Bulten sinir sayisi pdf
Yüklə 182,95 Kb. Pdf görüntüsü
|
78 Sınır Özel Sayısı, Yaz 2016 runluluklar ise o şeye tam belirlilik (tekillik) ve genel geçerlik (tümel- lik) katan tüm arka plan ilişkileridir. Zorunlu ve mutlak sınırlarına varmış bir nesnenin, dizgenin veya kavramın kendisi bir figür, onun ‘dolaysız’ kom- şusu ise kendisine eşlik eden tüm bir arka plandır. Figür ve arka plan ana- lojisi, bize, sınırın iki nesne arasında değil, nesne ve onu saran tüm ilişkiler uzayı arasında ortaya çıktığını anla- tır. Bu sayede biri kapalı diğeri açık küme olan “figür ve arka plan” ilişkisi açısından sınır belirebilir. Bir nesne- nin zorunlu ve doğal sınırı, nesnenin tanımının en açık ve seçik olarak yapılabileceği yerdedir; ki bu zorun- luluk da nesnenin tanımının dışında kalan her şeyin, yani tüm bir arka pla- nın başladığı yerde kurulur. Bir başka deyişle arka plan bir nesnenin tamla- yanıdır veya “evrensel küme” ile figür arasındaki fark kümesidir. Hegel’in Mantık Bilimi’ndeki Quan momenti; kötü/sahte sonsuzun, mütemadiyen zayi olmakta olan akı- şın, reddidir. Quantum, bir belirlenim olarak ortadan kalkıp bir başka şeyde kendini devam ettiren (sınırlı) son- suzluğun, yani her anında sınırlılık taşıyan sonsuz akışın, ifadesidir. Kötü sonsuz, Russell’ın sonsuzluğu, anali- tik bir soyutlamadır. Peki ama sınırlı şeylerin sonsuzca akması nasıl müm- kün olur? “Her tür potansiyelliğin dile getirildi- ği iki kip arasında, Aristo’ya göre, be- lirleyici olan filozofun “Var Olmama Potansiyeli” ( ) veya “İktidarsızlık” ( ) dediği şeydir. ... Herhangi varlık, var olma- yabilendir; onun kendi iktidarsızlığı- na gücü yeter. ... Var olma potansiyeli ile var olmama potansiyeli arasındaki simetri, gerçekte, görünüştedir. Var olma potansiyelinde, potansiyellik, kendine nesne kıldığı belli bir edi- me sahiptir; bu, ‘edimde olan varlık’ (energhein) anlamında, belirlenimi olan bir etkinliğe geçiş demektir (Bu nedenle Schelling potansiyelliği ‘kör olarak eyleme geçmemeye gücü ye- temeyen’ şeklinde tanımlar); öte yan- dan var olmama potansiyeline gelin- ce, etkinlik artık asla potansiyelden etkinliğe ( ) basit bir geçişten ibaret değildir: başka bir deyişle o artık potansiyelliğin kendi- sini kendisine nesne kılan bir potansi- yelliktir, bir ‘ dir.” 6 Var olmama potansiyeli, var olma potansiyeliyle ilk elden bir karşıtlık içinde görülse de, şeylerin varlaşması, var olmama potansiyelinin onlara aç- tığı -bir nevi- kredi sayesindedir. Yani varoluş alanına çıkmamanın ifadesi olan var-olmama potansiyeli, tüm var oluşların ortaya çıkmasını sağlayan, dolayısıyla onların sınırlarını oluştu- ran niteliktir. O halde ideanın, kendini (var-olmama potansiyeli), kendi (var olma potansiyeli) önüne yol olarak döşeyebilmesi, kendilik uğruna var olmamayı göze alabilmesi var oluşu mümkün kılan şeydir. Açılan yolu (var olmama potansiyelini), var olma potansiyeli taşıyan edimlerin aktif olarak kendilerinden başka bir şeyle etkileşmemeleri olarak da ifade etmek mümkündür. Zira var olmama potan- siyelinde kendisiyle etkileşilecek hiç- bir şey yoktur. Var olmamak da etkile- şimsizlikten başka bir anlama gelmez. Varlaşmak, kendi var-olmama potan- siyelinin (cehlinin veya yokluğunun) açtığı yolu yürüyerek çiğnemek, çiğ- nenen yerleri bir topografya haline getirmek, burada nüfûzunu ve yortu- nu kurmak ve böylelikle bu topoğraf- yayı yurt kılmakla olanaklıdır. Tekrar etmek gerekirse dizgenin yordamına bağlı kalarak sınırın ötesine geçilmez, geçildiğinde sınır o ötelere de taşın- mış, oralar çoktan yurt kılınmış olur. “Yalnızca hem iktidara hem de ikti- darsızlığa muktedir bir kudret en üs- tün kudrettir. Eğer her iktidar var olma ve var olmama kudretini eşit derecede içeriyorsa, o halde etkinliğe geçiş, var olmama kudretini kendi ediminde ta- şımakla (Aristo buna “korumak” der) olanaklı olabilir.” 7 İdea, kendini olumsuzlayıp, kendini kendine bir olumsallık olarak açıp tüm açığa vurulanların oyun alanı, gö- rüngülerin kendi üzerinde belirip kay- boldukları bir “ ” olarak var olduğunda, kendini kendinde örtebil- mesinin ilişkisini sorgulamak gerekir. Örtüklüğüyle veya yokluğuyla görün- gülere eşlik edebilmesi bir var olma- ma potansiyeli taşıdığını îmâ eder. Var olma potansiyelinin edimsel hale gelmesiyle beliren figür ile var olma- ma potansiyeli aracılığıyla bu figürün belirmesini sağlayan sonsuz olanaklar alanının, arka planın, arasında beliren sınır, her iki momenti içerdiğinden, hem köken hem de erektir. Var olma- ma potansiyeli feragatin alanıdır ve özgürlüğün, zorunluluklarla sınırlan- manın, koşuludur. ( Son Not) 1 Bu yazı boyunca kimlik kavramı, çağdaş (politik, sosyolojik veya felsefi) literatürde ele alındığı şekliyle değil, ben-bilinci veya bilinç- li bir şebeke anlamında kullanılmıştır. Çağdaş Türkçe kaynaklarda İngilizce identity, Fransız- ca identitê kelimelerinin karşılığı olarak kulla- nılan kimlik kavramı; etnik, dinsel, ırksal, sınıf- sal vb. her türden aidiyete atıfta bulunurken; biz burada -Hegel terminolojisindeki « kavram » uyla paralellik içinde- tüm aidiyetle- ri olumsuzlanmış olarak kendinde barındıran «ben bilinci » anlamında kullanacağız. 2 Hegel’in ’de dile getirdiği üzere «şimdi» ve «burada»nın birer anlak soyutlaması oldu- ğunu göz önünde bulundurmak gerekir. Zira tüm «şimdi»ler ve tüm «burada»lar bir diferan- siyel işlemine maruz bırakılıp daha küçük par- çalarına ayrılabilirler ve tüm nesneler «şimdi» ve «burada»lığı kendi aralarında paylaşarak bir evrenselin altına düşebilirler. Bu konuda ay- rıntılı bilgi bu yazının kapsamını aşacağından daha fazla değinmiyoruz. 3 J. Burbidge, , A Companion To Hegel isimli kitapta, Blackwell press, ed. Step- hen Houlgate and Michael Baur, s. 164, (Çeviri ve vurgu yazara ait) 4 Robert Berman, W , , Palgrave Macmillan, ed. David Gray Carlson, s. 95 (Çeviri yazara ait) 5 Aziz Yardımlı, http://www.ideayayinevi. com/2014/mantik_bilimi/bagintilar.php 6 G. Agamben, ( ) The Coming Com- munity, University of Minnesota Press, s. 34-5, (Çeviri yazara ait) 7 age. s. 35-6 Anadolu Aydınlanma Vakfı Düşünüyorum Bülteni Yüklə 182,95 Kb. Dostları ilə paylaş:
|