Biologiya tədrisi metodikası I mövzu: Biologiya tədrisi metodikasının məqsəd və vəzifələri Plan

5.Biologiya tədrisi metodikasının elmi əsasları
Biologiya tədrisi metodikası bir elm kimi müəllimləri şəxsi təcrübələrinin nəticəsi haqqında söylənilən metodik baxışlardan elm səviyyəsinə qədər inkişaf etmişdir.Bu inkişafın əsasını pedaqoji incəsənətdən elmi ümumiləşdirməyə, subyektiv yaradıcılıqdan obyektiv elmi nəzəriyyəyə qədər aparılan tədqiqatlara əsaslanmaqla nail olmuşdur.Hər bir elm sahəsində olduğu kimi metodiki problemlərin həll edilməsi ilk öncə differensasiya yolu ilə getmişdir. Təbiətşünaslığın ümumi metodikasından xüsusi tədris metodikası ayrılmışdır ki. Bu da biologiyanın ayrı-ayrı kurslarının metodiki məsələlərinə işlənməsi yolu ilə baş vermişdir. Hal-hazırda bir elm kimi tədris metodikasında inteqrasiya dövrü, toplanmış bütüm materialların sintezi və ümumiləşdirilməsi dövrü başlanmışdır. Beləliklə əldə edilən elmi materiallar toplanaraq problemlər üzrə analiz edilir, ümumiləşdirilir və sistem halına salınaraq vahid elmi nəzəriyyə halına salınır. Biologiya tədrisi metodikası özünün 200 ildən artıq inkişafı dövründə praktikada yoxlanmış səmərəli tədris üsulları ehtiyatı toplanmışdır. Tədris üsulunun biologiya materiallarının tədqiq olunmasının özünəməxsus üsulları vardır. Biologiya tədrisinin tədqiqinə əsaslanan və kəşf olunan qanunauyğunluqlar əsasında biologiya tədrisi metodikası bir elm kimi müəyyənləşmişdir. Metodika özünün öyrənmə obyekti olan və biologiya tədrisinin öyrənməyin bütün məsələlərini əhatə edir. Məktəbdə tədris olunan digər fənlərdən fərqli olaraq biologiya tədrisi metodikasının özünəməxsus spesifik xüsusiyyətləri vardır. Müəllimin pedaqoji yaradıcılığı o vaxt böyük effekt verir ki, o güclü metodiki nəzəriyyəyə malik olsun. Beləliklə müəllim müxtəlif metodiki priyomlara ehtiyatına malik olmaqla tlim-tərbiyə işini səmərəli həyata keçirir.


II mövzu. Biologiya tədrisi metodikasının inkişaf tarixi.
XVIII əsrdə Biologiya tədrisinin inkişafı
Plan.
1. Biologiya tədrisi metodikasının inkişaf tarixi.
2. XVIII əsrin sonlarında biologiya fənlərinin tədris sisteminə daxil edilməsi.
3. V.F. Zuyevin “Təbiət tarixinin təsfiri” dərsliyi.
4. XIX əsrdə Rusiya məktəblərində biologiya fənlərinin qoyuluşu
Respublika məktəblərində təbiət-biologiya fənlərinin tədris planına daxil edilməsi və tədrisi müəyyən tarixi dövr keçmişdir.
1. Böyük oktyabr sosialist inqilabından əvvəlki Rusiyada və onun əyalətlərində bir sıra görkəmli mütərəqqi fikirli təbiətşünas alimlər və təcrübəli müəllimlər olmuşdur. Böyük oktyabr sosialist inqilabından sonra isə Rusiya və bizim ölkəmizdə görkəmli metodis alim və təbiətşünasların sayı daha da artmışdır. Hal-hazırda məktəblərimizdə biologiya elminə yüzlərlə təcrübəli və bacarıqlı müəllimlər tədris edir. Hələ o dövrdə V.İ.Lelin keçmiş Rus və xarici ölkə məktəblərini xarakterizə edərək göstərirdi. Hər halda köhnə məktəblərdəki pis cəhətlərlə, bizə faydalı olan cəhətləri bacarıb bir-birindən ayırmaq, kommunizm üçün lazım olan şeyləri ondan seçib götürmək lazımdır.
XVIII əsrdə kaptalizmin inkişafı ilə əlaqədar olaraq, Rusiyada dəqiq elmlərin inkişafı zərurətini meydana çıxartdı. Belə bir zərurət biologiya elmlərinin orta təhsil sisteminə daxil edilməsinə səbəb olmuşdur. Biologiya elmini öyrənmədən istehsalat proseslərinin əsl mahiyyətini başa düşmək , sənaye və kənd təsərüfatına rəhbərlik etmək məlum olduğu kimi qeyri-mümkündür. Bütün bunlar Rusiya məktəblərində biologiya (təbiyat) dərslərinin tədris sisteminə daxil edilməsinin zəruri olduğunu göstərməklə, bu iş imkan yaratmış oldu.