Bu Təlimatdan necə istifadə etməli

10

BİRLƏŞMİŞ MİLLƏTLƏR TƏŞKİLATININ TÖVSİYƏLƏRİNƏ NECƏ ƏMƏL ETMƏLİ 

Kanadada özəl subyektlər tərəfindən törədilən işgəncə və pis rəftar  

2011-ci ildə Kanada Universitet Qadınlar Federasiyasının (KUQF) 110 Klubu Kanada 

Hökumətini özəl subyektlər tərəfindən törədilən işgəncə üçün xüsusi cinayət cəzasını 

təyin etməyə vadar etmişdir. 

Kanadanın Cinayət Məcəlləsi Dövlət subyektləri tərəfindən işgəncə törədənləri 

cavabdehliyə cəlb edir. Məişət zorakılığı halları kimi özəl şəxslər tərəfindən törədilən 

eyni işgəncə əməllərindən fərdi şəxslər zərər çəkdikdə bu şəxslər işgəncə cinayəti üçün 

məsuliyyətə cəlb olunmur.

2012-ci ilin aprel ayında KUQF İşgəncə əleyhinə Komitəyə (İƏK) qeyri-rəsmi məruzə 

təqdim etmişdir. KUQF üzvləri Komitənin Cenevrədə keçirilmiş may sessiyasında iştirak 

etmişlər. “Biz eşitdik ki, Komitə Kanada Hökumətinin nümayəndələrinə bəyan etmişdir 

ki, qeyri-Dövlət subyektləri tərəfindən işgəncə əməlləri törədildikdə gender əsaslı 

zorakılığın bəzi formaları işgəncənin təzahürü olub, İşgəncə və Digər Qəddar, Qeyri-

İnsani və ya Ləyaqəti Alçaldan Rəftar və ya Cəza əleyhinə Konvensiyaya aid edilir. Bu, 

gender bərabərliyi, qeyri-Dövlət subyektləri tərəfindən törədilən işgəncəyə məruz 

qalmamaq üçün qadın və qızların ayrılmaz insan hüquqları xeyrinə olan qələbə idi. İƏK-

in yekun qeydi  bizim üçün böyük bir sıçrayış olmuşdur ki, biz də öz işimizdə bundan 

yararlana bildik”, deyə KUQF-nın iki üzvü şərh etmişdir. Komitənin Yekun Qeydlərinin 

davamı olaraq, KUQF Qadınların Statusu üzrə Komissiyaya yazılı bəyanat təqdim etmiş, 

özəl subyektlər tərəfindən törədilən işgəncə və pis rəftar haqda İƏK-in yekun qeydinə 

əsaslanaraq, Kanadanın UDİ üçün müraciətin verilməsini dəstəkləmişdir.

İnsan hüquqları mexanizmlərinin iş dövrünün əvvəlki mərhələlərində iştirak edən və 

ya etməyən VCİ-lərı aşkar etmişlər ki, insan hüquqları sahəsində onların öz məqsədləri ilə 

əlaqədar olan mövcud tövsiyə və əldə edilən məlumatların müəyyən edilməsi ilə onların 

prioritetləşdirilməsi real icra planlarının hazırlanması baxımından mühüm addımdır.

VCİ-lər tövsiyələrin 

prioritetləşdirilməsi  üçün  müxtəlif  meyarlar toplusundan istifadə 

edə bilər, məsələn:

•  Həmin VCİ-lərı gücləndirən insan hüquqları mexanizmi və ya qurumu tərəfindən verilən 

tövsiyələr;

•  VCİ-nin iş planlarına real olaraq inteqrə edilə biləcək və onların məqsəd və fəaliyyətinə 

uyğun olan tövsiyələr;

•  İnsan hüquqları sahəsində qanunvericiliyin şərhi və tətbiqində yeni tərəqqiyə nail olan 

tövsiyə və tapıntılar;

•  Həyata keçirilməsi bir sıra faktorlarla xarakterizə oluna bilən tövsiyələr (məsələn, həyata 

keçirilməsi üçün Dövlət tərəfindən prioritetləşdirilən; beynəlxalq icmanın təzyiqi və/və ya 

yardımı; resusların mövcud olması);

•  Vətəndaş cəmiyyətinin digər tərəflərlə koalisiyada işləyib icrasını izləyə biləcəyi tövsiyələr;

•  Həyata keçirilməsi VCİ tərəfindən qiymətləndirilə bilən tövsiyələr;

•  VCİ fəaliyyəti olmadan etinasızlıq göstərilə biləcək tövsiyələr; və

•  Xüsusilə vətəndaş cəmiyyətinə ünvanlanan tövsiyələr, məsələn, Xüsusi Məruzəçinin insan 

hüquqları müdafiəçilərinin vəziyyətinə dair müdafiəcinin icmasına ünvanlanan tövsiyələri.

---

11

Vətəndaş Cəmİyyətİ üçün Praktİkİ təlİmat 

UDİ t

öv

si

yəsi

Pri

ori

te

tləşdirilmişdir

M

oni

torinq nö

vü 

və əsas tədbirlər 

Ca

vabd

eh 

təşkila

t(lar)  

və r

esurslar

Vax

t 

çər

çi

vəsi

Gös

təri

c(lər)

Cinsi orien

tasiy

a v

ə 

gender mənsubiy

yətinin 

ayrı-seçkilik

də 

qadağan edilmiş əsas  olar

aq qəbul edilməsi 

məqsədilə a

yrı-seçkiliy

ə 

qar

şı hüquqi müdafiənin 

gücləndirilməsi. 

Bəli. V

Cİ v

ə 

be

ynəlx

alq icma 

tərəfindən çağırış  olmasa, Hök

umətin 

əhəmiy

yət v

ermə

yə 

biləc

əyi mühüm imk

an

Vəkillik. Parlamen

t 

üzvlərinin lobbiçiliyi.  Qanun

vericilik 

la

yihəsinin 

hazırlanmasında  iş

tir

ak. K

ampaniy

a

LGB

T 

təşkila

tları

digər V

Cİ 

ilə bir

gə 

tərəf

daşlıqda. 

C

ari fəaliy

yətin 

bir his

səsi.

Nö

vbəti 

4 il.

Qe

yri-

ayrı-

seçkilik 

haqqında 

qanun

vericilik

də 

cinsi orien

tasiy

a 

və gender  mənsubiy

yəti 

ayrı-seçkilik

də 

qadağan edilmiş  əsaslar

Homoseksual, biseksual  və tr

ans

seksual şə

xslərə 

qar

şı dö

zümlülüyü 

artırmaq üçün ic

timai 

məluma

tlandırma 

kampaniy

alarını 

başlamaq v

ə y

a onlar

a 

qoşulmaq.

Bəli. Y

ux

arıda bax.

K

ampaniy

ada iş

tir

ak 

etmək. Gənclər

, geniş 

ic

timaiy

yət v

ə hüquq 

mühafizə or

qanlarını 

əha

tə e

tmə

yi təklif 

etmək. K

ampaniy

ada 

iş

tir

ak e

tmək Hədəf 

mühit: orta mək

təblər

, 

univ

er

sit

etlər

, idman 

klubları, polis təlim  mərk

əzləri. 

LGB

T 

təşkila

tları

digər V

Cİ 

ilə bir

gə 

tərəf

daşlıqda. 

Əla

və r

esur

slar

Nö

vbəti 

4 il

K

ampaniy

anın 

keçirilməsi. Əhali  ar

asında mar

aqlı 

dairələr 

Gender bər

abər

sizliyi 

məsələsi 

Xe

yr

. Y

etərinc

ə 

qe

yri-dəqiq if

adə 

olunub

.

Gender və cinsi mənsubiyyət əsasında qeyri-ayrı-seçkilik mövzusunda UDİ tövsiyələrinin 

prioritetləşdirilməsi 

UDİ tövsiyələrinin prioritetləşdirilməsi və ilkin iş planının hazırlanmasının aşağıdakı kimi 

xülasəsi verilə bilər:

---