Birləşmiş Millətlər Təşkilatının
Yüklə 304,75 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Məcburi və icbari əməyin bütün formalarının aradan qaldırılmasını dəstəkləmək. (BMT-nin Qlobal Sazişinin 4-cü prinsipi)
- Şirkәtlәr mәcburi әmәyin aradan qaldırılmasına necә imkan yarada bilәr
- Cəza təhlükəsi ilə qorxudulma (bir kəsi məcburi əməyə zorlamağın üsulu)
Yerli icmalara, media və ictimai orqanlara şirkətin BM Qlobal Sazişi qəbul etməsi və şirkətin təməl işçi haqları daxil olmaqla müddəalara hörmətlə yanaşma istəyini bildirmək.
- - 19
Məcburi və icbari əməyin bütün formalarının aradan qaldırılmasını dəstəkləmək. (BMT-nin Qlobal Sazişinin 4-cü prinsipi) İcbari Әmәk nә demәkdir? Məcburi və icbari əmək bir şəxsdən cəza təhlükəsi ilə qorxudularaq tələb edilən və yaxud öz istəyi xaricində həyata keçirilən iş və ya xidmətdir. Təmin edilən əmək haqqı və ya başqa kompensasiyalar bu qaydanı dəyişmir. Haqlı olaraq, iş azad şəkildə verilməlidir və işçilər əsaslandırılmış müddətdə vaxtından əvvəl xəbərdarlıq vermə şərtilə işdən çıxa bilər. Məcburi əmək insan hüquqlarının ən bəsit şəkildə pozulmasıdır. Bu əslində hər bir ölkədə etirazlara səbəb olur. Beynəlxalq Əmək Təşkilatı hesablamalarına görə dünyada 12.3 milyon insan məcburi əməkdən əziyyət çəkir və bunun 80 faizi özəl agentliklər tərəfindən zorla həyata keçirilir. Qurbanların çoxu cüzi və ya heç bir əmək haqqı almır və qeyri-sağlam və təhlükəli şəraitdə saatlarla işləyirlər. Məcburi əmək inkişaf etmiş ölkələrdə miqrasiya etmiş işçilərə də təsir göstərən həqiqətən qlobal bir problemdir. Bu qadınları, kişiləri və qurbanların 40%-ni təşkil edən uşaqları da əhatə edir. Əməyin istismarı bir neçə formada mövcud ola bilər, lakin onlardan məcburi əmək forması kifayət qədər yayılıb. Bu işçiləri ərzaq , ərazi, maaş verməmək, fiziki güc və ya cinsi istismar tətbiqi, insanların hərəkətinə mane olaraq onları tutub saxlamaq kimi bir çox məhrumiyyətlərlə təhdid etməyə iqtidarı olan dövlət və fərdi şəxslər tərəfindən məcburi həyata keçirilir. Qanuni fəaliyyət göstərən, bu təcrübələri sınaqdan keçirməyən şirkətlər kontaktorlar və təchizatçılar daxil olmaqla biznes əlaqəsi olan digər müəssisələr vasitəsi ilə məcburi əməyə yol vermə ehtimalı var. Nəticə etibarı ilə, bütün menecerlər məcburi əməyin formaları və səbəblərindən, eləcə də müxtəlif sənayelərdə bunun mövcudluğundan xəbərdar olmalıdırlar. Həm dövlətlər, həm də özəl agentliklər məcburi əməyin istifadəsinə qarışıblar. Dövlət tərəfindən vadar edilən işlərə ictimai işlərdə icbari iştirak və ideoloji və siyasi məqsədlərlə məcburi işlərin həvalə olunması aiddir. Öz razılığı olmadan məhkumların kommersiya fəaliyyətinə cəlb olunması halları ciddi müzakirə mövzusudur. Ağır məcburi əmək, borc qarşılığında əmək və işə götürülmədə təhdidin başqa növləri özəl agentliklər tərəfindən əmək istismarına aiddir. İşəgötürənlər bilməlidir ki məcburi əmək 4-cü cədvəldə göstərilmiş müxtəlif praktikalarla bağlı ola bilər. - - 20
Şirkәtlәr mәcburi әmәyin aradan qaldırılmasına necә imkan yarada bilәr? Məcburi əməyin səbəblərini anlamaq onun əleyhinə tədbirlər görməkdə ilkin addım sayıla bilər. Aşağıdakı cədvəl əyani olaraq məcburi əməyi müəyyənləşdirməkdə şirkətlərə yardımçı ola bilər.
Təcrübədə məcburi əməyin tanınması İşə razılığın olmaması (məcburi əməyə doğru “yol”)
Qul və ya girov statusunda doğulmaq /soya mənsub olmaq
Zorla qaçırılma və ya oğurlanma
Bir şəxsin başqasına satılması
İş yerində fiziki azadlıqdan məhrum etmə - həbsxanada və ya fərdi saxlama
Psixoloji məcburetmə, iş görmək üçün əmr etmək, itaətsizliyə görə qeyri cərimə
Borc səbəbi ilə (hesabların təhrifi, artmış qiymətlər, malların və xidmətlərin qiymətlərinin endirilməsi, əlavə faiz xərcləri )
İş növləri və müddətini haqqında uydurmalar və ya doğru olmayan vədlər
Maaşların gecikdirilməsi və ya verilməməsi
sənədlərin və ya digər şəxsi mülkiyyətin saxlanılması
İşçiyə onun ailəsinə və yaxud ona yaxın kimsələrə fiziki güc tətbiqi
Seksual zorakılıq
Həbsə salınma və ya azadlıqdan məhrum etmə
Maliyyə cərimələri
Səlahiyyətli orqanlara bildirilmə (polis, immiqrasiya və deportasiya)
Gələcək məşğulluq imkanlarından təcrid etmə
təcrid etmə
Hüquq və imtiyazlardan məhrum etmə
ehtiyaclardan məhrum etmə
Pis iş şəraitinə keçirtmək
Sosial statusun itirilməsi - - 21
Məcburi əmək çox vaxt yoxsulluqdan, qeyri bərabərlikdən və ayrı- seçkilikdən qaynaqlanır. Bununla belə dünyanın bəzi yerlərində siyasi faktorlardan meydana çıxır. Bu təlimatların istifadəçiləri üçün ola bilsin ki, sui istifadə təchizatçılar və podratçılar vasitəsi ilə bilavasitə olsun və bu zaman bu münasibətləri yoluna qoymaq üçün lazımlı tədbirlərin görülməsi tələb olunacaq. Məcburi əməyin ləğv olunması üçün fəaliyyət yalnız məcburi əməyə zorlanan fərdlərin ehtiyaclarını deyil, eləcə də onların ailələrinin ehtiyaclarını diqqətə almaq üçün hərtərəfli vasitəçilik tələb edir. Məcburi əmək aşkar edildikdə bu fərdlər azad edilməli və tələblərə cavab verən digər alternativlər əldə etmələri üçün avadanlıqlar və xidmətlərlə təmin olunmalıdırlar. Ümumilikdə, məcburi əməyin tətbiqinin ləğv olunmasına yardım etmək üçün iş yeri və birlik fəaliyyətlərinin birləşməsi gərəklidir.
Məcburi əməklə bağlı milli qanunun və tənzimləmələrin müddəalarına riayət etmək, milli qanunvericilik kifayət etmədikdə, beynəlxalq əmək normalarını nəzərə almaq.
Şirkət fəaliyyətləri və digər məsələlərlə məşğul olduqda xidmətin müddəti və şərtlərini, işə götürülmənin könüllü olmasını, işdən çıxmanın sərbəst olmasını (müvafiq prosedurları daxil etməklə) və işi tərk etmə və saxlamaqla bağlı cərimələri əhatə edən işə götürmə müqavilələrinin bütün işçilərlə bağlanmasını təmin etmək.
Şirkətdən işçilərin maliyyə depozitlər almasını əngəlləyən siyasət və prosedurlar təsis etmək.
Menecerlərini 4-cü cədvəli baxışdan keçirməyə və müvafiq tədbirlər görməyə təşviq etmək.
işçilərin adekvat xidmətlərlə iş yerini dəyişdirmək. Mümkün olduqda, işçilərə uyğun seçim etməkdə yardım etmək.
- - 22
Yüklə 304,75 Kb. Dostları ilə paylaş:
|