Bulten sinir sayisi pdf
Yüklə 182,95 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Düşünüyorum
- Sınır
160 Sınır Özel Sayısı, Yaz 2016 yutlamaya sanatçının soyutlanma edimi eşlik eder. Bu yolla “ ...” (Estetik 2-sy:87) der. Ayrımların netleşmesi açısından Hegel’in bir ifadesi de şöyledir: “Bi idi...” 12 Burada yakınlıktan kastedildiğini düşündüğüm şey, ‘ ’ aracılı- ğıyla, ulaşılmak istenenin ne olmadı- ğını daha net göstermesi bakımından bir yakınlıktır. Ki böyle bir durumda bilinç kendini bir var olmayan olarak tespit eder ve ilk kez boş ve içeriksiz olsa da “varım” demiş olur. Bilinçsiz ya da kökensel sembolikte bu karşıt yanlar birbirini dışta bırakan bir bağıntıya sahiptiler. Bu dışsallık ve tinin bu bölünmüşlüğü tam uygun olmayan bir şekildir ancak; Yücede özsel bağıntı halini alan da bu ilişki- siz yanların negatif ilişkisidir. Hegel: “ ...” diyor. 12 G.W.F. Hegel, . s.161 “ .” 13 “... .” 14 Bu bağlamda “Mutlak” varlık bakı- mından her aşamasında sürecin ol- mazsa olmaz yanı olarak ve gitgide kendi için açığa çıkan saf yanı ken- dini öncesiz sonrasız resmetme yo- luna girer. Eserlerin insan bedeninde somutlaşmış bir biçimde “mutlak”ı gösteriyor olması eserin yeniden doğa yanını artık bilinç için gereksiz bir varlık olarak ortadan kaldırarak, Mut- lak’ın bu sefer öncesiz ve sonrasız olarak bireysel öznellik pozisyonuna geçerek kendi özsel edimi yoluyla Tanrının bizzat kendi şekillenmesi olarak İsa’da vücut bulur. Tinin dış- sal bir ilişki kurması ile kendisinin dışsallaşması arasındaki fark burada Romantik sanat eserlerinin güzeli İsa Mesih’in tasvirlerindeki derin anlam- da dışlaşır. Önceki dönemlerde imge 13 G.W.F. Hegel, . s.162 14 G.W.F. Hegel, . s.168 dış malzeme olmaksızın ifade edi- lemezken, şimdi anlam malzeme ve kullanılan enstrümanın fizikî varolu- şuna aşkın ama onu kullanarak form alan ifadelerin romantik biçimdeki keyfi yanlarından sıyrılır; bu evrede Hegel’in ifadesiyle romantik sanatçı: “... ...” 15 “ ” . 16 Burada da sanatın özsel ediminin karşı koy- ma ya da malzemenin direncini kırma bakımından put kırıcılığı da içerdiğini söylemiş oluyor. Sanatın bir bakıma içtihadın öncülüğünü yaptığını da söyleyebiliriz burada. Son olarak da Modern Sanat edimini şöyle ifade ediyor: “ .” 17 “… .” 18 15 G.W.F. Hegel, . s.387 16 G.W.F. Hegel, . s.389 17 G.W.F. Hegel, . s.387 18 G.W.F. Hegel, . s.393 Anadolu Aydınlanma Vakfı Düşünüyorum Bülteni Sınır Özel Sayısı, Yaz 2016 161 Sır ve Sınır 162 Sınır Özel Sayısı, Yaz 2016 Anadolu Aydınlanma Vakfı Düşünüyorum Bülteni Sınır Özel Sayısı, Yaz 2016 163 Felsefe, Mantık ve Metafizik Kavramlarının Sınırlarına Dair Bir Tartışma B ilimlerin tekil nesnelerinin en evren- sel olan ile bağını neden iki farklı biçimde ifade ederiz? Bazı tekil bi- limler, nesnelerinin en evrensel ile bağını or- taya koyarken; örneğin, Biyo-loji, Sosyo-loji, Onto-loji deriz de, bazı bilimler için de tekil bilim nesnesinin en evrenselle bağını ortaya koymak için o bilimin felsefesinden söz ede- riz. Doğa felsefesi, tarih felsefesi, hukuk fel- sefesi, din felsefesi, sanat felsefesi vb. İlkinde, biyo, sosyo ve onto’nun -loji’e göre açınımını (ki nesne lojik olan karşısında görece, lojik ise tikel nesne karşısında saltıktır) her tekil ve sonlu nesnenin, sonsuz ve ebedi olanla bağı- nı ya da koşullu ile koşulsuzun birliğini ifade etmiş oluruz; ikincisinde ise tarih, sanat, tü- zenin yine aynı biçimde, ama farklı ifadelerle ‘tikeldeki evrenseli veya evrenselin tikelleş- mesini’ veya evrensel ve tikelin apriori birli- ğini, bilimin konusu olarak önümüze koyarız. İçerik her iki adlandırmada da aynıdır; tikel ve ‘en evrenselin’ kendinde birliği. Ancak, ‘en evrenselin’ yerine kullanılan sözcükler, ikisinde de farklıdır. Birincide ‘lojik’, ikinci- de ‘felsefe’. Bu iki dizinimdeki çelişki nere- den kaynaklanır? Bu kullanımların her ikisi de doğru ise felsefe ile mantık sözcüklerinin birbirine karşı bir sınırları yoktur; birbirine karşı sınırları olmayan kavramlar eş anlamlı olmalıdır. Ya da felsefe ve mantık sözcükleri eş anlamlı sözcükler değildir, birbirlerine kar- şı sınırlıdırlar ama tikel bilimlerin nesneleri, tözleri gereği, iki farklı ‘evrenselde’ tekilleş- melerini gerektiren türlere bölünmüştür: Tin- sel bilimler ve doğa bilimleri gibi. Birinci ‘en evrensel’ lojik, ikinci ‘en evrensel’ felsefe olmak üzere. Bu, iki bakımdan olanaksızdır. Bu sözcüklerin niteledikleri tekil bilimler, doğa ve tin bilimleri gibi bir ayrımla sınırlan- mış değillerdir. Bir tinsel bilim olan ‘sosyo’ sözcüğü, ‘lojik’ evrenseli ile birleşirken, bir doğa bilimi olan ‘biyoloji’ de ‘lojik’ evrenseli ile birleşir. Ayrıca tekil bilimlerin bu bölün- mesini bir zemin olarak varsaysak bile, bu kez de başka bir sorun kendini gösterir. ‘En evrensel’, ‘iki’ olursa ortaya düalizm çıkar ki bu düalizm, varlığın ve bilginin birliğini boz- duğu gibi aynı şekilde varlığın ve bilginin ev- renselliğini de bozar; oysa en evrenselin birli- ği yani tekliği, bilginin olanağının zeminidir. Bu zeminin kipsel adı metafiziktir. Bu kipte, varlık ve bilgi arasında bir ayrım yoktur çün- kü varlık, bilgi olarak bilgi ise varlık olarak bulunur. Metafizik kavramına tekrar dönmek üzere felsefe ve mantık kavramlarının birbiri- ne karşı sınırlarına inceleyelim. Felsefe ve mantık kavramlarının içerikle- rinin aynı olup olmadıkları soruşturmasını, onların bir alandaki pratik kullanımlarından hareketle incelemeye başlasak da, incele- memiz, salt bir kullanım örneğinin sınırında kalmayacaktır. Eğer felsefe ve mantık kav- ramlarının nesnelerinin ve içeriklerinin aynı olmadığını tanıtlayabilirsek, aynı zamanda bu pratik örnekle, bu kullanımın yol açtığı yaygın ve her alana sirayet eden yanlışlığın boyutlarını aydınlık bir ortamda görme fır- satı ortaya çıkacaktır. Yoksa sorunu - yaygın olarak yapılsa da- bir örnek üzerinden incele- menin, bilim için uygun olmayan bir yöntem olduğunun bilincindeyiz. Mevlana Yüklə 182,95 Kb. Dostları ilə paylaş:
|