Toshkent: 1995 yil. 3. Salomov R.S. Sport mashg’ulotning nazariy asoslari – Toshkent., O’zbekiston Davlat jismoniy tarbiya instituti, 2005 yil. 4. Goncharova O.V. Yosh sportchilarning jismoniy qobiliyatlarini rivojlantirish Toshkent., O’zbekiston Davlat jismoniy tarbiya instituti 2005 yil. 5. Maxkamdjonov K.M., Tulenova X.B. Jismoniy tarbiya nazariyasi va metodikasi – Toshkent TDPU, 2001-2002 yil Elektron ta’lim resurslari 1. www.tdpu.uz 2. www.pedagog.uz 3. www.ziyonet.uz 4. www.edu.uz Kafedra mudiri: ___________ K.D. Raximqulov
Toshkent – 2015 y Ushbu uslubiy qo’llanmada “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”ni hayotga tadbiq etishning ustuvor yo’nalishdan biri OO’Yu va akademik litsey, kasb-xunar kollejlarida faoliyat ko’rsatayotgan pedagogik xodimlar salohiyatini zamon talabalari darajasiga ko’tarishdan iborat. Jismoniy tarbiya o’qituvchilarining, sport mutaxassislarning, ustoz-murabbiylarning chuqur bilim, yuksak malaka, boy tajriba va mahoratga ega bo’lishi, har tomonlama yetuk, ma’naviy barkamol kadrlar tayyorlash garovidir. Zero ustozlar har jixatdan shogirdlariga namuna bo’la olsagina kelajakka ishonchli zamin tayyorlanadi. Bunga erishish uchun o’qituvchilar tinimsiz izlanishlari, o’z bilim va malakalarini oshirib borishning barcha imkoniyat va vositalardan samarali foydalanishlari zarur. Rivojlangan mamlakatlar o’quv muassasalaridagi zamonaviy ta’lim texnologiyalari, ilg’or tajribalar bilan tanishishlari, uni o’quv muassasalarida qo’llay bilishlari lozim. SHuningdek, ijtimoiy tajribalarini va takomillashuvini o’rgatishda o’qitishning texnologiyalashtirish qoidalari, usul, vositalaridan foydalanishning ta’lim texnologiyasi keltirilgan. Tuzuvchilar:
SO’Z BOSHI O’zbekiston Respublikasining Prezidenti I.A.Karimov mustaqillikka bulish va uning istiqbolida aholi salomatligining o’ta qimmatligi va unga ega erishish yo’llarini katta ko’tarinkilik bilan izhor qilib bergan. Ya’ni: “Bizning ota-bobolarimiz kishilar bilan uchrashganda yoki xayrlashganda, avvalo, chin yurakdan salomatlik tilashgan. Bizning zamonamiz bahodirlarga va himoyachilarimiz bo’lgan polvonlar va botirlarga bu an’analar boy meros xisoblanadi va ularni mehr bilan parvarish qilib kelmoqda. Bugungi kunda hamma joyda sportning milliy turlari qayta tiklanmoqda. O’zining salomatligi haqida shaxsan g’amxo’rlik qilib borish madaniyatini yoshlikdan, maktab, mahalla, sog’liqni saqlash tizimi, jismoniy tarbiya va sport tashkilotlari ko’magida singdirish kerak”, - deb haqli ravishda aytgan. Jismoniy tarbiyaning boshqa turlari kabi gimnastika afzalliklari hammaga ma’lum bo’lib, u mutaxassislar tomonidan ham, mashqlarni bajaruvchilar tomonidan ham munosib baholangan. Hamma gimnastika mashqlari yordami bilan kuchlilik, chaqqonlik, epchillik kabi jismoniy fazilatlarni o’stirish mumkin deb hisoblaydi. Ritmik gimnastikaga kelsak, shuni aytish kerakki, har bir mashqni bir necha bor takrorlash bilan muzika sadolari ostida bir soat davomida muntazam qilingan harakat Kuper aerobikasi kabi fiziologik samarani beradi. Jismoniy tarbiya va sport komiteti mamlakatda Sinfdan tashqari ishlarni tashkil qilish va o’tkazishni rivojlantirish haqida maxsus qaror qabul qildi. Lekin bundan ritmik gimnastika fizkulьtura va sportning barcha vositalari va formalari o’rnini olishi mumkin degan xulosa kelib chiqmasligi kerak. Jismoniy tarbiyaning tarkib topgan sistemasiga shunchaki bir qo’shimchadir. «Sovetskiy sport» gazetasining 1985 yil 6 yanvardagi sonida berilgan maqolada so’nggi yillarda ritmik gimnastikani qo’llash munosabati bilan yuzaga kelgan salbiy hodisalar ochib tashlandi. SHuningdek ritmik gimnastika malakasiz pedagoglar tomonidan olib borilishi, uni yetarli meditsina nazorati ostida o’tkazilmasligi, u bilan sog’lig’iga ziyon yetkazadigan darajada shug’ullanmaslik kabi masalalar ham maqolada ko’rsatib o’tildi. Atletik gimnastika va karate ommalashib ketganda ham shunday hodisa ro’y berganligi sababli sportning bu turlari bilan shug’ullanish chegaralangan edi. SHuning uchun keng aholi orasida ritmik gimnastika to’g’risida ham asosiy nazariy va amaliy bilimlarni tushuntira bilishlik va propaganda qilish muhim ahamiyatga ega. SHu nuqtai nazardan quyida biz ritmik gimnastika haqida hozirgi kunga qadar mavjud bo’lgan ma’lumotlarni sistemaga solib berishga harakat qildik. «Biz farzandlarimizning nafaqat jismoniy va ma’naviy sog’lom o’sishi, balki ularning eng zamonaviy intellektual bilimlarga ega bo’lgan, uyg’un rivojlangan insonlar bo’lib, XXI asr talabalariga to’liq javob beradigan barkamol avlod bo’lib voyaga yetishi uchun zarur barcha imkoniyat va sharoitlarni yaratishni o’z oldimizga maqsad qilib qo’yganmiz» O’zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov O’zbekiston Respublikasining “Ta’lim to’g’risida” gi qonun hamda «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi»da ham yosh avlodni jismonan baquvvat qilib tarbiyalashda chuqur va mustaxkam bilim berishda milliy an’analardan foydalanishga katta e’tibor berilmoqda. SHunday ekan jismoniy ta’lim jarayonida ham milliy an’analardan foydalanishni takomillashtirish bugungi kunning dolzarb muammosi bo’lib xisoblanadi. Mamalakatimizda amalga oshirilayotgan “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”ga muvofiq o’sib kelayotgan yosh avlodni jismoniy va ma’naviy salomatligini shakllantirishning sog’lom turmush tarziga intilish va sportga mehr muxabbatini singdirishning g’oyat muxim sharti ommaviy sportni rivojlantirishdir. Asta-sekin o’quvchi va talabalar uchun sport o’yinlarining uch bosqichli, ya’ni “Umid nihollari”, “Barkamol avlod” va “Universiada” musobaqalari ommaviylashib bormoqda. “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”ni hayotga tadbiq etishning ustuvor yo’nalishdan biri OO’Yu va akademik litsey, kasb-xunar kollejlarida faoliyat ko’rsatayotgan pedagogik xodimlar salohiyatini zamon talabalari darajasiga ko’tarishdan iborat. Jismoniy tarbiya o’qituvchilarining, sport mutaxassislarning, ustoz-murabbiylarning chuqur bilim, yuksak malaka, boy tajriba va mahoratga ega bo’lishi, har tomonlama yetuk, ma’naviy barkamol kadrlar tayyorlash garovidir. Zero ustozlar har jixatdan shogirdlariga namuna bo’la olsagina kelajakka ishonchli zamin tayyorlanadi. Bunga erishish uchun o’qituvchilar tinimsiz izlanishlari, o’z bilim va malakalarini oshirib borishning barcha imkoniyat va vositalardan samarali foydalanishlari zarur. Rivojlangan mamlakatlar o’quv muassasalaridagi zamonaviy ta’lim texnologiyalari, ilg’or tajribalar bilan tanishishlari, uni o’quv yurtlarida qo’llay bilishlari lozim. Xalqimizning “Tani sog’liq – tuman boylik” degan naqliga amal qilgan holda aytish joizki, eng to’g’ri yo’l – bu yoshlarni jismoniy tarbiya va sportga yo’naltirishdir. Agar yosh avlod bo’sh vaqtini sportga bag’ishlasa, demak, u o’zining ezgu-niyatlarini ro’yobga chiqarishga bag’ishladi degani. Yosh avlodning Tani sog’lom bo’lgani sayin uning aqli va tafakkurlash qobiliyati tiniqlashadi, ya’ni ma’naviy pok va jismonan baquvvat avlod tarbiyalangan bo’ladi. Jahon sog’liqni saqlash tashkiloti (JSST) ma’lumotlari va akademik Yu.P.Lisitsinning ilmiy tadqiqotlariga asosan inson sog’lig’i quyidagi omillarga: turmush tarziga – 55%, irsiyat (nasl) omillariga – 18%, atrof-muxit (ekologiya) omillariga – 17% va sog’liqni saqlash ishlarini ahvoliga - 10% cha bog’liq ekanligi aniqlangan. Demak, sog’lom turmush tarzini shakllantirish, ya’ni zararli odatlardan xoli bo’lish va sport bilan doimiy shug’ullanish holatlari inson salomatligini asrashda asosiy omillardan biri bo’lib xisoblanar ekan. Maktab yoshidagi bolalarning jismoniy tarbiyasi O’zbekiston jismoniy tarbiya tizimining asosiy bo’limi bo’lib hisoblanadi. Bu eng katta bo’lim bo’lib, bunda o’quvchilar bilim, tajriba va harakat mahoratini 9 yil mobaynida oshirishlari hamda 3 yil akademik litsey yoki kasb-hunar kollejlarda davom etishlari ko’zda tutilgan, demak 12 yil mobaynida. Ilmiy texnika taraqqiyoti sharoitida kishilarning mehnat vazifalari o’zgarib turadi. Bunda jismoniy mehnat kamayib, aqliy mehnat ko’payib boradi. SHu boisdan jismoniy tayyorgarlikka bo’lgan talab oshib boradi. Hozirgi paytlarda gazeta sahifalarida tibbiyot xodimlari "gipodinamiya", ya’ni jismoniy mashqlar, jismoniy mehnat, faol harakat insoniyat faoliyatida kundan-kunga kamayib borayotganligi haqida tashvishlanib gapirmoqdalar. Bu esa o’z navbatida asr kasalligi - yurak-tomir kasalligining yildan-yilga ortishiga sababchi bo’lmoqda. SHifokorlar fikricha, bu kasallikning oldini olishning zaruriy vositalaridan biri ko’proq harakat qilish va jismoniy mashqlar bilan shug’ullanishdir, hamda "tabiatning sog’lomlashtirish kuchlari" dan unumli foydalana olish katta ahamiyatga ega. Maktabda jismoniy tarbiyani takomillashtirish, o’quv tarbiya ishlarini yaxshilashning tarkibiy qismi hisoblanadi va "Sog’lom avlod uchun" istiqlol dasturi (1993) , "Ta’lim to’g’risida" gi qonun hamda "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi" (29 avgust 1997) talablarini amalga oshirish uchun o’z hissasini qo’shadi. So’nggi yillarda maktab o’quvchilarining hayot uchun zarur gigienik qoidalarni mukammal bilmasliklari, hamda birinchi tibbiy yordam ko’rsatish sohasida yetarli bilimga ega emasliklari ma’lum bo’lmoqda. Bundan tashqari darslarni metodik jihatdan to’g’ri tashkil qilinmasligi (ko’pchilik maktablarda boshlangich sinf o’quvchilari bilan jismoniy tarbiya darsini mutaxassis bo’lmagan o’qituvchilar tashkil qiladi va o’tkazadilar), o’quvchilarning yosh xususiyatlari va jismoniy rivojlanishini hisobga olmagan holda mashqlar tanlanishi natijasida o’quvchilarda jismoniy sifatlarni tarbiyalash, harakat malakalarini shakllantirish yetarli darajada emas. Ko’p maktablarda o’quvchilarni jismoniy rivojlantirish uchun zarur va faol dam olishiga qaratilgan tadbirlar: mashgulotgacha o’tkaziladigan gimnastika, katta tanaffuslarda qiziqarli harakatli o’yinlar, umumta’lim darslar jarayonida o’tkaziladigan quvnoq daqiqalar va boshqa tadbirlarni tashkil qilishiga e’tibor berilmay qoldi. Natijada o’quvchilarning harakat faolligi, ishchanligi tez pasayib boradigan bo’ldi. Mustaqil O’zbekiston Resupublikasining strategik vazifalaridan biri - kelajakdagi barcha ezgu ishlarni amalga oshirishga qadar bo’lgan jismoniy soglom va ma’naviy barkamol shaxsni voyaga yetkazishdan iborat. Bu vazifalarni amalga oshirish uchun o’quv ishlarni rejalashtirishda va samarali olib borishda yangicha hamda ijodiy qarashimiz lozim, ishga tashabbuskorlik bilan yondashishmog’imiz kerak. Demak, maktabgacha va maktab yoshidagi bolalar jismoniy tarbiya tizimini rivojlantirsh zarur, bolalarni harakat mahoratini oshirish chora-tadbirlarini ishlab chiqish kerak. Biz tavsiya qilayotgan o’quv qo’llanma, ma’ruza matnlari asosida tuzilib jismoniy tarbiyaning maqsad va vazifalari, xilma-xil vositalari va shakllari bilan birgalikda maktabda ayniqsa boshlangich sinflardan boshlab mustahkam "Salomatlik" poydevorini qurish uchun zarur bo’lgan usullari, metodlari bayon qilingan. Jamiyatimiz asosi - oila, moddiy va ijtimoiy jihatdan mustahkamlanmoqda. Biz Respublikamizning ijtimoiy asoslarini mustahkamlashda, uning barqarorligida, mamlakatimizning ertangi taqdiri bilan bog’liq bo’lgan jismoniy soglom, ma’naviy jihatdan yetuk yosh avlodni tarbiyalashda oilaning muhim o’rin tutishiga katta ahamiyat berilishi va amalga oshirishda o’z hissamizni qo’shishni baxt deb bilamiz. Ozodsan, ulug’san, iymoning pok Vatanim manim Istiqboling porloq el bo’l, Mard bo’l, O’zbekistonim! (I.Karimov) Mustaqillikdan keyin bolalar buyuk kelajagimizning tayanchi degan iboralar yuzaga keldi. Sog’lom avlodni tarbiyalab yetishtirish ilk bolalikdan boshlanadi. Bunda jismoniy tarbiya vositalari, ayniqsa sport turlari muhim o’rin egallaydi. «Sinfdan tashqari ishlarni tashkil qilish va o’tkazish » fani sport pedagogikasi bosqichida uning bir bo’lagi hisoblanadi. Bu bosqichda ilm o’rganish uchun sport gigienasi, biomexanika, pedagogika, jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyatidan ma’lum darajada bilimlarga ega bo’lishi lozim. Yüklə 0,87 Mb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
