Bmt-nin 822 və 853 saylı qətnamələrindən əvvəl işğal olunmuş Azərbaycan ərazisi

Rus  hərb  maşmı  erməni  terrorçularının  əlində
Bəlkə,  ola  bilsin  ki,  maşinistlərə  və  sərnişinlərə  edilən 
hücumlardan  (Rojnov  və  onun  yoldaşı  -  fotoreportyor  Ba- 
kı-Yerevan  qatarmda  Noraşen  stansiyasmı  keçəndən  yarım 
saat  sonra  atılan  ağır  daşdan  təsadüfən  sağ  qaldılar)  SSRİİ 
prokurorluğunun  xəbəri  yox  idi?
Prokuror  Əhməd  Ələkbərov  m əlumat  verirdi:
«Mən  h ələ  1988-ci  il  noyabnn  26-da  SSRİİ  prokurorluğunun 
nəqliyyatda  qanunlara  riayət  edilməsi  üzrə  idarosinin  rəisi  baş  əd- 
liyyə  müşaviri  A.Şkrebsin  adma  «Azərbaycan  Dəmiryolunun  Ermə- 
nistan  SSR  ərazisində  yerləşən  stansiyalarmdan  baş  verən  hadisələr 
barədə  «  ətraflı  məlunıat  vermişəm.  1989-cu  ildə  Moskvaya  bu  cür 
informasiya  müntəzəm  daxil  olurdu».
Və  «Doroqa  bez  kontsa»  («Sonu  görünməyən  yol») 
oçerkinin  müəllifi  Georgi  Rojnov  özünə  nəticə  çıxarır:
«G ələcəyi görən olmaq lazım  deyil ki, başa düşəsən:  Əgər mer- 
kəzin  köməyi  ilə  dərhäl,  uzatmadan  heç  olmasa yoldakı  ilk  cinayət- 
lərdən  biri  üzrə  istintaq  başa  çatdınlsaydı,  müqəssirlər  tapılıb  cəza- 
landınlsaydı,  hərəkətin  təhlükəsizliyini  təmin  etmək  üçün  təsirli  öl- 
çülər  götürülsəydi  Azərbaycan  dəmiryolçulannın  hiddətli  qəzəbi  də 
olnıazdı;  bu  ə w ə lc ə   onlan  lənətə  gəlmiş  46  kilometrlik  yolda  qata- 
n
  idarə  etməkdən tək-tək  imtina  etməyə,  sonra hərəkəti  tam  dayan- 
dırmağa  məcbur  etdi.  B izə  bunu  dərhal  başa  düşmək  lazımdır  ki,  - 
deyə m üəllif «Oqonyokun»  oxuculanna müraciət  edirdi,  -  yolla bağ- 
lı  qızışmış  konfliktin  ağır  nəticələri  barədə  danışanda,  onun  səbəb- 
lərini  yaddan  çıxarmayaq».
Bakıda  və  Yerevanda  öz həmsöhbətlərinə  vədlər  verər- 
kən  jurnalist  hiyləgərlik  etmirdi:  Moskvaya  qayıdım  və 
mütləq  həqiqəti  damşacağam.  Bəs  nə  oldu?
«lki  aydan  çox  keçib,  mən  isə  hələ  də  Azərbaycana  və  Ermə- 
nistana  səfərim  barədə  bir  sətir  də  dərc  edə  bilməmişəm,  -  deyə
o,  respublikanın  «Vışka»  qəzetinə  müraciət  edirdi.  Moskvanın  nə 
bir  qəzeti,  nə  də  bir jumalı  m ənə  öz  səhifələrində  yer vermək  istə- 
mədi.  Niyə?  Səbəbi  sadədir:  mənim  danışdığım  həqiqətən  aydan- 
aya  oxuculann  v ə   dinləyicilərin beynine  yeridilən  heqiqətə  heç  cür 
oxşamırdı.
Bütün bu  aylar,  həftələr,  günlər  ərzində  məne  öz  ürək  ağrılan- 
nı  etibar  etmiş  onlarla  adamın  qarşısında  üzücü  bir  günahkarlıq  his- 
si  məndən  əl  çekmir.  Bu  yaxmlarda  isə  daha  acınacaqh  oldu:  Sİ- 
TA-nın  məlumatı  iddia  edirdi  ki, 
«Spirtli  içkilərin 
və 
narkotiklə- 
rin  təsiri  altmda  olan»  yüzlərle  ekstremist  SoVet-İian  serhedlerinde 
fitnəkarlıq  etmişdir.  Bu növbəti böhtan  SSRİ 
yollar naziri  N.Kona- 
revin 
həmin  ekstremistlerin  dəmir  yol  xəttinə  uşaqlı  qadınlan  otur-

---

daraq  qatarlann  Ermənistana  keçm əsinə  maneçilik  törətdiyini  iddia 
etməsinə  necə  də  oxşayırdı.  Bu  cür  yalanları  toxuyanlar  bilmirdilər 
v ə  ya  bilmək  istəmirdilər  ki,  onlann  uydumıalan  böyiik  xalqm  xa- 
rakteri,  ənənələri  və  adətlərinə  ümumiyyətlə  ziddir  v ə  ona  görə  də 
daha  təhqiramizdir.  Həqiqətdən  uzaqlaşmaq  daha  bir  yalana  gətirib 
çıxanr.  Bu  səbəbdən  də  mən  Moskvada  işıq  üzü  görməyən  oçerki- 
mi  Azərbaycana,  respublika  qəzeti  «Vışka»ya  göndərirəm.  Bu  səfər 
zamanı  m ənə  Bakıda,  Naxçıvanda,  Culfada,  İİiç  rayonunda,  Nora- 
şendə  kömək  edən,  m ənə  inanan,  mənim  düzgünlüyümə  v ə  vicdan- 
lı  olmağıma  ümid  edənlər  qarşısxnda  bəraət  qazanmaq  üçün  yeganə 
imkandır».  G.Rojnov.
Bir  də  ki,  vaxt  hər  şeyi  öz  yerinə  qoyacaq,  cəzanı  isə 
müqəssirliyin  dərəcəsi  müəyyən  edəcək.
1989-cu  il  oktyabrın  5-də  Georgi  Rojnovun  Bakıya 
gəldiyi  gün  səhər  10.55  dəqiqədə  Stepanakert  şəhəri  Kər- 
kicahan  qəsəbəsinin  sakinləri  11  yaşlı  Nadir Ibrahimov  və 
onun  qardaşı  9  yaşlı  Nicat  baş  nahiyələrində  odlu  silahdan 
açılmış  atəşdən  aldıqları  qırma  yarası  ilə  Ağdam  rayon 
xəstəxanasma  gətirildilər.  Atalarının  dediyinə  görə,  uşaq- 
lar  səhər  saat  8-də  evin  həyətində  yaralanmışdılar.  Stepa- 
nakert cərrahları  yaralı uşaqlara  tibbi  yardım  göstərməkdən 
imtina  etdilər  və  zərərçəkənlər  Bakıya  göndərildi...  Bu, 
həmin  günlər  Qarabağın  azərbaycanlılar  yaşayan  kəndlə- 
rindən  verilən  adi  məlumatlar  idi.
AZORBAYCANIN  MƏNAFEYİ 
İM PERİYA  ORDUSUNA  ETİBAR  EDİLMİŞDİ
...TƏCAVÜZKARI  DEMOKRATİK 
ÖLKƏLƏR  DƏ  İTTİHAM  ETMİRDİ
1990-cı  il  avqustun  21-də  çərşənbə  axşamı  Ayaz  Mü- 
təllibov  hətta  müttəfıq  respublikalarm  Ali  Sovetlərinə  mü- 
raciət  də  etdi  ki,  «gəlin ümumi  səylərlə təcavüzkarı  dayan- 
dıraq».  O,  xatırladırdı  ki,  mərkəzin  səssiz  razılığı,  uzaqgör- 
məzliyi  və  aşkar məsuliyyətsizliyi  nəticəsində  Ermənistan- 
da milli  ordu  yaradılmışdır,  halbuki  bu  iradları prezident ilk 
növbədə  özünə  ünvanlamalıydı.  Bəlkə  elə  buna  görə  də 
onun  parlamentlərə  müraciətini  «Vremya»  proqrammda 
Iqor  Fesunenko  və  ələ  sala-sala  şərh  edirdi.
Əslində  isə  onun  məzmunu  qısaca  belə  idi:  dünya 
bilməlidir  ki,  təkcə  «çox  əzab  görmüş»  Ermənistan  möv- 
cud  deyil,  həm  də Azərbaycan  var  -  özünün  qədim  dövlət- 
çiliyi,  zəngin  mədəniyyəti,  onun  ərazisində  yaşayan  bütün 
insanlara  qarşı  qonaqpərvər,  qəlbiaçıq  və  xoş  xarakterli 
xalqı  olan  Azərbaycan. Indi  bu  xalq  erməni  silahlı  qrupla- 
rmın  hücumlarından  həlak  olur  və  Mütəllibov  ümid  edirdi 
ki,  kimse  onları  tərksilah  olmağa  mecbur  edecek.  Halbuki, 
bu  yaxşı  silahlaranış  herbi  birleşmeler  Ermenistana  tekce 
yumşaq  ürəkli  qonşulärla  deyil,  hem  de  ölke  rehberliyi  ile 
zor  dili  ilə  damşmaq  imkanı  verirdi.

---