Biosfera haqida


Qonun va qonuniyat xaqida tushuncha



Yüklə 0,93 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə25/35
tarix11.10.2023
ölçüsü0,93 Mb.
#127005
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   35
1-ma\'ruza

1. Qonun va qonuniyat xaqida tushuncha 


 
2. Bioekosning asosiy qonuni 
 
3. Kommoner qonunlari 
 
4. Evolyusion va tizimli qonunlar 
 
5. Xilma-xillik qonunlari 
 
6. Tirik organizmlarning fizik - kimyoviy birlik qonuni 
 
7. Ekologik qoidalar va prinsiplar 
 
Tayanch iboralar: akseleratsiya, antibiotlar, biotsenoz, vegetativ, vikariat, 
gerbitsidlar, gomologiya, tabiat ilmi, imago, mutatsiya, ontogenez, Le-SHatel’e 
prinsipi, suksessiya, Tibr, filogenez, fito, xromosomalar, evolyusiya. 
Ekologiya boshqa tabiiy fanlar kabi tabiat qonunlarini o„rganadi. Bu qonunlar 
guruhini bioekos qonunlari deb yuritamiz. 
1.Qonun va qonuniyat haqida tushuncha
. Yuqorida qayd etilganidek, 
ekologiya ekotizimlarning ichki va ular o„rtasidagi, xususan biotsenoz va ekotop 
(biotop) hamda ularni tashkil etuvchi komponentlari orasidagi munosabatni 
o„rganadi. 
Munosabatlar deganda ob‟ektiv mavjud bo„lgan alohida guruhlar va ularning 
barqaror munosabatlarini hamda moddiy dunyo rivojlanishini va borliqni 
belgilovchi qonuniyatlar tushuniladi. Qonuniyatning ob‟ektivligi shundaki, u inson 
ongi va hukmiga bog„liq bo„lmagan holda namoyon bo„ladi. Mavjudlik sifati 
talablariga javob beruvchi ba‟zi qonuniyatlar qonunlar deb yuritiladi. 
Qonuniyatlar shuningdek, qonunlar sabab va oqibatlarning bog„liqligini 
ta‟riflaydi, bunda sabab va oqibatlar ko„pincha o„rni bilan almashinishi mumkin. 
Boshqacha xususiyati esa uning mustaqilligi, ya‟ni bir - biriga nisbatan bog„liq 
emasligidir. Biror qonun, hodisa sodir bo„lish sharoiti va mexanizmi mavjud 
bo„lsa, boshqasini «inkor» qilmaydi. 
Masalan, insoniyatning ijtimoiy rivojlanish qonuniyatlari uning biologik 
qonunlarini inkor qilmaydi. Lekin qonuniyat va qonunning mustaqilligi, ularning 
o„zaro harakatini inkor qilmaydi. 

Yüklə 0,93 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   35




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə