“Azadlıq carçıları”. “Azər-
baycan Xəzər Dəniz Gəmiçili-
yi” Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti
dənizçilərinin 28 il əvvəl 20
Yanvar faciəsi günlərində
göstərdikləri böyük şücaət və
qəhrəmanlığından bəhs edən
sənədli film belə adlanır.
Filmdən bəlli olur ki, sovet
hərbi gəmilərinin hərəkətinə yol
verməmək üçün Bakı buxtasına
gedən yolu kəsən Azərbaycan də-
nizçiləri bütün xəbərdarlıqlara və
hədələrə baxmayaraq bir addım belə,
geri çəkilmirlər.
“Sabit Orucov“ gəmisində qərar-
gah və 7 kapitandan ibarət Kapitanlar
Şurası yaradılır. SOS siqnalı vermək
qərarına gələn dənizçilərin hazırladıq-
ları mətn Azərbaycan, rus və ingilis
dillərində yayımlanır.
Yanvarın 20-si səhər saat 11.30-
dan 21-nə keçən gecəyədək 4 dəfə tək-
rar olunan SOS siqnalının ilk mətni-
nin əks sədasını dənizçilər bir saatdan
sonra Kalininqraddan, Qara dənizdən,
Baltik dənizindən verilən radioqram-
lardan alırlar. 50-dən çox ölkənin də-
nizçiləri radioqramlarla Azərbaycan
dənizçiləri ilə həmrəy olduqlarını və
bu faciənin bütün dünyaya çatdırılma-
sına kömək edəcəklərini bildirirlər. Bu
həm də dünya dənizçilərinin həmrəy-
lik nümayiş etdirdiyi ilk hadisə kimi
tarixə düşür.
Dənizçilərimizə təzyiq və hədələr
durmadan artır. SSRİ müdafiə nazi-
rinin müavini admiral Sidorovun və
digər yüksək çinli rəhbərlərin
buxtanın dərhal boşaldılması
tələbinə Azərbaycan dəniz-
çiləri birmənalı olaraq “yox”
deyirlər.
Dənizçilərimiz geri çəkil-
mədiyindən hərbçilər mülki
gəmilərimizi müxtəlif silah-
lardan atəşə tuturlar. Həmin
atəş izləri hələ də bəzi gəmilə-
rin üzərində durur.
Hadisələrdən sonra 40-a
yaxın kapitanımız həbs edilir,
onların barəsində cinayət işi açılır...
“Azadlıq carçıları” sənədli filmi
həm də onu sübut edir ki, o vaxt
dənizçilərimizin cəsarətli addımları
sovet hərbi gəmilərinin Bakı buxtası-
na yan almasının və sovet əsgərlərinin
törətdiyi qətliamı davam etdirməsinin
qarşısını almaqda mühüm rol oynayıb.
Bəli, film təkcə 20 Yanvar faciəsi-
nin ağrı-acılarını özündə əks etdirmir.
Ən azı elə buna görə “Azadlıq carçı-
ları”na baxmağa dəyər.
26 yanvar 2018-ci il № 5-8 (9191)
www.seanews.az
2
Kim deyir ki, o gecə
Atanı vururdular?
Küçədə gəzəndən çox
Evində dincələni,
Yatanı vururdular.
Atanı vurdular ki?
Harda idi bir də axı
Silah bizdə -
Mərmi bizdə, “Qrad” bizdə?
Əlimizdən
Babalardan miras qalan
Təklüləli tüfəngi də
Min hiyləylə
Çoxdan,
Çoxdan almışdılar,
Silah nədi, yaraq nədi,
Güllə nədi, daraq nədi?
Dəmir adda nə vardısa-
Yaba, balta, orağı da,
Dəryaz, dırmıx, darağı da...
“Soyuq silah” adı ilə
Yığmışdılar,
Özgə tələ qurmuşdular
Qudurmuşlar,
Bilə-bilə,
Bizi xain qonşularla
Ədalətli savaşımda
Əliyalın qoymuşdular...
Kimə gəldi atırdılar
insafsızlar,
Gözlərinə dəyənləri
Tanklarının
Qabağına qatırdılar
O qansızlar.
Sağımdakı şəhid oldu,
Solumdakı şəhid oldu.
Yolumdakı şəhid oldu,
Qolumdakı şəhid oldu,
Şəhid oldu qoca, cavan,
Şəhid oldu körpə...
Yalan?
Bu qan yerdə qalmalıdır?
Şəhid varsa,
Şahid varsa
Lap üstündən
Qərinələr keçsə belə,
Günahkarlar
Cəzasını almalıdır.
Şəhidlərin öz zirvəsi,
Şahidlərin öz borcu var.
Şəhidlərə yanmaq ilə
İş bitməz ki!
Şəhidləri anmaq ilə
İş bitməz ki!
Gözümüzdə yaş quruyar,
İçimizdən dərd getməz ki!
Haqq yerini tutsun gərək,
Etməliyik gen dünyanı
Əli qana batanların
Hər biriyçün
Biz mütləq dar.
Bəlkə onda şəhidlərin
Ruhları da dinclik tapar.
Rasif İMANOĞLU
20 yanvar şəhidlərinin xatirəsi böyük ehtiramla yad edildi
Yanvarın 18-də “Azərbaycan
Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi” Qapalı
Səhmdar Cəmiyyətində 20 Yanvar
faciəsinin 28-ci ildönümünə həsr
olunmuş anım mərasimi keçirilib.
Əvvəlcə Azərbaycanın müstəqilli-
yi, ərazi bütövlüyü uğrunda canların-
dan keçən şəhidlərimizin xatirəsi bir
dəqiqəlik sükutla yad edilib.
Mərasimdə çıxış edən “Azərbaycan
Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi” Qapalı Səhm-
dar Cəmiyyətinin sədri Rauf Vəliyev
bildirib ki, 1990-cı ilin 20 yanvar günü
Azərbaycan tarixində qanla yazılmış
bir səhifədir, ancaq təkcə faciə deyil.
Bu tarix həm də Azərbaycanın istiqlal
yolunun ilk zirvəsi, uzun illər Sovet im-
periyasının əsarətində yaşayan xalqın
azadlıq səsini ucaltdığı, öz suverenli-
yi uğrunda cəsarət nümayiş etdirdiyi
şərəfli bir gündür.
Gəmiçiliyin rəhbəri qeyd edib ki,
20 Yanvar faciəsi xalqı daha da bir-
ləşdirib, onun yenilməzliyini, Vətənə,
torpağa sədaqətini, azadlığa qovuşmaq
istəyini bütün dünyaya nümayiş etdirib.
Rauf Vəliyev başımıza gətirilən
müsibətlərin dünya ictimaiyyətinə çat-
dırılması üçün Ulu Öndər Heydər Əli-
yevin atdığı qətiyyətli addımlardan da
ətraflı söz açıb. Diqqətə çatdırıb ki,
Ümummilli liderimiz Moskvada xüsusi
nəzarət altında ola-ola, özünün və ailə
üzvlərinin həyatını açıq təhlükə qar-
şısında qoyaraq, hadisələrdən bir gün
sonra Azərbaycanın Moskvadakı daimi
nümayəndəliyinə gələrək təcavüzə kəs-
kin etirazını bildirib, qoşunların Bakı-
dan çıxarılmasını tələb edib.
Gəmiçiliyin rəhbəri 20 Yanvar ha-
disələrinə ilk dəfə hüquqi-siyasi qiymə-
tin verilməsinin də Ulu Öndər Heydər
Əliyevin adıyla bağlı olduğunu diqqətə
çatdırıb. Şəhidlərin xatirəsinin əbə-
diləşdirilməsi, onların ailə üzvlərinə
kömək üçün imzaladığı sənədlər isə
Ümummilli liderin bu insanların xatirə-
sinə nə qədər böyük ehtiram bəslədiyi-
nin sübutudur.
Rauf Vəliyev Ümummilli liderin
siyasi kursunu uğurla davam etdirən
möhtərəm Prezidentimiz İlham Əli-
yevin də Azərbaycanın müstəqilliyi
uğrunda həlak olmuş şəhidlərimizin
ailələrinə və sağlamlıqlarını itirmiş
şəxslərə xüsusi qayğı ilə yanaşdığını
vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, bu
qədirbilənlik xalqımızda qələbə əz-
mini gücləndirir. Bu qələbəyə həm də
Azərbaycanın bugünkü hərtərəfli uğur-
ları, bütün dünyada gündən-günə artan
nüfuzu, dövlətimizin başçısı, Ali Baş
Komandan, Prezident İlham Əliyevin
bu istiqamətdə qətiyyətli addımları da
zəmanət verir.
Gəmiçiliyin rəhbəri onu da qeyd
edib ki, müharibə veteranlarının, şəhid
ailələrinin, əlillərin problemləri Birinci
vitse-prezident Mehriban xanım Əliye-
vanın və onun rəhbərlik etdiyi, həyata
keçirdiyi layihələr, xeyirxahlıq missi-
yası ilə nəinki ölkəmizdə, bütün dünya-
da tanınan Heydər Əliyev Fondunun da
hər zaman diqqət mərkəzindədir. Belə
ki, Heydər Əliyev Fondu 20 Yanvar şə-
hidlərinin xatirəsinin əbədiləşdirilməsi,
faciə qurbanlarının ailələrinin problem-
lərinin həlli, sağlamlığının bərpası is-
tiqamətində mühüm işlər görür.
Rauf Vəliyev xalqımız üçün o ağır
günlərdə dənizçilərin göstərdiyi fəda-
karlıq və qəhrəmanlıqlardan da danışıb.
Bildirib ki, dənizçilər sovet hərbçiləri-
nin təcavüzünə qətiyyətlə sinə gərmə-
yi, birlik nümayiş etdirməyi bacarıblar.
Həyatlarını riskə atıb, Vətən uğrunda
ölümlərini gözə alıblar.
Sonra Azərbaycan Respublikası
Milli Məclisinin deputatları Qənirə Pa-
şayeva, Aydın Mirzəzadə və “İki sahil”
qəzetinin baş redaktoru Vüqar Rəhim-
zadə çıxış ediblər. Onlar keçmiş sovet
dövlətinin hərb maşınının həmin gün
Azərbaycan xalqına qarşı həyata keçir-
diyi təcavüzün insanlığa qarşı törədil-
miş ən ağır cinayətlərdən biri olduğunu
vurğulayıblar. Qeyd ediblər ki, 1990-cı
ilin yanvar hadisələri nə qədər faciəli
olsa da, Azərbaycan xalqının iradəsini,
milli azadlıq uğrunda mübarizə əzmini
qıra bilmədi.
Daha sonra qanlı yanvar hadisələri-
nin canlı şahidi – veteran dənizçi Ağa-
lar İbrahimov faciəmizi dünya ictimaiy-
yətinə çatdırmağa, sovet imperiyasının
törətdiyi qırğın və vəhşiliyin qarşısını
almağa çalışan həmkarlarının şücaə-
tindən və qəhrəmanlığından iftixarla
danışıb. Bildirib ki, o günlər dənizçilər
bütün dünyanın diqqətini Bakıdakı
qanlı faciəyə yönəltmək üçün gəmilə-
rimizdən hər saat “SOS” siqnalı verir-
dilər. Bununla da qəhrəman dənizçilər
həyatlarını riskə ataraq Bakı buxtasında
imperiya ordusu ilə qeyri-bərabər mü-
barizəyə qalxmışdılar. Həmin dövrdə
əksər gəmilərimiz ciddi zədə aldı, bəzi
gəmilərdə mindən çox güllə, mərmi iz-
ləri vardı.
Dənizçilərimiz Qanlı Yanvardan
sonra başlamış kütləvi repressiyalardan
da əziyyət çəkiblər. Həbs edilən 40-a
yaxın dənizçi işgəncələrə məruz qalıb.
Sonda tədbir iştirakçıları 20 Yan-
var faciəsi günlərində böyük şücaət
göstərən və xalqımızın haqq səsini öz
həmkarlarının köməyi ilə dünya ictima-
iyyətinə çatdıran “Azərbaycan Xəzər
Dəniz Gəmiçiliyi” Qapalı Səhmdar Cə-
miyyəti dənizçilərinin qəhrəmanlığına
həsr olunan “Azadlıq carçıları” sənədli
filminə baxıblar.
Günahkarlar cəzasını almalıdır
(20 Yanvar şəhidlərinin xatirəsinə)
“azadlıq carçıları”na baxmağa dəyər
...20 yanvar faciəsi şəhidlərinin azərbaycan tarixində xüsusi yeri var... onlar
heç bir vuruşa Girmədən öz vətəninin, xalqının azadlığı yolunda şəhid olmuş-
lar.
...eyni zamanda onu qeyd etmək lazımdır ki, o qanlı yanvar Günü xalqımız öz
əziz vətəndaşlarını itirsə də, öz namusunu, şərəfini qoruya bilmişdir. xalqımız
sübut etmişdir ki, onun iradəsini qırmaq olmaz.
HEYDƏR ƏLİYEV,
ÜMUMMİLLİ LİDER
2O YANVAR GÜNÜ BİZİM BÖYÜK FACİƏMİZDİR, ANCAQ EYNİ ZAMANDA AZƏRBAYCAN TARİXİ-
NİN QƏHRƏMANLIQ SƏHİFƏSİDİR. AZƏRBAYCAN XALQI ÖZ İRADƏSİNİ GÖSTƏRDİ. O GÜNDƏN
KEÇƏN MÜDDƏT ƏRZİNDƏ AZƏRBAYCAN DEMƏK OLAR Kİ, TAMAMİLƏ YENİ MƏRHƏLƏYƏ QƏ-
DƏM QOYDU...
İLHAM ƏLİYEV,
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ PREZİDENTİ
imPeriya ordusu ilə qeyri-bərabər mübarizəyə qalxmış dənizçilərimiz
20 yanvardan sonra başlamış kütləvi rePressiyalardan da əziyyət çəkiblər