(Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qlobal Sazişinin
Prinsipləri 3,4, 5 və 6)
Bu bələdçi Beynəlxalq Əmək Təşkilatının İşdə Fundamental Prinsiplər və
Hüquqlar üzrə 1998-ci il Bəyannaməsindən götürülən Birləşmiş Millətlər
Təşkilatının Qlobal Sazişinin dörd əmək prinsipinin mənbəyinin izah edilməsi
ilə başlayır. Sonrakı bölmə hər prinsipin daha geniş izahından və onları
təcrübəyə necə tətbiq etmək haqda bir neçə ideyalardan ibarətdir. Prinsipləri
təcrübəyə tətbiq etməyin bir çox yolları var və hər bir şirkət öz fəaliyyətinə və
şəraitinə uyğun gələn üsul haqda qərar verməlidir. Sonuncu bölmə isə
Beynəlxalq Əmək Təşkilatı tərəfindən işlənmiş materialların siyahısından
ibarətdir.
Cədvəl 2
Birləşmiş Millətlər Qlobal Sazişinin Əmək işçi qrupu
Birləşmiş Millətlər Qlobal Sazişinin idarə heyəti 2008-
ci il iyun ayında əmək işçi qrupu yaratdı. Ona Beynəlxalq
Məşğulluq Təşkilatının baş katibi və Beynəlxalq Həmkarlar
İttifaqı Konfederasiyasının baş katibi tərəfindən həmsədrlik
edilir və Beynəlxalq Əmək İdarəsi tərəfindən dəstəklənir.
Onun məqsədi:
Birləşmiş Millətlər TəşkilatınınQlobal Sazişi
şirkətləri və şəbəkələri arasında dörd əmək prinsipinə
müvafiq olan və uyğun gələn profil yaratmaq.
Beynəlxalq Əmək Təşkilatı, Beynəlxalq Həmkarlar
İttifaqı Konfederasiyası və Beynəlxalq Məşğulluq
Təşkilatının məlumat və təcrübələrində qeyd olunan
dörd prinsipin tətbiqi və anlaşılmasına düzgün
yanaşmanı təmin etməyə kömək etmək.
Dörd əmək prinsipi üzrə Birləşmiş Millətlər
TəşkilatınınQlobal Saziş şirkətlərini cəlb etmək üçün
vasitələri inkişaf etdirmək, məlumat mübadiləsi
etmək və ya forumlarından istifadə etmək.
- -
9
Əmək Prinsipləri
Birlәşmiş Millәtlәr TәşkilatınınQlobal Sazişinin
әmәk prinsiplәri haradan gәlir: İşdә әsas
prinsiplәr vә hüquqlar üzrә Beynәlxalq Әmәk
Tәşkilatının Bәyannamәsi
Beynəlxalq Əmək Təşkilatı beynəlxalq əmək normalarını tətbiq etmək
məqsədilə yaradılmış Birləşmiş Millətlər Təşkilatınınagentliyidir. Beynəlxalq
Əmək Təşkilatının üçtərəfli strukturu var və hökumətin nümayəndələri, işçilər
və işəgötürənlər tərəfindən idarə olunur. Əmək prinsipləri Beynəlxalq Əmək
Təşkilatının Konvensiyasından və tövsiyələrindən götürülüb, hansı ki insan
hüquqları, peşə təhlükəsizliyi və sağlamlıq, iş siyasəti və insan resurslarının
inkişafı daxil olmaqla iş dünyasına aid çox geniş sahələrdə beynəlxalq əmək
normalarını yaradır. Qloballaşmanın sosial təsirinə artan maraqlar Beynəlxalq
Əmək Təşkilatının üzvlərini -hökumətin nümayəndələri, işçilər və
işəgötürənləri 1995-ci ildə 8 konvensiyada (“əsas konvensiya” adlandırılan)
ifadə olunmuş əmək prinsipləri və hüquqlarının dörd kateqoriyasını tanımağa
və əsas işçilərin hüquqlarını müdafiə etdiyi üçün onları fundamental hesab
etməyə məcbur etmişdir. Kateqoriyalar bunlardır:
a)
cəmiyyətin müstəqilliyi və birgə danışıqların tanınması
b)
məcburi və icbari əməyin aradan qaldırılması
c)
uşaq əməyinin ləğv edilməsi
d)
peşə və sənətə görə olan ayrı seçkiliyin aradan qaldırılması
Proses 1998-ci ildə İşdə Fundamental Prinsiplər və Hüquqlar üzrə
Beynəlxalq Əmək Təşkilatının Bəyannaməsinin qəbul edilməsi ilə öz yüksək
həddinə çatdı. Bu Bəyannamə təsdiq edir ki, Beynəlxalq Əmək Təşkilatına üzv
olan bütün dövlətlərin hətta sözügedən Konvensiyaları təsdiq etmədiyi halda
belə təşkilata üzvlüyə görə həmin konvensiyaların
1
mövzusu olan fundamental
1
Bəyannamə haqqında əlavə məlumat üçün daxil olun:
http://www.ilo.org/declaration
- -
10
hüquqlarla bağlı prinsiplərə hörmət etmək, onları təbliğ etmək və həyata
keçirmək kimi öhdəlikləri var.
Cədvəl 3
Əsas Əmək Konvensiyaları
2
Cəmiyyətin müstəqilliyi və birgə danışıqların tanınması
Cəmiyyətin müstəqilliyi və konvensiya təşkil etmək hüququnun
müdafiəsi (nömrə 87), 1948
Təşkil etmək və birgə danışıq konvensiyası (nömrə 98), 1949
İcbari əmək
İcbari Əmək konvensiyası (nömrə 29), 1930
İcbari əməyin ləğv edilməsi konvensiyası (nömrə 105), 1957
Uşaq əməyi
Minimum yaş konvensiyası (nömrə 138), 1973
Uşaq əməyinin ən pis formaları konvensiyası (nömrə 182), 1999
İş və peşəyə görə ayrı seçkilik
Bərabər əmək haqqı konvensiyası (nömrə 100), 1951
Diskriminasiya (İş və Peşə) konvensiyası (nömrə 111), 1958
Bu Bəyannamənin qəbul edilməsi beynəlxalq birliyin qloballaşma ilə bağlı
olan problemlərinə çıxış yolu tapmaq qətiyyətini təsdiqlədi. Bəyannamənin
məqsədi sosial inkişafın iqtisadi inkişaf ilə bərabər olduğuna əmin olmaqdır.
Bu məsul biznes təşkilini ölçülər ilə təmin edir, buna görə də, çox vaxt
Birləşmiş Millətlər TəşkilatınınQlobal Sazişi kimi Korporativ Sosial
Məsuliyyət təşəbbüslərində xatırladılır.
2
Beynəlxalq Əmək Təşkilatının bütün Konvensiya və Tövsiyələri buradan əldə oluna bilər:
www.ilo.org/ilolex
- -
11
Dostları ilə paylaş: |